بحران سیاسی داخلی نتانیاهو را از قدرت کنار زد

به گزارش راهبرد معاصر منصور براتی در ارتباط با تشکیل دولت ائتلافی در رژیم صهیونیستی و اینکه شکست نتانیاهو در جنگ غزه در این زمینه تاثیرگذار بوده است یا خیر؟ گفت: تشکیل این دولت ارتباط مستقیم چندانی با جنگ غزه ندارد اما این جنگ بی‌تاثیر هم نبوده است. بیشتر این مسئله( تشکیل دولت ائتلافی)  باز می‌گردد به بحران دوساله‌ای که در سرزمین‌های اشغالی فلسطین وجود دارد. شما می‌دانید،  از آوریل سال 2019 تاکنون 4 انتخابات پارلمانی در این سرزمین برگزار شده اما هیچ حزبی نتوانسته است از این انتخابات نتیجه خوبی بگیرد و به تنهایی دولت تشکیل دهد. 

به منظور تشکیل کابینه در رژیم صهیونیستی، احزاب سیاسی نیاز دارند از 120 نماینده کنست ( پارلمان)  61 نفر آنان را با خود همراه کنند. طی دو سال گذشته چنین اتفاقی نیفتاد و دولت‌هایی که تشکیل شدند به جز دولت 7 ماهه گانتس – نتانیاهو، این حد نصاب ( همراهی 61 نماینده ) را به دست نیآوردند و رژیم صهیونیستی در این مدت با دولت‌های موقت اداره  شده است.

این پژوهشگر مسائل رژیم صهیونیستی افزود: طی  دو سال گذشته چیزی که  برای سیاستمداران اسرائیلی مشخص شد، این بود، نتانیاهو که از سال 2009 تا سال 2018 به نوعی عامل ثبات رژیم صهیونیستی بود، اکنون به عامل بحران و انسداد این رژیم تبدیل شده است.  به این معنا که بیشتر سیاستمداران رژیم صهیونیستی  چه چپگرا، چه میانه‌رو  و  چه حتی راستگرا مایل به همکاری با نتانیاهو نیستند. به دلیل پرونده‌های قضایی بازی که هم اکنون دارد یا به دلیل عملکردی که داشته است. مثل تضعیف دموکراسی در اسرائیل. به هرحال، بسیاری از سیاستمداران  در رژیم صهیونیستی اعلام کرده‌اند،  حاضر نیستند با نتانیاهو وارد ائتلاف شوند.

ابتداء چپگراها این دیدگاه را داشتند و سپس این ماجرا به جناح راست سرایت کرد. به عنوان مثال «آویگدور لیبرمن» که در کابینه‌های قبلی نتانیاهو وزارت دفاع و خارجه  رژیم صهیونیستی را به عهده داشت، حاضر نیست با نتانیاهو همکاری کند یا مثلا «گدعون ساعر» که از متحدین نتانیاهو بود  و سال گذشته از حزب لیکود خارج شد و یک حزب جدید  تأسیس کرد. «نفتالی بنت» که قرار است با لاپید کابینه  ائتلافی تشکیل دهد، از نتانیاهو رویگردان شده است لذا مسئله اصلی بحران سیاسی دوساله در رژیم صهیونیستی است و گرایشی که بیشتر سیاستمداران این رژیم علیه نتانیاهو پیدا کرده‌اند.

وی در ارتباط با تاثیر جنگ غزه بر تحولات داخلی رژیم صهیونیستی از جمله تشکیل دولت ائتلافی گفت: هنگامی که در اوائل این جنگ، روندهای داخلی اسرائیل را رصد می‌کردیم ، انتظار این بود، راستگرایی در رژیم صهیونیستی تقویت ‌شود و محبوبیت نتانیاهو افزایش ‌یابد. در آن زمان،  یکی از تحلیل‌ها این بود، نتانیاهو برای اینکه فرصت لاپید جهت تشکیل کابینه را از بین ببرد، این درگیری را آغاز کرده است. لاپید برای تشکیل کابینه به همکاری با احزاب راستگرا  و یکی از احزاب عربی نیاز داشت. هنگامی که درگیری بین فلسطینی‌ها و صهیونیست‌ها بالا گرفت و آتش جنگ میان حماس و نظامیان صهیونیست شعله ور شد، این فرصت ( لاپید) از بین می‌رفت اما با پایان یافتن درگیری‌ها هنوز 15-10 روز برای لاپید فرصت باقی مانده بود لذا مذاکرات برای تشکیل کابینه ادامه پیدا کرد و سرانجام بنت به تشکیل کابینه ائتلافی با لاپید راضی شد.

