ظهور مجدد البغدادی؛ بهانه‌ای برای توجیه حضور آمریکا در منطقه

به گزارش راهبرد معاصر؛ ارگان تبلیغاتی داعش، موسوم به «الفرقان» روز نهم اردیبهشت ماه ویدئویی هجده دقیقه‌ای از ابراهیم عواد البدری معروف به ابوبکر البغدادی، سرکرده این سازمان منتشر کرد. تصاویر خلیفه خودخوانده داعش آخرین بار در سال 2014 و در جریان سخنرانی در مسجد النوری موصل به دست آمده بود که در آن بالای منبر رفت و با اقامه نماز جمعه، تاسیس خلافت خود خوانده را اعلام کرد. اگرچه داعش در اوت 2018 نیز، پس بالا گرفتن شایعات درمورد کشته شدن البغدادی فایل صوتی منتسب به سرکرده این گروه را منتشر نمود اما اهمیت این ویدئوی جدید آن است که هنگامی منتشر شده که داعش، آخرین بخش از سرزمین خود را در منطقه «باغوز» واقع در مرز سوریه و عراق از دست داده و گزارش‌های متعددی از کشته شدن البغدادی منتشر شده بود.

به هر روی پس از انتشار ویدئوی جدید ابوبکر البغدادی نوبت به دستگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی، تحلیلگران و رسانه‌ها برای رصد ثانیه به ثانیه فیلم پخش شده از البغدادی با هدف دست یابی به اطلاعاتی جدید از وی رسید. هشام الهاشمی، تحلیلگر عراقی درباره اینکه آیا فردی که در ویدئو ظاهر شده، همان ابوبکر البغدادی است، گفت: «این شخص خود البغدادی است؛ زیرا شیوه بیان و حرکات وی تغییری نکرده است و سنگینی دست راستش تأکیدی بر گفته‌هایی است که در سال ۲۰۱۶ اعلام شد که وی از ناحیه دست راست زخمی شده است.»

ناظران فعالیت‌های موسسه فرقان، رسانه رسمی داعش، معتقدند در ویدیوی ضبط شده، روحیه البغدادی ضعیف به نظر می‌رسید و آشفته حالی خود را با حرکات دست و سرش نشان می‌داد، بخصوص که سعی می‌کرد به طور مستقیم به دوربین نگاه نکند. سرحالی و فربه‌گی او هم نیز نشان می‌داهد از جمله کسانی نبوده که در محاصره الباغوز، هجین یا ریف دیر الزور به سر برده باشد، ساکنان آنجا از شدت گرسنگی برگ درختان را می‌خوردند، پوشش وی با لباس‌های زمستانی هم که مناسب آب و هوای کنونی در عراق یا سوریه نیست، منجر به این پیش بینی می‌شود که ضبط فیلم از وی مربوط به دستکم یک ماه قبل می‌شود.

اینکه لباس البغدادی زمستانی است گواهی بر سرد بودن مکانی که فیلمبرداری در آن رخ داده، است. و احتمال می‌رود که مکان فیلمبرداری میان تلعفر، کوه‌های سنجار یا مکانی احتمالی باشد یا بادیه الشدادی در جنوب حسکه که البته این بعید است. تحلیلگران با دقت در فایل ویدئویی ابوبکر البغدادی متوجه برخی امور شدند که از جمله آنها می‌توان به نبود انگشتر خلافت در دستش که در سخنرانی اش در موصل مشاهده می‌شد، اشاره کرد که علت آن شکست داعش و نماندن منطقه‌ای برایش است.

مورد دیگر سلاحی است که در سمت راست البغدادی بود و یادآور سلاح اسامه بن لادن رهبر القاعده است. در واقع سلاح البغدادی از نوع همان سلاحی است که رهبران گروه‌های تروریستی در پیام‌های ویدیویی‌شان، پشت سر خود قرار دادند. ابتدا اسامه بن لادن رهبر پیشین القاعده این سلاح را پشت سر خود می‌گذاشت، پس از او ابو مصعب الزرقاوی رهبر گروه دولت اسلامی عراق و پس از او نیز ایمن الظواهری رهبر کنونی القاعده. تا کنون البغدادی آخرین رهبر یک گروه تروریستی است که تصویر خود را به این سلاح زینت می‌بخشد.

حال این پرسش مطرح می‌گردد که ظهور مجدد ابوبکر البغدادی در کلیپ تصویری جدید چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد. یکی از پیامدهای ظهور مجدد ابوبکر البغدادی فراهم شدن بهانه برای آمریکا جهت ادامه حضور خود در سوریه و عراق است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در دسامبر 2018 پس از گفت‌وگوی تلفنی با همتای ترکیه‌ای خود، به طور غیرمنتظره اعلام کرد که داعش در سوریه شکست خورده و بنابر این به وزارت دفاعش دستور داده تا برای «خروج فوری» 2 هزار نیروی آمریکایی از سوریه آماده شوند. این رویکرد غیر منتظره ترامپ با مخالفت مقام‌های پنتاگون و بسیاری از سیاستمداران کاخ سفید همراه شد و تلاش کردند او را با این استدلال که خروج همه نیروهای آمریکایی، زمینه را برای نفوذ روسیه و ایران در سوریه مهیا خواهد کرد، از این کار منصرف کنند. این تصمیم ناگهانی ترامپ سبب استعفای «جیمز متیس» وزیر دفاع سابق و «برت مک گورک» نماینده آمریکا در ائتلاف ضد داعش از سمت خود شد. تحولات رخ داده بعد از این اظهارات ترامپ و اقدامات آمریکا و متحدانش در سوریه نشان داد که کاخ سفید نه تنها از تصمیم خود عقب نشینی کرده بلکه اکنون سیاست جدیدی را با بهانه انتشار یک فیلم از «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروهک تروریستی داعش در فضای مجازی در پیش گرفته است.

