به گزارش راهبرد معاصر، ارائه سهام عدالت به جامانده ها یکی از موضوعات مورد بحث این روزهای کمسیون اقتصادی مجلس یازدهم است. علیرغم اینکه وزارت اقتصاد عنوان می کند که سهامی برای واگذاری جدید وجود ندارد امام کمیسیون اقتصادی به دنبال راه حلی برای تخصیص سهام عدالت جدید به 10 میلیون نفر از جاماندگان است.

 سهام عدالت جدید به برخی گروه های خاص تعلق می گیرد. طرح ارائه سهام عدالت به جامانده ها مشخص می کند که این سهام به موالید خانوارهای تحت پوشش سازمانهای حمایتی (کمیته امداد و...) پرداخت می شود. جزئیات بیشتر ارائه سهام عدالت به جامانده ها را در زیر بخوانید.

امسال با آزادسازی سهام عدالت برای خیلی از جاماندگان سهام عدالت این مطالبه ایجاد شد که اگر بخواهند از اکنون صاحب سهام عدالت شوند، چه اقدامی می‌توانند انجام دهند. اما پاسخ دولت همواره یک چیز بود؛ اینکه فرصت دریافت سهام عدالت به پایان رسیده و مسیر آن برای متقاضیان جدید مسدود است. البته طبق نصّ صریح قانون فعلی سهام عدالت، امکان اضافه‌شدن افراد جدید به این سهام وجود ندارد، اما برخی نمایندگان مجلس پیشنهاداتی را تحت طرح دوفوریتی جاماندگان سهام عدالت مطرح کرده‌اند تا با اصلاح قانون، افرادی که در سال ۸۵ موفق به خرید این سهام نشده‌اند، امکان خرید برایشان فراهم شود. نمایندگان مجلس جدید می‌گویند به دنبال راهی هستند تا کسانی که از دریافت سهام عدالت جا ماندند، اکنون وارد این جریان کنند.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با توضیح برخی جزئیات طرح ارائه سهام عدالت به سه گروه بزرگ جامانده از دریافت این سهام، گفته است: «دولت نباید منابع باقی‌مانده سهام عدالت را به عناوین دیگر در بازار سرمایه عرضه کند». کلیات این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده و اگر این طرح در صحن علنی هم تصویب شود، ارائه سهام عدالت به جاماندگان می‌تواند خبر خوبی برای ۱۰ میلیون جامانده از سهام عدالت باشد.

چه کسانی از سهام عدالت جاماندند؟

زمانی که سهام عدالت برای اولین بار مطرح شد قرار بود با هدف افزایش ثروت عمومی تمامی افراد کم‌درآمد و بی‌درآمد بتوانند از این سهام برخوردار شوند، اما در ادامه راه از نمایندگان مجلس تا تمامی کارمندان دولت وارد این تور شدند و در مقابل بسیاری از کسانی که باید برخوردار می‌شدند از آن محروم شدند. براساس واگذاری‌هایی که در سال ۸۴-۸۵ انجام شد، قرار بر واگذاری مجموعه شرکت‌های مشمول سهام عدالت به صورت کامل به مردم بود. اما در زمان واگذاری اولیه یعنی درست در نیمه دهه ۸۰، اطلاعات ۵۲ میلیون نفر در سازمان خصوصی‌سازی ثبت شد، اما در گزارش نهایی توسط سازمان خصوصی‌سازی حدود ۴۹ میلیون نفر اعلام شد این در حالی است که حدود دو میلیون نفر با اینکه دارای برگه سهام هستند، در فهرست اطلاعات سامانه سهام عدالت نام و نشانی ندارند.

در ادامه تعدادی از متولدان سال ۸۵ به بعد خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سازمان امور ایثارگران هم از دریافت سهام عدالت محروم شدند و افرادی هم که در آن زمان جزء شش دهک کم‌درآمد جامعه بودند بخش سوم از جاماندگان را تشکیل می‌دهند و همچنین کسانی که در شرایط کنونی وضعیت خانوار آن‌ها ارزیابی شود، هیچ‌جایی در سهام عدالت ندارند. در کل برآورد‌ها حدود ۱۰ میلیون نفر جامانده است.

