ایران چگونه به ابرقدرت موشکی خاورمیانه تبدیل شد؟-راهبرد معاصر
ترجمه گزارش «نشنال اینترست»؛

ایران چگونه به ابرقدرت موشکی خاورمیانه تبدیل شد؟

با توجه به اینکه موشک‌های بالستیک صریح‌ترین ابزار بازدارندگی متعارف ایران هستند، فرماندهی مرکزی ایالات متحده باید در برنامه ریزی استراتژیک خود این موضوع را در نظر بگیرد.
زاخاری کک؛ پژوهشگر مرکز علوم و امور بین الملل بلفر
تاریخ انتشار: جمعه ۰۸ بهمن ۱۴۰۰ - 28 January 2022

 

ایران چگونه به ابرقدرت موشکی خاورمیانه تبدیل شد؟

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ با توجه به اینکه موشک های بالستیک صریح ترین ابزار بازدارندگی متعارف ایران هستند، فرماندهی مرکزی ایالات متحده باید در برنامه ریزی استراتژیک خود این موضوع را در نظر بگیرد. ستون فقرات نیروهای موشکی ایران، موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد مجموعه شهاب هستند. این موشک سه نوع دارد: شهاب-1، شهاب-2 و شهاب-3. از آن زمان، ایران به منظور توسعه زرادخانه وسیع و متنوعی از موشک های بالستیک و کروز که بخشی از استراتژی بازدارندگی سه جانبه آن را تشکیل می دهد، با کشورهایی مانند لیبی، کره شمالی و چین ، همکاری کرده است. با توجه به اینکه ایران در طی جنگ از موشک استفاده می کند، ارزش دارد که نگاهی دقیق تر به تسلیحات موجود در زرادخانه آن داشته باشیم.

 

موشک شهاب

ستون فقرات نیروهای موشکی ایران، موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد مجموعه شهاب هستند. شهاب-1، شهاب-2 و شهاب-3. موشک شهاب یک، نخستین موشکی است که ایران به دست آورده و بر اساس موشک اسکاد بی شوروی ساخته شد. مطابق گزارشات، ایران در ابتدا، این موشک ها  را از لیبی یا سوریه خریداری کرده است، اما تامین کننده ی اصلی آن کره شمالی است. موشک شهاب یک، بردی بین ۲۸۵ تا ۳۳۰ کیلومتر دارد و می تواند کلاهک حدود هزار کیلوگرم را حمل کند. بر اساس گزارشات، ایران دارای ۳۰۰ موشک شهاب یک است.

 

موشک شهاب دو که احتمالا از طریق کره شمالی به دست آمده بر پایه موشک اسکاد سی ساخته شده و دارای ۵۰۰ کیلومتر با ظرفیت حمل بار ۷۷۰ کیلوگرم است. ایران در سال ۱۹۸۸، نخستین بار آزمایش موشک شهاب دو را آغاد کرد و حداقل از سال ۲۰۰۴ عملیاتی شده است. این موشک ها به دلیل نیاز به تضمین امنیت عملیاتی و توانایی حفظ پشتیبانی لجستیکی، می توانند در شعاع حدود ۱۰۰ کیلومتری یا کمتر عمل کنند. تهران اکنون می تواند آن ها را به صورت بومی تولید کند، اگر چه برخی از قطعات آن وارداتی هستند.

 

مهم تر از همه، موشک شهاب سه است که یک موشک با سوخت مایع است.البته این موشک یک موتور تک مرحله ای دارد که با سوخت جامد کار می کند. شهاب ۳ نخستین موشک بالستیک میان بردی است که ایران به دست آورده است که برد احتمالی آن بسته به اندازه محموله بین ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلومتر است. بر اساس گفته ها، خود محموله ها بین ۷۶۰ تا ۱۲۰۰ کیلوگرم وزن دارند. بر اساس گزارشات، موشک شهاب۳، بر اساس موشک نو دانگ یک کره شمالی ساخته شده است که به شدت به فناوری شوروی متکی است.

 

شهاب-3 بر خلاف سایر مدل های شهاب، یک موشک دو مرحله ای با موتور و وسیله نقلیه ورودی جداگانه است. نسخه ایران از این موشک برای اولین بار در سال 1998 آزمایش شد. آن آزمایش ناموفق بود و تعدادی از آزمایش های بعدی نیز ناموفق بود. البته در مورد این که ایران چه میزان موشک شهاب ۳ دارد، اطلاعاتی وجود ندارد، البته این هم امر تا حدی به این دلیل است که تهران بیشتر به تعدادی از انواع موشک ها متکی است که نام های مختلفی مانند عماد و قدر دارند. نسخه‌های بعدی این موشک، فناوری پاکستانی را در خود جای داده است، یک وسیله نقلیه بازطراحی شده برای ورود مجدد، و سیستم‌های ناوبری و هدایت بهبود یافته دارد. اما بعید است که از سوخت جامد استفاده کنند. آنها برد بین 1500 تا 1800 کیلومتر و شاید تا 2500 کیلومتر دارند.

