نقش عوامل بیرونی در سقوط عمر البشیر و پیامدهای آن-راهبرد معاصر
مرحله دوم انتخابات مجلس ۲۱ اردیبهشت برگزار می‌شود آرای نمایندگان از مجلس بعدی شفاف اعلام می‌شود دیدار وزیر دفاع سوریه با سرلشکر باقری احراز تخلف انتخاباتی در لنجان/ تأیید کلی انتخابات خبرگان برنامه تامین ۵۰۰۰ اتوبوس در سال ۱۴۰۳ صمصامی: با دست فرمان فعلی بانک مرکزی تورم مهار نمی‌شود آخرین قیمت طلا، سکه، دلار و ارز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ خرید خودرو متوقف شد+ جدول قیمت ها تورم بخش صنعت در دی ماه اعلام شد مشتری جدید پرسپولیس از راه رسید گل خاص استقلال محصول مشترک دو چپ‌پا مخبر: نقاط حادثه‌خیز درون و برون‌شهری، سال آینده برطرف شوند آماده‌باش مدیریت بحران به فرودگاه‌های ۵ استان وضعیت بورس امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ ثبت رکورد متوسط قیمت مسکن ۱۷۰ میلیونی در منطقه یک ستاره‌های پرسپولیس و استقلال از ایران رفتند منتخبان مجلس دوازدهم با آیت الله رئیسی دیدار می‌کنند احتمال وقوع سیلاب‌های نوروزی نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه مسکن تهران کاهش یافت آخرین قیمت پژو، تیبا، دنا، سمند، شاهین و کوییک + جدول پسر بازیکن سابق استقلال گزینه جانشینی بیرانوند امکان معامله خودرو در سایت های اینترنتی فراهم شد وضعیت راه های کشور امروز 28 اسفند 1402/ جاده چالوس یکطرفه شد پرواز چارتری در ایام نوروز ممنوع است کنایه سنگین ستاره پرسپولیس به لیست جدید تیم ملی ابلاغیه کمیته انضباطی به استقلال و پرسپولیس واکنش جدید عزت‌اللهی به مذاکره با استقلال و پرسپولیس منوچهر منطقی از معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صنعت رفت قیمت جهانی طلا امروز 28 اسفند 1402 قیمت جهانی نفت امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ آیت الله رئیسی در جمع روحانیون: همه شاخص‌های تورم با اقدامات دولت کاهشی شده‌ است وزیر کار: حق عائله‌مندی به حقوق کارگران اضافه می‌شود+ جزئیات و مبلغ بیانیه کمیته ویژه منتخب رئیس‌جمهور برای بررسی ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ اعلام برنامه مسابقات هفته‌های ۲۲ تا ۲۴+ زمان بازی‌های استقلال و پرسپولیس صحت انتخابات در ۸۱ حوزه انتخابیه دیگر تایید شد ترکیب احتمالی استقلال مقابل هوادار زمان برگزاری دیدار پرسپولیس در جام حذفی مشخص شد ۵ منتخب مجلس هزینه‌های انتخاباتی خود را اعلام کردند واکنش صدیقی به موضوع زمین خواری در حوزه علمیه ازگل آخرین قیمت سمند، شاهین، تیبا، دنا، رانا و کوییک + جدول سکوهای فیلتر شده با ابزارهای فنی در اختیار مردم قرار می‌گیرند دور دوم انتخابات مجلس در ۸ حوزه الکترونیکی برگزار می‌شود آیت الله رئیسی: برداشتن گام‌های بلند در زمینه هوش مصنوعی مورد تأکید دولت است پاسخ جالب شهاب زاهدی به ماجرای جدایی از پرسپولیس رئیس جمهور: دولت تمام توان خود را برای آرامش خانواده‌ها به کار گرفته است واکنش‌ها به انتخابات ریاست جمهوری در روسیه نتانیاهو بار دیگر از حمله به رفح گفت حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد فارین افرز: آمریکا نمی‌تواند طالبان را منزوی کند کتائب حزب‌الله: بغداد به آمریکایی‌ها مصونیت دهد، درهای جهنم گشوده خواهد شد اعتراف فرمانده سنتکام درمورد پهپادهای یمنی ترامپ بایدن را به مناظره تلویزیونی فراخواند دیدار وزیر دفاع طالبان با امیر قطر ایران خواستار اخراج رژیم صهیونیستی از کمیسیون مقام زن شد اولیانوف خواستار پایبندی آژانس به دستور کار فنی در قبال ایران شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است محمد امین‌نژاد سفیر ایران در فرانسه شد حزب الله: آمریکا در کنار یک محموله کمک به غزه، 100 هواپیمای حامل موشک می‌فرستد جمهوری آذربایجان: گفت‌وگو با تهران درباره ازسرگیری فعالیت سفارتمان در جریان است جنگ غزه در 153مین روز؛ شمار شهدا به 30800 نفر رسید وزیر خارجه چین: از عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل حمایت می‌کنیم سوئد امروز رسما عضو ناتو می‌شود نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال علت قطعی آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی اعلام شد اعلام زمان نتایج آزمون دکتری «Ph.D» سال ۱۴۰۳ آتش سوزی عمدی در لواسانات؛ شرور عربده‌کش دستگیر شد آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته ۱۴۰۳ آغاز شد جزییات ساخت خانه توسط چینی ها اعلام شد رئیس پلیس پایتخت: راهپیمایی تهران در امنیت کامل برگزار شد تربیت معلم در انحصار دانشگاه فرهنگیان یا مشارکت سایر دانشگاه‌ها؟ آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا درگذشت مجری با سابقه تلویزیون اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