این کارشناس تحولات غرب آسیا با تاکید بر اینکه جنگ غزه به نفع نتانیاهو تمام نشد، اظهار داشت:  تقربیا تمام سیاستمداران رژیم صهیونیستی به خاطر آتش بسی که نتانیاهو با حماس منعقد کرده بود، از او انتقاد کردند. آنان اعلام کردند حماس به اندازه کافی تنبیه نشده  است و این آتش بس بازدارندگی اسرائیل را در برابر حماس تضعیف می‌کند و این جنبش به خودش اجازه خواهد داد بار دیگر به اسرائیل حمله کند. در حقیقت،  این  بخشی از تحولات داخلی رژیم صهیونیستی است که تحت تاثیر جنگ غزه قرار گرفت و گرایش به سمت نتانیاهو کمتر از قبل شد.

براتی درباره ناهمگونی،  وجود ایدئولوژی‌های ضد و نقض در دولت ائتلافی تل آویو و احتمال شکست این دولت گفت: در تاریخ  رژیم صهیونیستی هیچ‌گاه ما شاهد کابینه‌ای به این گستردگی طیف‌های سیاسی نبوده‌ایم . خب ، این ائتلاف دو حزب چپگرای « کارگر » و « مرتص » حضور دارند و همزمان با آن،  دو حزب «یش عتید» به رهبری « یائیر لاپید » و « آبی و سفید » به رهبری  « بنی گانتس» مشارکت دارند . همچنین سه حزب راستگرا  حضور دارند که عبارتند از حزب «اسرائیل خانه ما » به رهبری لیبرمن ، حزب « یامینا»  به رهبری  بنت و حزب «امید جدید» به رهبری گدعون ساعر،  راستگرایانی که در این کابینه ائتلافی حضور دارند که رویکرد بسیار تندی نسبت به فلسطینیان دارند. به گونه‌ای که برخی از آنها طرفدار الحاق کرانه باختری رود اردن به اسرائیل  هستند. مثل ساعر و آقای بنت.  میانه‌روها و چپگراهایی که در کابینه ائتلافی  تل آویو حضور دارند، موافق تشکیل کشور مستقل فلسطینی هستند. مثل حزب کارگر یا حزب مرتص، همچنین در این کابینه میانه‌روهایی مشارکت دارند که با تشکیل کشور فلسطین با اعمال محدودیت‌هایی موافقت هستند. مثل لایپد و گانتس.

وی در تشریح اختلافات احزاب شرکت کننده در دولت ائتلافی جدید تل آویو گفت: این احزاب به شدت با یکدیگر اختلاف دارند،  از مسائل مربوط به حوزه فلسطین گرفته تا مسائل اقتصادی. با توجه به گرایش چپ و راست این احزاب، آنها درباره اصلاح دیوان عالی بسیار با یکدیگر اختلاف دارند مثلا راستگراهایی که در این ائتلاف حضور دارند، به ویژه ساعر که قرار است وزیر دادگستری شود، تمایل دارد قضات راستگرا را داخل دیوان عالی بچیند. راستگرایان از وضعیت کنونی دیوان عالی ناراضی هستند و معتقدند،  بسیاری از قضات این دیوان چپگرا هستند و بسیاری از قوانینی که راستگرایان ارائه می‌دهند را وتو می‌کنند.  همچنین بنی گانتس نیز که در کابینه فعلی وزارت دادگستری را در اختیار دارد، خواستار حق وتو درباره تغییرات دیوانعالی است تا بتواند از ایجاد تغییرات بزرگ در دیوانعالی به نفع راستگرایان جلوگیری کند.

این پژوهشگر تحولات داخلی رژیم صهیونیستی تصریح کرد: وجود چنین اختلافاتی کار را برای کابینه ائتلافی بسیار دشوار خواهد کرد. گفته می‌شود تنها وجه مشترک احزاب شرکت کننده در این کابینه مخالفت آنها با نتانیاهو است. در حقیقت،  این احزاب  دیدگاه ایجابی و مشترک با یکدیگر ندارند تا بتواند آنها را به همدیگر نزدیک کند. با چنین وضعیتی که کابینه ائتلافی تل آویو دارد، احتمال فروپاشی آن زیاد است .