 

موشک‌های فاتح

موشک های سری فاتح همتای سوخت جامد موشک های شهاب هستند. مانند شهاب-1 و شهاب-2، فاتح-110 و فاتح-331 کوتاه برد هستند. فاتح-110 یک موشک تک مرحله ای با برد 210 کیلومتر است. به احتمال زیاد دقیق تر از برخی از انواع قبلی شهاب است. با برخی برآوردها، دایره احتمال خطا (CEP) صد متری را نشان می دهد. ایران توسعه فاتح-110 را در سال 1995 آغاز کرد و اولین آزمایش آن در ماه مه 2001 انجام شد. این موشک در سال 2004 عملیاتی شد. وزارت خزانه داری ایالات متحده،  شرکت های چینی را به کمک به توسعه مجموعه موشک های فاتح توسط ایران متهم کرده است.

 

موشک سجیل

موشک بالستیک میان برد سجیل نمونه سوخت جامد است. بر اساس پروژه دفاع موشکی مرکز مطالعات استراتژیک بین الملل، موشک سجیل به اندازه، وزن و برد مشابهی با شهاب-3 دارد. به طور خاص، این موشک دو مرحله ای دو هزار کیلومتر برد دارد و می تواند کلاهکی بین 500 تا 1500 کیلوگرم حمل کند. بر اساس گزارشات، تلاش برای تولید این موشک در اواخر دهه ۱۹۹۰ آغاز شد، اما نخستین آزمایش آن تا سال ۲۰۰۸ انجام نشد. در طی یک آزمایش پروازی در سال 2009، موشک حدود 1900 کیلومتر پرواز کرد. اگرچه موشک سجیل از طراحی ایرانی استفاده می کند، اما احتمالاً از کمک چین بهره مند شده است و برخی از مفسران آن را با دی.اف ۱۱ و دی.اف ۱۵ مقایسه می کنند. ایران ادعا کرده است که انواع مختلفی از این موشک ها را توسعه داده است ، از جمله موشک سجیل-3 که برخی تحلیلگران معتقدند حداکثر برد آن چهار هزار کیلومتر است.

 

موشک خلیج فارس

موشک خلیج فارس، موشک بالستیک ضد کشتی برای تقویت استراتژی دفاعی «ضد دسترسی» و «منع منطقه ای» علیه نیروهای نظامی آمریکا در خلیج فارس می باشد. موشک خلیج فارس برای نخستین بار در اوایل سال ۲۰۱۱ آزمایش شد و از یک برد ۱۱۰ کیلومتری برخوردار است. اواخر همان سال ایران اعلام کرد که این موشک وارد تولید انبوه شده است. ایران در آزمایش هایی که از آن زمان تاکنون انجام شده، ادعا کرده است که این موشک در اصابت به سکوهای کشتی با صد درصد موفقیت همراه است. به گزارش رسانه‌های ایران، «پرتابه مافوق صوت که یک کلاهک 650 کیلوگرمی را حمل می‌کند، در برابر رهگیری مصون بوده و دارای سامانه‌های با دقت بالا است». یک سردار ایرانی در سال 2013 گفت: «امروز، ایران موشک هایی دارد که می توانند کشتی های جنگی آمریکا را مانند قوطی درهم بشکنند و به اعماق آب بفرستند». ایران همچنین از دو نوع موشک خلیج فارس به نام «موشک ضد رادار هرمز یک» ، « موشک ضد شناور هرمز دو» رونمایی کرده است.

ارسال نظر
پربیننده ترین اخبار
یادداشت محمد الحسینی، کارشناس مسائل نظامی لبنان؛ / ۲ روز پیش

چرا ارتش صهیونیستی به خاک سوریه تجاوز کرد؟

یادداشت اختصاصی احسان قمری، تحلیلگر مسائل اقتصادی؛ / ۲ روز پیش

واکاوی تبدیل ارز نیمایی به بازار توافقی ارز

«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛ / ۲ روز پیش

تحیر غرب از اقتدار پهپادبر غول آسای ایران

یادداشت اختصاصی حنیف غفاری، کارشناس مسائل بین‌الملل؛ / ۲ روز پیش

زلنسکی مقابل دو گزینه بدتر از بدتر

روح‌الله مدبر، تحلیلگر مسائل روسیه در گفت‌وگو با «راهبرد معاصر» مطرح کرد: / ۲ روز پیش

حمایت روسیه از ایران مقابل زیاده خواهی غرب

«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛ / ۱ روز پیش

۲ نکته مأموریت سخت ترامپ