یوتوپیا یا آرمانشهر مهدوی؛ عصری غنی از برکات و به دور از بیماری و سختی
به گزارش راهبرد معاصر؛ بشارت ظهور مهدی(عج) قرن‌هاست گوش زمین و مردمانش را نوازش می‌دهد و آزادی خواهان و مظلومان را امیدوار و چشم انتظار نگه داشته است. براساس روایات ظهور منجی عالم بشریت در عصری که جهان مهیای آمدنش باشد محقق میشود تا آیینه‌های زنگار گرفته قرن‌ها جهالت و سکوت و روزمرگی را از نو جلا دهد. برخی مستندات و روایات عصر ظهور منجی را عصر آرمانشهر مهدوی می دانند؛ آرمان شهر مهدوی، همان روزگاری که دیگر جایی از بی‌عدالتی و ظلم و فساد در آن به چشم نمی‌خورد و آنچنان رفاه و آسایش و نعمت و امنیت و عدالت است که برخی آن را به یوتوپیا یا همان شهر آرمانی فلاسفه نسبت می دهند.
بشر در آرزوی آرمانشهر
اما این آرمانشهر کی و چگونه محقق می شود؟ در روایات آمده است که منجی عالم بشریت در آخرالزمان و وقتی که جهانیان دیگر یاری رسانی برای خود نمی‌بینند و ظلم و فساد و بیماری و جنگ و فقر و بی‌عدالتی بیداد می‌کند، خواهد آمد برخی حتی شیوع یک بیماری همه گیر در دنیا را از نشانه‌های آخر الزمان و ظهور منجی بر می‌شمارند و حالا هم برخی شیوع کرونا را به نشانه‌های ظهور منتسب می‌کنند. اما آنچه اهمیت دارد اینکه مطابق با تحلیل مفسران تاریخی و به گواه روایات بسیاری برای دوران ظهور منجی ارمغان همان مدینه فاضله ای داده می شود که اگرگذری در تاریخ بشریت داشته باشیم، ردپای آرزوی آن را در عصر و زمان های مختلف در جور و بیداد حاکمان ستمگر آن دوران در نوشته ها و کتب مختلف می بینیم.
سیری بر تاریخ زندگی بشر به خوبی حکایت می کند که انسان همواره در آرزوی داشتن جامعه ای عاری از ظلم و ستم، همراه با آرامش، رفاه و آسایش بوده است. تاریخ حکایت می کند که انسان ها همواره برای رسیدن به یک مدینه فاضله یا یوتوپیا، در تکاپو بوده اند اما این مدینه فاضله به سبب حاکمان جور زمان و غلبه زور و جفا بر حکمت و درایت هرگز میسر نشده است.
از ناکجاآباد تامس‌مور تا شهرخدای اگوستین
فلاسفه و متفکران بسیاری در طول زمان در اندیشه یک شهر آرمانی از آن سخن گفته اند. از جمله این فلاسفه می توان به افلاطون اشاره کرد؛ وی طرح مدینه فاضله یا آرمانشهر را با محوریت عدالت ارائه کرد. فارابی هم از جمله متفکرانی است که اندیشه آرمانشهری را در آثار خود، از جمله کتاب اندیشه های اهل مدینه فاضله مطرح و جامعه ای آرمانی بر پایه اندیشه های فلسفی و در قالب مفاهیم شریعت معرفی می کند. به اعتقاد برخی مفسران، آرمانشهری که فارابی متصور است بیشتر مدینه معصومین آخرالزمان بوده و با دوران ظهور امام غایب منطبق است.
تامس مور نویسنده دوره رنسانس هم در سال 1516 با نوشتن کتابی در باب آرمانشهر با نام «یوتوپیا»(هیچ کجا / ناکجاآباد)، به شهرت رسید. ویژگی منحصر به فرد آرمانشهر توماس مور هم تصویری از یک زمین بهشتی است که خانه هایی هم شکل دارد و فقر و بی عدالتی در آن جایی ندارد.
فرانسیس بیکن هم فیلسوف و نویسنده قرون وسطی از آرمانشهری با عنوان آتلانتیس نو سخن می گوید که عدالت واقعی در آن محقق شده و حکومتش به دست علما و حکما است. اگوستین هم فیلسوفی در دوران باستان و اوایل قرون وسطی از آرمانشهری به نام شهر خدا می گوید که صلح و عدالت در آن محقق شده است.
تحقق مدینه فاضله با ظهور منجی
آنچه مسلم است بشر در طول تاریخ پر فراز و نشیبی که از ابتدای پیدایش تاکنون به خود دیده همواره در آرزوی چنین آرمانشهری به سر برده است، آرمانشهری که طبق روایات تاریخی ودینی با ظهور منجی آخرالزمان محقق خواهد شد. در آیات قرآن و بسیاری از روایات، تحقق جامعه آرمانی و ظهور منجی مسلمانان که عدالت را در سراسر جهان گسترده و توحید را حاکم می کند وعده داده شده است تا رسالت جهانی نبوت که همان برپایی عدل و داد در زمین است را به اتمام برساند.