نقش عوامل بیرونی در سقوط عمر البشیر و پیامدهای آن

اگرچه سقوط عمر البشیر از قدرت با اعتراض‌‏های مردمی رقم خورد و بدون شک علل داخلی نقش برجسته‏‌ای در سرنوشت رئیس جمهوری سابق داشته است، اما علل بیرونی نیز در سقوط البشیر نقش مهمی داشته است. در این نوشتار به علل بیرونی سقوط البشیر و پیامدهای آن پرداخته شده است.
دکتر سید رضی عمادی؛ کارشناس مسائل جهان عرب
تاریخ انتشار: ۱۶:۴۴ - ۲۷ فروردين ۱۳۹۸ - 2019 April 16
کد خبر: ۸۷۵۴

به گزارش راهبرد معاصر؛ عمر البشیر، دیکتاتور 30 ساله سودان، سرانجام روز 11 آوریل 2019 با اقدام ارتش از قدرت برکنار شد و به جمع زین العابدین بن علی، حسنی مبارک، معمر قذافی، علی عبدالله صالح و عبدالعزیز بوتفلیقه پیوست که همگی چند دهه قدرت را در کشورهای‏شان در اختیار داشته ‏اند، اما در پی وقوع قیام مردمی از قدرت کناره‏ گیری کرده و یا سقوط کرده‏ اند. عمر البشیر در ژوئن 1989 قدرت را در سودان از طریق یک کودتای بدون خونریزی در اختیار گرفت و در سال 1993 نیز خود را رئیس جمهوری سودان اعلام کرد. رئیس جمهوری سابق سودان با اقدام ارتش برکنار و قدرت به نظامیان در این کشور منتقل شده است. در این نوشتار علل بیرونی سقوط عمر البشیر و پیامدهای آن بر امنیت این کشور بررسی می‏ شود.

 

علل بیرونی تاثیرگذار در سقوط عمر البشیر

اگرچه سقوط عمر البشیر از قدرت با اعتراض ‏های مردمی رقم خورد و بدون شک علل داخلی نقش برجسته‏ ای در این سرنوشت رئیس جمهوری سابق داشته است، اما علل بیرونی نیز در سقوط البشیر نقش مهمی داشته است. در این خصوص می‏ توان موارد زیر را بیان کرد:

 

