ارزیابی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها

به گزارش راهبرد معاصر؛ اقدام مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون لغو راهبردی برجام در مجموع اقدام مثبتی ارزیابی می شود. اگر چه این اقدام مثبت و لازم الاجراست، حتی باید پیش تر از این تصویب و به مرحله اجرا می رسید، اما تصویب این مصوبه بعد از ترور شهید محسن فخری زاده منجر به ایجاد شائبه ها و گمانه زنی های منفی در این موضوع می شود.

تصویب قانون لغو برجام بعد از ترور شهید محسن فخری زاده‌ به طور طبیعی منجر به ایجاد این شبهه در اذهان عمومی می شود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی بعد از شهادت شهید فخری زاده به لحاظ احساسي تصمیم به اتخاذ مصوبه ای عجولانه گرفتند.
بنده بر این باورم اگر این مصوبه دو روز قبل از شهادت شهید فخری‌زاده، یا هفته های آینده گرفته می‌شد شائبه های تصمیم گیری احساسی از عملکرد مجلسی‌ها برداشته می شد.

هر چند نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای رفع این شبهه تاکید کردند که روی موضوع لغو تحریم ها نزدیک به دو ماه در ارتباط با شورای عالی امنیت ملی هستند تا در این مورد به توافق برسند، اما تصویب این موضوع دو روز بعد از شهادت شهید فخرزاده این تصور را در اذهان عمومی تقویت می کند که مجلس یازدهم به دلیل احساسات چنین تصمیمی را اتخاذ کرده است. تحلیل دیگری که از این مصوبه می شود این است اقدام ترور شهید محسن فخری زاده از سوی صهیونیست‌ها در راستای ایجاد مانع بر سر راه مذاکره برجامی بین ایران و آمریکا بوده است.

در این نگاه ادعا شده صهیونیست ها تلاش کردند بعد از ترور شهید فخری زاده کار دولت جدید آمریکا را در بازگشت به برجام سخت کنند، لذا مجلس شورای اسلامی با مصوبه جدید خود در همان جهت گام برداشته است، در حالی که این تحلیل غلط است. به هر حال انتظار می رفت مجلس شورای اسلامی این قانون درست را یا قبل یا مدت بیشتری بعد از شهادت دکتر فخری زاده تصویب می نمود.

از موضوع انتخاب زمان تصویب قانون لغو برجام که بگذریم، رویکرد مجلس بسیار درست و تصمیم رو به جلویی اتخاذ شده است. هنگامی که طرف های برجامی به حداقل ترین تعهدات خود در قبال جمهوری اسلامی ایران در موضوع برجام متعهد نبوده و نیستند و تا کنون به اجرای تعهدات خود پایبند نبوده اند مجلس با تصویب این قانون مسیر حرکت ما را برای خروج از برجام و لغو تعهدات ایران هموار کرد.

عدم تعهد غرب به برجام باید جمهوری اسلامی ایران را پیش از این به طور جدی به فکر خروج کامل از پروتکل الحاقی و عدم دسترسی و ایجاد محدودیت شدید برای بازرسان سازمان ملل متحد می انداخت.

قطعا مجلس شورای اسلامی با مصوبه جدید خود یک اقدام جدی برای مذاکره پیش رو برداشته، هر چند بر این باورم ما هیچ نیازی به انجام مذاکره با دولت بعدی آمریکا برای برگشت به برجام نداریم چرا که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود عمل کرده است. با مصوبه مجلس شورای اسلامی باید گام‌های بیشتری به عقب برداریم، یعنی دولت جمهوری اسلامی ایران باید گام به گام به میزانی که طرف مقابل محدودیت‌های برجامی و تحریم ها را اجرا می کند به سمت جلو گام بردارد.

تا قبل از مصوبه مجلس ما گام های زیادی برای خروج از برجام بر نداشتیم، در حالی که باید گام‌های بلندتری به این سمت برمی داشتیم. به هر حال مصوبه مجلس منجر به برداشتن گام های بلندتری برای بازگشت به عقب از سوی جمهوری اسلامی ایران می شود، به عبارت دیگر زمانی که حتی آمریکایی‌ها قصد بازگشت به برجام را داشته باشند، ما گام‌های بزرگی به عقب برداشته باشیم، یعنی به هر میزانی که غربی ها تعهدات خود را اجرا نکنند، ما نیز یک قدم از انجام تعهدات خود سر باز بزنیم.

غربی ها در عدم تعهد به برجام ده قدم از ما جلوتر هستند در حالی که ما یک قدم به عقب برگشته ایم. مصوبه مجلس شورای اسلامی تلاش می کند تا ما را به نقطه صفر يعنی لغو همه تعهدات برجامی برگرداند تا زمانی که گامهای ما و غرب یکی شود.

از سوی دیگر دولت آقای روحانی موظف به همکاری و همراهی با مجلس در اجرای این مصوبه است، قطعا ضابطه و قواعد قانونی و حقوقی خاص اجرای مصوبات باید در نظر گرفته شود. قطعا نهادهای حاکمیتی و نظارتی نسبت به قصور دولت در اجرای مصوبه فشار لازم را بر دولت وارد می کنند. تردیدی نیست که دولت هم از مصوبه مجلس منفعت می برد چرا که بار فشار تحریمی آمریکا روی دولت است، بنابراین دولت از بازگشت غرب به برجام منفعت می برد، لذا باید خود را ملزم به اجرای قوانین مجلس بداند.