شرایط جدید سن فرسودگی خودرو
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست از تعیین شرایط جدید سن فرسودگی خودروها خبر داد و جزئیاتی از آن را تشریح کرد.
به گزارش راهبرد معاصر آیین‌نامه جدید ماده 8 قانون هوای پاک با موضوع سن فرسودگی وسایل نقلیه فرسوده و تعیین ملاک اسقاط، با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاه‌های ذیربط، در کمیسیون‌های هیئت دولت مورد بررسی قرار گرفت و به زودی ابلاغ خواهد شد.
براساس این گزارش، پیش از این به دلیل ابطال آیین‌نامه قبلی با رأی دیوان عدالت اداری، مشکلات متعددی از قبیل بلاتکلیفی موضوع اسقاط ناوگان فرسوده، پدید آمده بود، این امر به دلیل از بین رفتن ملاک و معیار اسقاط ناوگان فرسوده با ابطال آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک، در خصوص از رده خارج کردن ناوگان فرسوده تشدید شد.
با توجه به اهمیت موضوع محمدمهدی میرزایی‌قمی رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست درباره موضوع ماده 8 قانون هوای پاک و آیین‌نامه آن، گفت: طبق قانون هوای پاک مصوب مرداد ماه سال 1396 که توسط مجلس شورای اسلامی به دولت ابلاغ شده است؛ "تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلفند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسئولیت خود را از این جهت، نزد یکی از مؤسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیمه کنند.
وی افزود: تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری موضوع این ماده براساس آیین‌نامه‌ای است که حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست تصریح کرد: حمل بار و مسافر، صدور گواهی معاینه فنی، تخصیص بیمه شخص ثالث، خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع است.
میرزایی‌قمی اضافه کرد: پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران خودروهای فرسوده را به ازای هر روز تردد با عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند."
وی تأکید کرد: بنابر قانون هوای پاک، آیین‌نامه‌ای با موضوع تعیین سن فرسودگی باید توسط دولت تدوین شده و تکلیف خودروهای فرسوده را مشخص کند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست درباره سیر تحولات آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای و اینکه تاکنون چه مسیری در این زمینه طی شده است، گفت: آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک (نسخه قدیم) مصوب 18 مهرماه1397 توسط هیئت وزیران تصویب شد، در این آیین‌نامه برای هریک از انواع وسایل نقلیه "سن فرسودگی" تعیین شد، به این ترتیب ملاک ممنوعیت تردد و اسقاط خودروهای فرسوده، سن آنها لحاظ شد.
میرزایی‌قمی افزود: پس از تصویب آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک در سال1397، یکی از شهروندان با توضیح اینکه ملاک قراردادن سن وسیله نقلیه به عنوان تنها عامل موثر در فرسودگی خودرو، موجبات وارد آمدن ضرر و زیان به مالکان خودرو می‌شود، اقدام به طرح شکایت در این خصوص کرد و آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک طی رأی به تاریخ 99/4/15 دیوان عدالت اداری براساس نظر فقهای شورای نگهبان، ابطال شد.
وی اضافه کرد: بنابر نظر شورای نگهبان، با توجه به اینکه راه‌های مطمئن دیگری به منظور احراز شرایط قانونی لازم برای ادامه فعالیت خودروها از جمله آلاینده نبودن وجود دارد، اطلاق از رده خارج شدن خودروها صرفاً با رسیدن به سن مذکور در مصوبه، از جهت اسراف و تضییع حقوق مالکین، خلاف شرع شناخته شد، لذا این آیین‌نامه توسط دیوان عدالت اداری ابطال شد.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست تصریح کرد: پیش‌نویس جدید با تغییر رویکرد توسط سازمان حفاظت محیط زیست و با أخذ نظر از سایر دستگاه‌ها در آذر سال 99 به دولت ارسال شد.
میرزایی‌قمی با بیان اینکه در آیین‌نامه جدید، دو نوع سن برای انواع وسایل نقلیه تعریف شده است، گفت: "سن مرز فرسودگی" و "سن فرسودگی" دو تعریف جدید است ، به طوری که وقتی وسیله نقلیه به سن "مرز فرسودگی"می‌رسد، به منظور کارکرد بیشتر و آلایندگی مضاعف آن، نیازمند مراقبت و تعمیرات بیشتر بوده و باید تعداد دفعات معاینه فنی سالانه آن و عوارض سالیانه مربوطه افزایش یابد.
وی ادامه داد: در صورتیکه وسیله نقلیه به دلیل افت و کاهش عملکرد و از بین رفتن قطعات کنترل آلایندگی و ایمنی، توانایی قبولی در آزمون‌های معاینه فنی را نداشته باشد؛ "فرسوده" تلقی شده و مشمول محدودیت‌های ذکر شده در متن ماده 8 قانون هوای پاک می‌شود.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست تأکید کرد: در صورتیکه وسیله نقلیه تحت مراقبت و تعمیرات و نگهداری منظم و مناسب قرار گیرد و مشروط بر توان أخذ معاینه فنی، می‌تواند به تردد خود ادامه دهد، در غیر این صورت باید از رده خارج و اسقاط شود.
میرزایی‌قمی اضافه کرد: این آیین‌نامه به هیچ عنوان نافی وظایف دستگاه‌های ذیربط مانند وزارت کشور و شهرداری‌ها در نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی نیست، کماکان وزارت کشور و سازمان راهداری باید طبق قوانین و مقررات نوسازی ناوگان تحت پوشش خود را انجام دهند.
وی افزود: از آنجا که خودروهای دولتی از نظر کیفیت نگهداری، نسبت به خودروی شخصی، وضعیت نامناسب‌تری دارند؛ بنابراین سن "مرز فرسودگی" خودروهای دولتی نسبت به خودروهای شخصی، کمتر در نظر گرفته شده است، بنابراین خودروهای دولتی در سن کمتری، مشمول افزایش تعداد دفعات معاینه فنی سالانه می‌شوند.