ضرورت نظم جدید امنیتی در افغانستان

ابوالفضل ظهره وند سفیر پیشین ایران در افغانستان، در گفت و گو با راهبرد معاصر، درباره انفجار صورت گرفته در کابل گفت: در ادامه روند گسترش ناامنی ها در افغانستان وضعیت این ناآرامی ها و تنش ها بیشتر متوجه امریکایی ها، پاکستان و بعد طالبان است. بنابراین، نشان می دهد در این سناریوی تصاعد بحران و گسترش ناامنی ها شیعیان در تیررس طالبان و امریکایی ها قرار دارند. نکته حائز اهمیت دیگر علاوه بر چالش های قومی و مذهبی حاکم بر افغانستان، مسئله زنان است. مدرسه هدف قرار گرفته شده، دخترانه بود و چند ماه قبل هم بیمارستان مربوط به زایشگاه زنان در غرب کابل هدف قرار گرفت بود مادران و بیماران خانم را آنجا مورد هتک قرار دادند.

وی ادامه داد: به نظر می رسد، مسئله افغانستان، وارد فاز جدیدی می شود که قطعاً امریکایی ها این را در پیش بینی‌های خود لحاظ نموده و طالبان دانسته و ندانسته در این سناریو بازی می کنند. اینکه غرب کابل نباید در اولویت باشد در مقطع کنونی از اهمیت بسزایی برخوردار است. الان در بیش از 20 استان درگیری با نیروهای دولتی وجود دارد ولی اینکه به غرب کابل می آیند و روی مدرسه دخترانه متمرکز می شوند نشان می دهد ماجرا شکل جدیدی گرفته است. بحث مردم افغانستان است که با شرایط جدید و قانون اساسی هماهنگ هستند و آن طرف هم طالبان هستند که می خواهند امارت اسلامی تشکیل دهند ولی اینکه روی غرب کابل (محله شیعه نشین کابل) متمرکز می شوند مفهوم جدیدی را نشان می دهد. در مقطع کنونی روی مسئله زنان متمرکز می شوند تا فضا را رادیکالیزه کنند و این نشان می دهد یک دسته بندی های خاصی را امریکایی ها دنبال می کنند و طالبان در همین بستر بازی می کنند.

ظهره وند با اشاره به نقش احتمالی امریکا در این انفجارها  گفت: آمریکایی‌ها علی ظاهر نقش مستقیمی ندارند بلکه بستر این وقایع را امریکا درست کرده اند. الان طالبان منکر انجام این حادثه می شوند و امریکایی ها هم فقط می گویند ما متوجه نیروهای خود هستیم. اما مسئولیت مستقیم متوجه امریکایی هاست که 20 سال در این کشور حضور دارند و بحث دولت سازی و تامین امنیت افغانستان بر عهده آنها بوده است. با این حال در این سال‌ها ده ها هزار نفر مردم را کشته اند و غیرنظامی ها را تحت عنوان دولت سازی از بین بردند. الان به این صورت صحنه را به طالبان واگذار می کنند و با طالبان مذاکره کرده اند و دولت را در این عرصه تنها گذاشتند. وقتی شما این وضعیت را می بینید تاب آوری جامعه را کاهش می دهند و در واقع اینجا نشان می دهد نوعی پاکسازی قومی را از غرب کابل شروع می کنند و این برای آنها اهمیت دارد.

ظهره وند درباره خروجی این حمله ها اذعان داشت: خروجی مشخصی فعلا ندارد. فعلاً مردم منتظر هستند ببینند امریکایی ها مردم افغانستان را در ناامنی ها تنها می گذارند و رهبران و سران چه می کنند. اینجا به اعتقاد من اشتباه محاسبه است و این می تواند به فرصت تبدیل شود. یعنی دولت و نیروهای مرتبط با نظام سیاسی حاکم باید انسجام جدیدی را برای خود تعریف کنند و اینجا مسئله تامین امنیت از عهده دولت برنمی آید بلکه باید به صورت تنظیمی کار کنند و قطعاً هزاره ها قادر هستند مسئولیت خود را در حوزه مربوط به خود برعهده بگیرند.

او در پایان تصریح کرد: بنابراین اینها می توانند یک نظم جدیدی را در تولید امنیت تعریف کنند. دولت با نیروهای نظامی فعلی نمی تواند، باید نیروهای مردمی هم وارد شوند. من تصور می کنم این فرصتی است برای این که تجربه مقاومت را در غرب آسیا در صحنه افغانستان به نمایش بگذارند والا با این فرصت سوزی که امریکایی ها انجام می دهند مانع از این می شوند جامعه از انفعال خارج شود می تواند بحران را عمیق تر کند و حتی منجر به فروپاشی شود و مردم و دولت باید زودتر چاره اندیشی کنند.