در همین راستا ناتان سیلز، هماهنگ‌کننده امور ضد تروریسم وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در واکنش به این فیلم گفت: «جنگ با داعش پایان نیافته بلکه وارد مرحله جدیدی شده است» سیلز افزود: «آمریکا گروه داعش و شاخه‌های آن در هرجایی نابود خواهد کرد.» وی ادامه داد:«داعش همچنان یک تهدید محسوب می‌شود و توانایی انجام حملات علیه ما و متحدانمان را دارد»

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ساعاتی پس از انتشار این ویدیو اعلام کرد که ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری واشنگتن همچنان مصمم به ادامه ماموریت برای شکست کامل «این تروریست ها» است و تلاش دارد کلیه رهبران این گروه را دستگیر و به دست عدالت بسپرد.»

شون رابرتسون، سخنگوی پنتاگون نیز با اعلام اینکه وزارت مقامات وزارت دفاع در جریان انتشار این ویدیو قرار گرفته و در حال بررسی آن هستند، یادآور شد که ماموریت شکست کامل داعش با حمایت و پشتیبانی شرکای آمریکا ادامه خواهد یافت.

در واکنش به انتشار ویدئوی جدید البغدادی فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه خاطرنشان کرد: «اگر این ویدئو درست باشد، چیزی را که ما تکرار کرده‌ایم، تأیید می‌کند: داعش قلمرویی ندارد اما از بین نرفته است.»

در حقیقت با انتشار کلیپ جدید از البغدادی امکان سوء استفاده سیاسی احزاب طرفدار ماندن آمریکا در عراق و ادعای آنها درباره وجود بالقوه تهدید داعش وجود دارد. آمریکا اولین کسی است که ظهور البغدادی را موید موضع چند هفته پیش خود درباره ادامه خطر داعش و اهمیت ماندن ائتلاف بین‌المللی و نیروهایش در عراق حساب می‌آورد؛ چون با درخواست‌ها برای تصویب قانون اخراج نیروهای خارجی از عراق که احزابی سیاسی و گروه‌های الحشد الشعبی بنای آن را دارند، مخالفت می‌کند و در این بین به دست دولت عراق هم بهانه‌ای افتاد تا حضور بیگانه در کشورش را توجیه کند با این حساب که داعش به زبان سرکرده خود گفته که برای حملات تلافی جویانه در عراق آماده می‌شود.

در همین راستا «قیس الخزعلی» رهبر جنبش «عصائب اهل الحق» در عراق معتقد است که هدف از ظهور اخیر «ابوبکر البغدادی» رهبر گروه تروریستی داعش پیامی برای توجیه سیاسی حضور نیروهای آمریکایی در عراق است.

کریم علیوی، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق چرایی ظهور مجدد سرکرده داعش را به توافقی بین سازمان اطلاعات آمریکا (سیا) و البغدادی ربط داد و گفت که واشنگتن با این کار می‌خواهد به دولت عراق پیامی بدهد. این نماینده عراقی گفت که این پیام دارای سه مضمون مهمی است؛ نخست اینکه ظهور البغدادی به معنای پایان داعش نیست. دوم اینکه بازگشت و پایان داعش در دست آمریکاست و سوم اینکه، آمریکا این آمادگی را دارد که برای سنگ‌اندازی بر سر تصویب طرح ممنوعیت حضور نیروهای آمریکایی در عراق، داعش را دوباره به این کشور برگرداند. حسن ابوهنیه، کارشناس امور گروههای تروریستی نیز معتقد است: «واشنگتن به دنبال استفاده از داعش است. اقدامات داعش به آمریکا قدرت نفوذ و ورود به مناطقی را می‌دهد که نتوانسته است به آن برسد»

نتیجه‌گیری

انتشار ویدئوی جدید ابوبکر البغدادی را باید هدیه گروه تروریستی داعش به آمریکا جهت ادامه حضور در عراق و سوریه دانست. در واقع، از آنجایی که آمریکا بهانه و توجیهی برای ادامه حضور در عراق و سوریه نداشت، با انتشار این ویدئو می تواند به حضور نظامی خود در این کشورها ادامه دهد. حضوری که به نظر می رسد هدف اصلی آن مقابله با ایران و محور مقاومت است. همان گونه که پیشتر جیمز جفری نماینده آمریکا در امور سوریه عنوان کرده بود که هدف از ادامه حضور نظامی آمریکا در سوریه مهار ایران است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نیز گفته بود حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق برای زیر نظر گرفتن ایران است.