1. حکم دیوان بین‏‌المللی کیفری

عمر البشیر نخستین رهبر خارجی بود که دیوان کیفری بین‌‏المللی در سال 2009 حکم بازداشت وی را به دلیل ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت صادر کرده بود. این حکم به دلیل جنایت در دارفور سودان که طی آن دست کم 200 هزار نفر کشته و بیش از 2 میلیون نفر نیز آوراه شده‌‏اند، صادر شده بود. اگرچه عمر البشیر در واکنش به این حکم گفته بود «حکم را در کوزه بگذارید»، اما صدور این حکم آغاز سست شدن پایه‏‌های قدرت رئیس جمهوری سابق سودان بود زیرا اگرچه پس از این حکم نیز عمر البشیر به چند کشور سفر کرده، اما عملاً با این حکم در سفرهای خارجی وی محدودیت ایجاد شده بود زیرا می‏‌توانست منجر به بازداشت و تحویل وی به دیوان شود.

 

2. تجزیه سودان به دو کشور سودان و سودان جنوبی

موضوع تجزیه سودان، موضوعی داخلی است، اما این اتفاق با مدیریت بازیگران خارجی به خصوص ایالات متحده آمریکا رخ داد. دولت سودان از زمان انعقاد قرارداد صلح «نیواشا» در سال 2005 سعی داشت با انجام اقدام‏‌هایی در جنوب، نظر مردم این منطقه را جلب کند، اما حمایت غرب به خصوص آمریکا از جنوب و اعمال فشار غرب بر عمر البشیر سبب شد اقدام قابل توجهی در جنوب انجام نشود. آمریکا از یک سو سودان را برای برگزاری همه‏‌پرسی و فراهم ساختن بسترهای جدایی جنوب تحت فشار گذاشت و از سوی دیگر به جنوبی‌‏ها برای کسب استقلال کمک زیادی کرد. اسرائیل نیز حامی مهمی در جدایی سودان جنوبی بود. علت اصلی این حمایت در اهمیت ژئوپلتیک جنوب سودان بود زیرا 70 درصد منابع نفتی سودان در بخش جنوبی آن قرار داشت. تجزیه سودان عامل مهمی در سقوط عمر البشیر بود زیرا سودان از 70 درصد منابع نفتی خود محروم شد. به واسطه از دست دادن این منابع نفتی، از سال 2011 به بعد چالش‌‏های اقتصادی در سودان روند صعودی گرفته، به نحوی که در سال گذشته میلادی قیمت ‌مواد غذایی در سودان 60 درصد افزایش یافته است و بر اساس گزارش‌‏های دولتی میانگین تورم نیز در ماه نوامبر 2018، حدود 69 درصد بود. از این رو، معترضان سودانی در تظاهرات خود شعار «نه گرسنگی، نه گرانی» سر داده‏اند. در واقع، عامل اقتصادی بستر آغاز اعتراض‌‏های علیه عمر البشیر را ایجاد کرد و سوار شدن جریان‌‏های سیاسی و همچنین منافع بازیگران بیرونی موجب سقوط عمر البشیر از قدرت شده است.

 