وی در پاسخ به این سوال « چرا کابینه‌ای که احتمال فروپاشی آن  زیاد است تشکیل می‌شود؟ » اظهار داشت: همانطوری که عرض شد،  دوسال است که  رژیم صهیونیستی دارد با کابینه‌های موقت اداره می‌شود . در این مدت،  نیروهای اپوزیسیون و احزاب جدید راستگرا که از نتانیاهو بریدند به تدریج متقاعد شدند، اختلاف دیدگاه‌ها را کنار بگذارند و باهم کار کنند ولی توافق صرفاً در حد یک قرار داد اولیه است اما هنگامی که وارد کار شوند،  موانع بسیاری به وجود خواهد آمد . به عنوان مثل نتانیاهو در سخنرانی اخیر خود خطاب به اعضای کابینه ائتلافی گفت : در صورتی که بخواهید با غزه وارد جنگ شوید، چه کار خواهید کرد؟ خب، از آنجایی که احزب شرکت کننده در دولت ائتلافی اختلافات زیادی با یکدیگر دارند، در چنین شرایطی اختلافات‌شان شروع خواهد شد.

این تحلیلگر تحولات غرب آسیا با اشاره به کابینه گانتس – نتانیاهو گفت: در این کابنیه فقط گانتس و حزب کارگر فقط حضور داشتند و بقیه احزاب  در آن شرکت نداشتند.  با وجود این ، حزب آبی سفید گانتس در این کابینه به اپوزیسیون درون دولت تبدیل شده بود. اکنون ما شاهد سه جناح در کابینه ائتلافی جدید هستیم لذا این کار را بسیار سخت می‌کند. یکی از دشوارهایی که باید به این وضعیت اضافه کرد این است،  وضعیت رژیم صهیونیستی بدتر از سال 2020 است که کابینه ائتلافی گانتس و نتانیاهو تشکیل شد. آن زمان، مشکل اصلی شیوع ویروس کرونا  بود اما در شرایط کنونی شکاف‌ها بسیار عمیق شده‌اند، سکولارها با مذهبی‌ها،  چپ‌ها با راست‌ها، مخالفان نتانیاهو با موافقان او با هم اختلاف دارند،  درگیری میان فلسطینیان با صهیونیست‌های افراطی  از بارزترین شکاف‌ها در فلسطین اشغالی است.  این در حالی است که اسرائیل مشکلات اقتصادی زیادی دارد. هنگامی که تمام این مسائل را کنار هم می‌گذاریم،  احتمال موفقیت کابینه ائتلافی جدید به شدت کاهش می‌یابد.

براتی درباره سرنوشت نتانیاهو نخست وزیر کنونی رژیم صهیونیستی گفت: در این زمینه می‌توان چند حالت ترسیم کرد. اول، نتانیاهو رهبری اپوزیسیون را به عهده بگیرد. او می‌خواهد در حزب لیکود باقی بماند اما نارضایتی‌ها از وی در این حزب دارد افزایش پیدا می‌کند چرا که نتانیاهو نتوانست کابینه تشکیل دهد و رقبای او درحال تشکیل دولت جدید تل آویو هستند. در چنین شرایطی اگر به دلیل اختلافات سیاسی احزاب کابینه جدید و نیز چالش های بزرگی که این کابینه خواهد داشت، عمر کابینه ائتلافی کوتاه شود و رژیم صهیونیستی به سوی پنجمین انتخابات پیاپی حرکت کند، ممکن است نتانیاهو بتواند با قدرت بیشتری به عرصه باز گردد و مجدداً عهده دار نخست وزیری شود.

حالت دوم این است که کابینه جدید بتواند اختلافات و چالش‌های پیش‌روی خود را مدیریت کرده و ایام قدرت خود را افزایش دهد. در این شرایط، این احتمال وجود دارد که دیوان عالی فرصت مناسب‌تری برای دادرسی علیه نتانیاهو پیدا کرده و او را که دیگر از مصونیت قضایی سابق برخوردار نیست به زندان اندازد. در این سناریو عمر سیاسی وی به پایان خواهد رسید./تسنیم