پر واضح است که آرمانشهر مهدوی که با ظهور حضرت مهدی(عج) محقق می شود نه برپایه تصورات و آرزوی فیلسوفان تاریخ بشر بلکه استوار بر وحی و به دور از تخیّلات و تصورات بشری و مبتنی بر سنت الهی خواهد بود. آرمانشهری که حاکم آن پیشوایی معصوم و پاک و منزه از هر عیب و نقص و متصل به عالم ملکوتی است که صلاح مردم جامعه را بهتر از خودشان می داند.
مولفه های آرمانشهر مهدوی؛ از عدالت اقتصادی تا شکافتن علم
اگر بخواهیم به مولفه ها و ویژگی های حکومت جهانی مهدی موعود و تشکیل آرمانشهر مهدوی در عصر ظهور اشاره ای داشته باشیم باید حاکمیت توحید را از مهمترین آنها دانست. چنانچه امام صادق(ع) می فرمایند: «وقتی قائم قیام کند، زمینی باقی نمی ماند مگر این که صدای شهادت به وحدانیت الهی و رسالت محمدی در آن طنین انداز می شود.» امام رضا(ع) هم در حدیثی به نقل از پیامبر مکرم اسلام می فرمایند:« به عزت و جلالم قسم، زمین را به وسیله آخرین از جانشینان تو چنان پاک گردانم و او را بر شرق و غرب عالم چنان مالکیت دهم و با سپاهیانم چنان وی را یاری دهم که همه مردم بر یگانگی من گواهی دهند.»
عدالت اقتصادی یکی دیگر از ویژگی هایی است که در دوره حکومت امام زمان(عج) حاکم میشود. تاریخ بشر همواره شاهد نابرابری های بسیاری در توزیع ثروت و شکاف های عمیق طبقاتی بوده است. اما به گواه آیات و روایات در آرمانشهر مهدوی خبری از این نابرابری ها نیست و اموال و ثروت های زمینی عادلانه تقسیم می شود. امام باقر(ع) می فرمایند: «هنگامی که قائم قیام کند، اموال را به صورت مساوی بین مردم تقسیم می کند.» پیامبر مکرم اسلام هم در حدیثی چنین فرموده اند:« به مهدی(عج) بشارتتان می دهم... ساکنان آسمان و زمین از او خشنود خواهند بود، او مال را به نحو صحیح تقسیم می کند.» مردی پرسید: به نحو صحیح به چه معناست؟ پیامبر فرمودند: «میان همه مساوی»
عصری عاری از فقر و محرومیت
عدالت قضایی و ستاندن حق مظلوم از ظالم و قضاوت پسندیده از دیگر ویژگی های عصر حاکمیت امام عصر(عج) است. در روایات آمده که آن حضرت چنان قاطعانه حکم می کند که حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، آن را بیرون کشیده، به صاحبش بازمی گرداند.
رفاه و آسایش و زندگی به دور از فقر و نیاز و محرومیت، بیماری و سختی از دیگر ویژگی هایی است که برای آرمانشهر مهدوی در زمان ظهور عنوان می شود. چنانچه پیامبر مکرم اسلام می فرمایند:« امت من در زمان مهدی(عج) به رفاه و نعمتی دست می یابند که پیش از آن در هیچ دوره ای دست نیافته بودند.»
تردیدی نیست که از برترین نعمت ها و دستاوردهای حکومت حضرت مهدی(عج) امنیت است که توسط آن حضرت به بشریت اهدا می شود، این مؤلفه از ویژگی های اساسی آرمانشهر امام مهدی(عج) است. حضرت علی(ع)می فرماید:« هنگامی که قائم ما قیام کند، درندگان و حیوانات اهلی با هم آشتی می کنند، به طوری که زنی از عراق به شام می رود بدون آن که درنده ای او را بترساند یا از آن حیوان بترسد.»
شکوفایی علم و دانش هم در روایت مشهوری ازامام صادق(ع) در زمان ظهور منجی چنین عنوان شده است: « علم و دانش 27 حرف است و آنچه پیامبران آورده اند، تنها دو حرف آن است و مردم تاکنون دو حرف را یاد گرفته اند، اما زمانی که قائم ما قیام کند 25 حرف دیگر آن را بیرون می آورد و میان مردم گسترش می دهد و آن دو حرف دیگر را ضمیمه 25 حرف می کند تا این که مجموع 27 حرف را نشر می دهد.» این روایت و روایات مشابه آن حاکی از گسترش و تکامل علم در عصر ظهور است که البته این نتیجه به کمال رسیدن عقل های بشری در زمان ظهور منجی است.
بهره سخن
بی شک یوتوپیا یا آرمانشهری که رویای بشریت در قرون و دوران های مختلف بشری بوده است همان آرمانشهر مهدوی یا مدینه فاضله حضرت مهدی(عج) است که در آیات و روایات مستند و محکم بسیاری به تصویر کشیده شده است و بی تردید نشانه های بسیاری در عصر حاضر از جنگ و بیماری های همه گیر و ناعدالتی و ظلم و جور و قضاوت های ناپسند و بی عدالتی های مختلف برای ظهور وجود دارد اما فراموش نکنیم ظهور منجی شرایطی دارد و منتظران وظایفی که اگر از آن غفلت کنند ظهور سالها به تاخیر می افتد.
ظهور نزدیک است...