3. تعطیلی مراکز فراهنگی ایران در سودان و پیوستن سودان به ائتلاف ضد یمن

یکی از مهم‏ترین اشتباهات راهبردی عمر البشیر، چرخش در سیاست خارجی به سمت عربستان سعودی و کشورهای نزدیک به آن و همچنین مشارکت در جنگ علیه یمن بود. عمر البشیر پیش از سال 2014 در زمره منتقدان کشورهای عضو جریان اصلی در جهان عرب به رهبری عربستان سعودی قرار داشت، اما وی در سال 2014 بدون هیچ گونه اطلاع قبلی مراکز فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سودان را به بهانه آنچه که تبلیغ برای شیعه عنوان شد، تعطیل کرد. رئیس جمهوری برکنار شده سودان در سال 2015 نیز با ائتلاف سعودی علیه یمن همراه شد و نظامیان سودانی نقش مهمی در جنایت‏ها علیه یمن ایفا می‌‏کنند. در واقع، نظامیان سودانی بخش مهمی از نظامیان اجاره‏‌ای ائتلاف سعودی هستند. عمر البشیر در اتخاذ این تصمیم‌‏ها دچار اشتباه راهبردی شد زیرا از یک سو تصور می‏‌کرد با بستن مراکز فرهنگی ایران در سودان و از طریق همسویی با عربستان سعودی می‏‌تواند از فشارهای خارجی به خصوص فشار آمریکا علیه سودان بکاهد و خود را بازیگری همسو نشان دهد و از سوی دیگر برداشت عمر البشیر این بود که از طریق همسویی با عربستان در جنگ علیه یمن شاید بتواند با دلارهایی که از آل سعود می‌‏گیرد، مشکل‌‏های اقتصادی مردم را تا حدودی رفع کند. اما این برداشت‏‌های عمر البشیر در زمره اشتباه‏‌های راهبردی وی بود، زیرا هم از دشمنی و فشار آمریکا علیه سودان کاسته نشد، هم دلار چندانی از جانب عربستان سعودی نصیب وی نشد و هم اینکه مردم سودان به دلیل فاجعه انسانی که مردم یمن در اثر این جنگ با آن مواجه شده‌‏اند، رویکرد همسویی با آل سعود را بر نتابیده‌‏اند و این خود یکی از علل شدت گرفتن اعتراض‌‏ها علیه عمر البشیر بود. این وضعیت روند سقوط عمر البشیر از قدرت را تسریع کرد زیرا نشان داد که وی عملاً دچار سردرگمی در سیاست خارجی شده است.

 

4. حمایت بازیگران خارجی از کودتای ارتش علیه عمر البشیر

با آغاز و سپس تداوم اعتراض‌‏های مردمی ضد عمر البشیر، بازیگران خارجی به خصوص عربستان سعودی، امارات، مصر، رژیم صهیونیستی و حتی آمریکا به این جمع‌‏بندی رسیده بودند که بقای عمر البشیر در قدرت عملاً امکان‏پذیر نیست و جنبش اعتراضی مردم سودان پیروز خواهد شد. بر این اساس، این بازیگران راهبرد مدیریت و هدایت اعتراض‌‏ها در سودان را در پیش گرفته‌‏اند. در همین راستا، شبکه تلویزیونی الجزیره در گزارشی نوشت: «عمر زین العابدین، رئیس کمیته سیاسی شورای نظامی سودان فاش کرد «صلاح قوش»، رئیس سازمان اطلاعات این کشور هدایت تغییر در سودان را برعهده دارد.» الجزیره قطر تنها چند روز قبل از برکناری عمر البشیر از دیدار «صلاح قوش» با «یوسی کوهن»، رئیس موساد در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ 2019 و برنامه‏‌ریزی او با حمایت مصر، عربستان سعودی و امارات برای سرنگون کردن عمر البشیر خبر داده بود. در همین حال، ژنرال عوض بن عوف، وزیر دفاع که با کنار زدن عمر البشیر، ریاست شورای انتقالی را برای تنها یک روز در اختیار گرفت، قبل از کنار گذاشتن عمر البشیر به ریاض سفر و با مقام‏‌های سعودی دیدار و گفتگو داشته است.

 

این اقدام کاملاً هدفمند انجام شده است زیرا این بازیگران درصدد این بودند که با مدیریت و هدایت روند کنار گذاشتن عمر البشیر از قدرت به نوعی مانع تحقق انقلاب مردم مصر و روی کار آمدن دولتی مردمی شوند. در واقع این بازیگران درصدد به قدرت رساندن یک فرد نظامی در سودان هستند زیرا ارتش سودان عملاً تحت تأثیر سیاست‏‌های عربی قرار دارد، کمااینکه در جنگ علیه یمن نیز ارتش سودان نقش مهمی ایفا می‏‌کند و عبدالفتاح برهان که اکنون ریاست شورای نظامی را بر عهده گرفته است، از اشخاص نزدیک به عربستان و امارات محسوب می‌شود. می‏‌توان گفت بازیگران خارجی شامل عربستان، امارات، مصر و اسرائیل و تا حدودی نیز آمریکا سعی کردند مدل مصر را در سودان پیاده کنند. در همین راستا، شورای انتقالی نظامی تشکیل و مقرر شد طی دو سال زمینه برگزاری انتخابات فراهم شود. این اقدام عملاً به منزله شکست انقلاب مردم سودان بود زیرا مردم سودان خواستار جابجایی اشخاصی از جنس عمر البشیر در رأس قدرت نیستند بلکه تغییر ساختار قدرت و برآمدن رهبران از درون صندوق‌‏های رقابتی رأی و شکل‌‏گیری حکومتی غیرنظامی را خواستار هستند.