‌تکلیف جدید جاماندگان از سهام عدالت

مهدی طغیانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص وضعیت فعلی طرح ارائه سهام به جاماندگان سهام عدالت خبر داده، طرح بخشی از نمایندگان مجلس در این رابطه اعلام وصول شده و هم‌اکنون در کمیسیون اقتصادی است. آن‌طور که پیگیری‌های «شرق» نشان می‌دهد، جزئیات طرح همچنان در حال بحث و بررسی است و دو تا سه هفته دیگر از کمیسیون عبور خواهد کرد و قرار نیست مدت زیادی در کمیسیون باقی بماند. طرح مجلس شامل چند دسته است؛ دسته اول، اشخاصی هستند که در سال ۸۴ - ۸۵ که ثبت‌نام انجام می‌شد، به دلایل مختلف از جمله به دلیل وجود برخی مشکلات در سامانه‌ها با وجود داشتن دعوت‌نامه، سهامی به نامشان منتقل نشده است.

دسته دیگر شامل کسانی است که یا تحت پوشش سازمان‌های حمایتی یعنی کمیته امداد و بهزیستی بودند یا بعدا تحت پوشش این سازمان‌ها قرار گرفتند یا متولدان این خانواده‌ها هستند، ولی سهامی در مورد آن‌ها تعریف نشده است. بخش دیگر نیز شامل افرادی است که جزء دهک‌های اول تا ششم بودند یعنی دهک‌هایی که مدنظر قانون بود، ولی به هر دلیلی در آن زمان شناسایی نشدند و سهامی برای این گروه تعلق نگرفته است. طغیانی درخصوص منابع پیش‌بینی‌شده برای این طرح به تسنیم گفته است: «از بین تمام اشخاصی که تحت پوشش سهام عدالت قرار گرفتند، شش میلیون از این افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی بودند که قانون برای این افراد ۵۰ درصد تخفیف در نظر گرفته بود و ۵۰ درصد دیگر از سود سهام مستهلک می‌شد، یعنی این افراد عملا مبلغی را نباید می‌پرداختند.

مابقی مشمولان سهام عدالت، یعنی حدود ۴۴ میلیون نفر دیگر، باید نصف مبلغ را پرداخت می‌کردند تا ۵۰ درصد هم با سود سهام در این ۱۰ سال مستهلک شود و کل آن سهام یک‌میلیونی به آن‌ها منتقل شود، ولی تعداد خیلی کمی از این افراد این مبلغ را پرداخت کردند، بنابراین دولت فقط نصف این سهام، به ارزش ۵۰۰ هزار تومان را به آن‌ها منتقل کرد و مابقی به دولت بازگشت. در نتیجه از منابعی که برای سهام عدالت پیش‌بینی شد بخشی از این مالکیت به خود دولت بازگشت. منبع اصلی پیش‌بینی‌شده برای جاماندگان همین منابعی است که به دولت بازگشته است و ما می‌خواهیم از همین منابع برای جاماندگان تخصیص دهیم».

ثبت نام جدید سهام عدالت داریم؟

داود خانی با اشاره به این که جمعیت فعلی مشمولان سهام عدالت بیش از ۴۹ میلیون نفر است گفت: از این تعداد حدود ۲.۳ میلیون نفر تا کنون فوت کرده اند.

معاون سازمان خصوصی‌سازی افزود: از سوی دیگر جمعیت چند ده میلیونی از کشور نیز تا کنون بنا به دلایل مختلف تا کنون مشمول سهام عدالت نشده اند.

وی تصریح کرد: هر چند دلایل بسیار گسترده‌ای می‌توان برای عدم ثبت نام و توزیع سهام عدالت میان افراد غیرمشمول برشمرد، اما فعلا مجوز قانونی برای ثبت نام جدید از این افراد وجود ندارد تا بتوان بر اساس آن به این دسته از افراد نیز سهام عدالت تخصیص داد.

خانی نشان کرد: طرح سهام عدالت به موجب اجازه قانونی آغاز و انجام شده است؛ بنابراین ثبت نام جدید از افراد برای توزیع سهام عدالت میان آنها، نیازمند تصویب قانون جدید است.