 

پیامدهای برکناری هدایت شده عمر البشیر از قدرت

برکناری هدایت شده عمر البشیر از قدرت می‌‏تواند پیامدهای مهمی داشته باشد. یکی از مهم‏ترین این پیامدها، جلوگیری از وقوع انقلاب در سودان و میلیتاریزه شدن این کشور است. تحولات حدود یک دهه‌‏ای جهان عرب نشان داد که باشگاه پادشاهان عربی به رهبری عربستان سعودی به همراه رژیم صهیونیستی و همچنین آمریکا خواستار وقوع انقلاب در کشورهای عربی نیستند بلکه جابجایی هدایت شده افراد را در رأس قدرت پیگیری می‌‏کنند. برای مثال می توان به یمن و مصر اشاره کرد. در یمن علی عبدالله صالح با طرح شورای همکاری خلیج فارس از قدرت برکنار شد و عبدربه منصورهادی در یک انتخابات نمایشی یک نفره قدرت را در اختیار گرفت، اما منصور هادی در ایجاد ثبات و امنیت در یمن موفقیتی نداشته است. در مصر مدل به قدرت رسیدن ژنرال عبدالفتاح السیسی، اما مدل موفقی بود زیرا ضمن اینکه تغییری در ساختار قدرت این کشور ایجاد نشد و بازیگری با هویت ناهمسو روی کار نیامد، عملاً امنیت و ثبات نیز با رویکردهای نظامی در این کشور مهم عربی حاکم شد.

 

با توجه به این وضعیت، عربستان، امارات، مصر و رژیم صهیونیستی سعی دارند ژنرال خلیفه حفتر را در لیبی و در سودان نیز یک نظامی را به قدرت برسانند تا دولت اقتدارگرای دیگری در این کشورها روی کار آید. در الجزایر نیز اگرچه یک نظامی جایگزین عبدالعزیز بوتفلیقه نشده، اما ارتش در کناره‌‏گیری بوتفلیقه از قدرت نقش مهمی داشته است. بنابراین، به نظر می‏‌رسد راهبرد میلیتاریزه شدن شمال آفریقا که در نهایت نیز به جلوگیری از وقوع انقلاب مردمی منجر می‏‌شود، توسط سه کشور عربی عربستان، امارات و مصر به همراه رژیم صهیونیستی و با پشتیبانی آمریکا پیگیری می‏‌شود. پیگیری این راهبرد می‏‌تواند زمینه‌‏های اجرایی شدن طرح آمریکایی معامله قرن را نیز فراهم کند زیرا سه کشور عربستان سعودی، امارات و مصر تاکنون موافقت خود را با این طرح اعلام کرده‏‌اند.

 

موضوع دیگر این است که آیا تحولات کنونی در سودان می‌‏تواند به تجزیه این کشور منجر شود یا خیر؟ در سال 2011 با جدایی جنوب از سودان و تشکیل کشور سودان جنوبی، یک سوم از سرزمین و یک چهارم از جمعیت و همچنین 70 درصد از منابع نفتی سودان از این کشور جدا شد. سودان کنونی حدود 38 میلیون نفر جمعیت و یک میلیون و 886 هزار و 68 کیلومتر مربع مساحت دارد که به لحاظ مساحت شانزدهمین کشور بزرگ جهان است. اگرچه هنوز سودان یکی از کشورهای بزرگ عربی به لحاظ مساحت و جمعیت است، اما تحولات درونی این کشور نشان می‌‏دهد که سودان در مسیر تجزیه مجدد قرار ندارد. آنچه در تحولات سودان مشهود است، ممانعت از تحقق انقلاب مردمی از طریق جابجایی و انتقال قدرت به یک نظامی مورد اعتماد است.

 

 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار