درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل

به گزارش راهبرد معاصر؛ اندیشکده صهیونیستی طی تحلیلی مبسوط، با بررسی جنگ یمن و اعتراف تلویحی به پیروزی مقاومت در این نبرد، شیوه های جنگ نامتقارن جمهوری اسلامی ایران و متحدان را نقد و بررسی می کند که در نوع خود بسیار جالب توجه است. نویسنده این مطلب بررسی جزئی از شیوه حملات موشکی و پهپادی محور مقاومت در عربستان داشته و پیش بینی کرده که همین شیوه ها در جنگ آتی اسرائیل به کار گرفته خواهد شد. در ادامه ترجمه این تحلیل را می خوانید:

جنگ چهار ساله بین ائتلاف کشورهای سنی تحت رهبری عربستان سعودی با حوثی ها به رهبری ایران در شمال یمن، کمتر توجه اسرائیل را به خود جلب کرد، اما خروجی و نتیجه این جنگ برای منطقه تعیین کننده خواهد بود و در فضای امنیتی اسرائیل تأثیر بسزایی خواهد داشت. ایران در این میدان، آزمایش استراتژی ها، تاکتیک ها و تسلیحات در شرایط جنگی خود را در دستورکار قرار داد. بنابراین منطقی است که فکر کنیم، تسلیحات و تاکتیک هایی که امروز در یمن استفاده شده، در آینده علیه اسرائیل مورد استفاده قرار می گیرد. تمرکز این مقاله روی استفاده انصارالله و ایران از راکت ها، موشک ها و پهپادها است که چهار درس کلیدی را برای اسرائیل بیان می کند.

جنگ فراموش شده

یک ضرب المثل هست که می گوید"از دل برود هر آن چه از دیده برفت". جنگ فعلی در جنوب شبه جزیره عربستان، شامل دو دولت رقیب در یمن است: پادشاهی عربستان سعودی - ائتلاف کشورهای عربی سنی ، در مقابل جمهوری اسلامی ایران به صورت نیابتی. اما جریان جنگ به صورت نیابتی است. این یک جنگ واقعی در منطقه است که مقیاس گسترده ای را در برگرفته و شامل ده ها هزار سرباز، چندین نیروی هوایی و دریایی، شبه نظامیان قبیله ای، بنیادگرایان دینی و مزدوران خارجی می شود. در واقع، نتیجه جنگ فقط سرنوشت کشور یمن نیست، بلکه به نوعی تسلط بر سرتاسر خاورمیانه است.

پیروز این میدان نه تنها بر منابع کشوریمن تسلط می یابد، بلکه می تواند کنترل باب المندب را نیز به دست گیرد که یکی از هفت شریان اصلی تجارت دریای جهانی و درگاه ورود کانال سوئز است. با این حال برغم سختی ها و قربانیان زیاد این جنگ، مخاطبان جهانی توجه چندانی به آن ندارند. برای غرب یمن سرزمینی بسیار دور افتاده است. درک این درگیری و جنگ، بسیار سخت و پیچیده بوده و قهرمان خیر یا شرور شناخته شده ای ندارد. با این حال، نتیجه این جنگ می تواند برای خاورمیانه به طور اعم و اسرائیل به طور اخص سرنوشت ساز و مهم باشد.

یمن کشوری دور افتاده است که ارتفاعات ناهموار، بارش موسمی سالانه است که می تواند به منطقه ای کاملا آباد در گوشه ی جنوب شرقی کویر بزرگ عربی مبدل شود. تنها لقبی که در طول تاریخ از مورخان باستانی امپراتوری روم، از این منطقه بر جای مانده "خوش یُمن عربی" است.

در زمان باستان این کشور میزبان تمدن سبائیان بود و به دلیل صمغ های معطر، صمغ درخت مرمکی و کندر، که در  کتاب مقدس تورات آمده، شهرت داشت و احتمالاً منبع افسانه ملکه سبا هم بوده که نه رومی ها و نه بیزانسی ها، نتوانستند آنجا را اشغال کنند. قبل از ظهور اسلام، یمن بین دو پادشاهی یهودی و مسیحی رقیب تقسیم شده بود. در زمان امپراتوری ساسانی  این منطقه برای مدت کوتاهی  به دست ایرانیان افتاد. در اواخر قرون وسطی، مدت كوتاهی توسط مصر اشغال شد. در قرن شانزدهم میلادی ، امپراتوری عثمانی توانست دشتی را در نزدیکی باب المندب بگیرد، اما بعدها با اشغال عدن امپراطوری انگلیس، بیرون رانده شدند. بر خلاف کشور افغانستان، وجود کوه های ناهموار در یمن همراه با قبایل مستقل پر شمار در آن، خارجی ها تمایلی به اشغال این سرزمین پیدا نکردند. هر کسی ارتفاعات مرکزی یمن را کنترل کند، به سختی از آنجا رانده می شود. امروزه این قلعه طبیعی توسط گروهی به نام انصارالله کنترل می شود که در خارج از یمن به عنوان حوثی ها شناخته می شوند.

حوثی برگرفته از نام موسس این جریان، "حسین الحوثی" است که در دهه 1990 تأسیس شکل گرفت. جنبش حوثی مانند حماس در غزه و حزب الله در لبنان، رفاه اجتماعی و فعالیت نظامی را در هم آمیخته است. این حرکت مربوط به شیعیان یمن می شود، که حدود 45 % جمعیت کشور را تشکیل می دهند.جنبش مذکور شورشی را علیه دولت مرکزی در سال 2004 به راه انداخت كه بعدها به قیامی غیرنظامی در سال 2011 در "بهار عربی" تبدیل شد و علی صالح را از قدرت انداخت. در فوریه سال 2015، حوثی ها توانستند صنعا، پایتخت یمن را تصرف و تشکیل دولت ملی را اعلام کردند. این اتفاق باعث مداخله نظامی ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی، با هدف بازگرداندن دولت شناخته شده بین المللی شد. (نویسنده به این واقعیت اشاره نمی کند که منصور هادی استعفا داده و به ریاض گریخت). خیز اولیه حوثی ها تهدیدی برای تسلط بر ارتفاعات یمن، از جمله شهر بزرگ بندری عدن بود.

نبردهای سخت توسط ائتلاف و شبه نظامیان محلی باعث عقب نشینی حوثی ها به ارتفاعات خود شد. خطوط نبرد به مواضع فعلی برگشت و یمن را بین دو دولت حوثی در صنعا و دولت شناخته شده بین المللی در عدن، تقسیم کرد. انصارالله به طرز عجیبی ضد غربی و به طور غیر مستقیم ضد یهود است. پرچم آنها فاقد هرگونه تصویر است که درخور یک مسلمانان فداکارمی باشد. درعوض، آنها شعاری را با رنگ خون نشان می دهند که می گوید: "الله اکبر، مرگ بر آمريكا، مرگ بر اسرائیل، نفرین بر یهودیان، پیروزی برای اسلام است".

همانطور که دسته پرندگان، از هم جدا نمی شوند، جمهوری اسلامی ایران نیز هیچ وقت در شناخت دولت حوثی و کمک  مالی، تسلیحاتی، مشاوران، کارشناسان فنی و خطوط تولید سلاح، به عنوان متحد جدید خود، کوتاهی نکرده است. انجام این مهم نیازمند عملیاتی لجستیک، تحت نظارت سپاه قدس است که مسئولیت صدور انقلاب ایران به جوامع همسو در خاورمیانه را دارد. در حالی که ائتلاف عربی مناطق تحت کنترل حوثی های یمن را، ازهوا و دریا محاصره کرده اند، خطوط تحت کنترلشان قابل نفوذ شده و به نظر نمی رسد فرمانده نیروی قدس ژنرال قاسم سلیمانی در انتقال نیروی انسانی و تجهیزات از ایران و لبنان به انصارالله چندان با مشکل مواجه باشد.

جنگ بین حوثی ها و ائتلاف سعودی در زمین، دریای و هوا است، که ویژگی یک جنگ متعارف است اما در حاشیه آن، یک جنگ نامتقارن نیز هست با درگیری ها در منطقه مانند غزه، شمال سوریه و لیبی، مشابهت هایی دارد. از جمله از راکت، موشک و هواپیماهای بدون سرنشین. تا به امروز جنگ چهار ساله در یمن درس های برای اسرائیل داشته است. این مقاله به یک بعد از جنگ ، اینکه چگونه اتحاد حوثی-ایرانی از راکتها، موشکها و هواپیماهای بدون سرنشین خود، عموما علیه ائتلاف عربی و اختصاصا علیه مناطق داخلی عربستان سعودی استفاده می کند وهمچنین آنچه اسرائیل می تواند از این امر بیاموزد، می پردازد.

جنگ موشکی

حوثی ها در شلیک موشک و راکت علیه نیروهای ائتلاف عربی وقت تلف نکردند. ابتدا این موشک و راکتها از انبارهای مهمات دولت قبل که برکنار شده بود بدست می آمد.

این مهمات مربوط به دوره تقسیم یمن بودند. جنگی که بین پادشاهی مستقر در ارتفاعات کوهستانی تشکیل شده از 1911 ("یمن شمالی") و جمهوری تازه تاسیس یمن جنوبی تاسیس 1967، با خروج نیروهای بریتانیا از عدن و مناطق مجاور در گرفت. هر دو دولت، راکتهای سنگین و موشکهای بالستیک را از اتحاد جماهیر شوروی بدست آورده بودند. اتحاد آن ها در سال 1990 این انبار های مهمات را با یکدیگر ادغام نکرد، ولیکن اتحاد دوم که پس ازجنگ داخلی در سال 1994 صورت گرفت باعث ادغام این انبارها شد. انبار موشکی ادغام شده، که نزدیکی پایتخت یمن ذخیره شده بود، در ماه مارس سال 2015 ، اندکی پس از اولین مداخله عربستان سعودی در یمن، توسط نیروی هوایی سعودی هدف قرار گرفت.

علیرغم ادعاهای سعودی مبنی بر نابودی کامل این انبارها، حوثی ها با استفاده از همان نوع موشک هایی که گفته می شد منهدم شده اند، سریعا اقدام به حمله موشکی علیه نیروهای ائتلاف مستقر در یمن، شهرهای نزدیک عربستان سعودی و تاسیسات نظامی کردند. این شاید اولین درس جنگ مورد بحث باشد که هدف قرار دادن امکانات ذخیره موشکی چندان مؤثر نبوده است. تاریخچه موشکی از جنگ جهانی دوم تا زمان جنگ اسرائیل در غزه و لبنان درس های مشابهی می دهد.

حملات موشکی انصارالله از آن زمان تاکنون ادامه دارد. اولین حمله موشکی در ماه ژوئن سال 2015 ثبت شده، زمانیکه که عربستان سعودی از رهگیری یک موشک اسکاد در نزدیکی پایگاه اصلی نیروی هوایی خود در شهر "حمیس مشیط" حدودا در 100 کیلومتری نزدیکترین مرز یمن خبر داد.  دولت حوثی، آتش جنگی خود را به طور یکنواخت به عربستان سعودی محدود نکرد، بلکه از موشک های نقطه زن توچکا با کد ناتوSS21  که از رژیم قبلی بجای مانده بود، برای هدف قرار دادن نیروهای ائتلاف در داخل یمن استفاده کرد. آنها بزرگترین موفقیت خود را در سپتامبر 2015 به دست آوردند زمانی که با یک موشک توچکا، 60 نفر از نیروهای نظامی ائتلاف را در داخل یک کامیون، در یک اردوگاه نزدیک مآریب کشتند. سرعت رشد حملات و آتش انصارالله از ابتدا تا به امروز هم مسلما با حمایت های لجستیک و تسلیحاتی سپاه قدس امکانپذیر شده است.

محل حملات موشکی از اول جنگ تا به امروز نامشخص است. براساس اطلاعیه های دولت عربستان سعودی، تعداد 150 حمله موشکی از مارس 2015 تا آوریل 2019 به ثبت رسیده است. دوره اوج آن، سال 2018  با 78 حمله موشکی بوده است. در برخی از این حملات بیش از یک موشک شلیک شده است.

براساس این آمار ادعای 200 حمله به ائتلاف در خاک عربستان منطقی بنظر می آید. با این حال، منابع دیگر به بیش از300 حمله اشاره می کنند. این آمار، شامل راکت های توپخانه ای برد کوتاه نیست که علیه نیروهای میدانی ائتلاف یا علیه شهرهای نزدیک سعودی که در مجاورت مرز یمن شلیک شده است. اکنون نواحی مرزی با یمن برای عربستان شبیه نواحی همجوار اسرائیل با غزه شده است که دائما در معرض راکت پراکنی است. این میزان حجم آتش را تنها می توان طی 4 ماه حملات موشکی عراق به ایران معروف به "جنگ شهر ها" مشاهده کرد.

بررسی حملات موشکی پراکنده و پایدار حاکی از سیاست هدف قرار دادن نقاطی چون نیروهای خاص، نقاط ارزشمند و مراکز جمعیتی است توسط حوثی ها و ایران است. اهداف نیرو، شامل پایگاه های نیروی هوایی عربستان، نیروهای ائتلاف در یمن، مقامات عالی رتبه ائتلاف ("کشتار هدفمند") و باتری سیستم های دفاع هوایی است. اهداف ارزشمند، شامل فرودگاه ها، بندرها، پالایشگاه های نفتی، ایستگاه های پمپاژ نفت و نمادهای ایالتی و دولتی مانند کاخ های سلطنتی است. اهداف مراکز جمعیتی، شامل شهرهایی در داخل، تحت کنترل ائتلاف عربستان وهمچنین شهرهای بزرگی مانند جده و پایتخت عربستان سعودی، ریاض است. این دومین درس مهم این درگیری است. در جنگ های آینده، اسرائیل باید انتظار آن را داشته باشد حملات موشکی علیه زیرساخت های نظامی و غیرنظامی، مانند پالایشگاه های نفتی، نیروگاه ها، بندرگاه ها، شبکه های گاز و فرودگاه ها انجام شود. موسسات دولتی مانند ساختمانهای اصلی حکومت نیز ممکن است مورد حملات موشکی قرار گیرند. افراد عالی رتبه خاص مانند رهبران سیاسی و نظامی هم از این حملات مستثنی نیستند.

اوایل جنگ، حوثی ها از موشکهای توچکا و اسکاد به جای مانده از رژیم قبل استفاده کردند. با پایان یافتن ذخایر اولیه موشک ها در انبار مهمات، حوثی ها به موشک های برد بلند و کوتاه عرضه شده توسط ایران روی آوردند. از آنجا که بر اساس تصمیم شماره 2216 شورای امنیت سازمان ملل، انتقال اسلحه و ادوات نظامی به حوثی ها ممنوع اعلام شد، ایرانیان مایل به نشان دادن خود در موشک های شلیک شده از سوی انصارالله نیستند.

یمنی ها مدعی هستند که موشک ها ساخته و توسعه داده شده در داخل یمن هستند در صورتی که این کشور به گیاه مخدرش "ناس" مشهور است تا صنایع نظامی. اما همزمان، ایرانی ها تمایل کمی در پنهان کردن رد پای خود نشان می دهند. یکی از موشکهای بومی یمن که "قاهر" نام گرفته، شبیه یک موشک ایرانی به نام تندر است که این نوع موشک برای پدافند هوایی استفاده شده بود و به موشکی زمین به زمین تغییرش دادند. این سلاح، شکل تغییر یافته، موشک SA2 چینی است که اصل آن به شوروی برمی گردد. اولین حضور موشک های اسکاد با برد بالاتر توسط حوثی ها در سال 2016 بود که آنها از چندین موشک "برکان" رونمایی کردند. این موشک بسیار شبیه موشک شهاب 2 ایران بود. ایرانی ها شهاب 2 را از روی موشک کره شمالی  به نام " Huasong 5" کپی کردند که اصل آن به موشک “Skud B” شوروی برمی گردد. حوثی ها در سال بعد، نسخه ای با برد بیشتر به نام برکان2 رونمایی کردند که بسیار شبیه موشک پیشرفته اسکاد ایرانی به نام قیام اما با طراحی خاصی بدلیل داشتن باله ای در عقب موشک، رو نمایی کردند. این موشک ها با برد حدود 1000 کیلومتر، بی درنگ برای حمله به شهر ریاض به کار گرفته شدند تا امکان شناسایی برای حوثی ها در خاک عربستان سعودی فراهم شود. بعدها معلوم شد این در واقع یک موشک اسکاد پیشرفته قیام ساخت ایران بوده، که رنگش از خاکی به آبی تغییر یافته و روی آن شعارهای انصارالله نوشته شده است. ایرانیان حتی زحمت پاک کردن علائم تجاری پیمانکاران را در اجزای مختلف موشک به خود ندادند. بعدها مشخص شد ایرانی ها در زمان نمایش موشک های بومی یمن، باله های جعلی را به عقب موشکها اضافه کردند تا ناظران را گیج کنند و در زمان استفاده، آنها را برمی دارند.

کنار هم چیدن بقایای موشک های برکان مشخص کرد چگونه ایرانیان موفق به انتقال و رساندن چنین موشک های بالستیک نسبتاً بزرگی به قلمرو تحت کنترل حوثی ها شدند. خطوط جوشکاری با کیفیت روی موشک ها نشان می دهد که این موشک ها توسط ایرانی ها به بخش های کوچکتر تقسیم شده اند تا حمل آن آسان و احتمالاً با کامیون های غیرنظامی ممکن شود. این قطعات جدا شده پس از ورود به قلمرو حوثی به وسیله مکانیک های محلی در محل کارگاه های حوثی در صعده دوباره جوش داده و به موشک کامل تبدیل شدند. نحوه انتقال قطعات موشکی از ایران به یمن به طور کامل مشخص نیست. یکی از مقامات سازمان ملل در جنگ یمن، 8 مسیر انتقال را تخمین زده، که مهمترین آنها، یک مسیر زمینی از بندر شرقی یمن الغیظة – خارج از کنترل ائتلاف سعودی - به داخل شهر های ثمود، تمس و صعده است. اجزای موشک می توانند به طور مستقیم از طریق کشتی های باری ایران یا از طریق جاده در نزدیکی عمان وارد بندر الغیظة شوند. به نظر می رسد همین مسیرها برای انتقال سایر مواد جنگی مورد استفاده قرار می گیرند که قابل توجه ترین آنها، ماشین آلات برای تولید سوخت موشکی است. این نوع ماشین آلات تولید سوخت پس از بیرون راندن نیروهای حوثی توسط ائتلاف سعودی در شهر مأرب به دست نیروهای ائتلاف سعودی افتاد. تجهیزات مذکور شامل دستگاه تولید سوخت مایع و همچنین یک میکسر مخصوص برای ساختن سوخت جامد است.

مهمترین حمله حوثی تا به امروز توسط موشک های کروز و نه یک موشک بالستیک، انجام شده است. نیروهای نظامی انصارالله در ماه دسامبر سال 2017 بیانیه ای مبنی بر حمله به راکتور هسته ای در حال ساخت باراکا (امارات) که در حدود 1200 کیلومتری از منطقه تحت کنترل خود دادند. حوثی ها کلیپ ویدیویی را از لحظه شلیک موشکی منتشر کردند.در این کلیپ به وضوح مشخص بود که این یک موشک بالستیک نیست بلکه یک موشک کروز مثل موشک "سومار" ساخت ایران است که برای حمله زمین به زمین مورد استفاده قرار می گیرد. این موشک نیز نسخه ای از طراحی قدیمی شوروی بود. خارج از بحث جسارت شلیک به مراکز هسته ای، این واقعه نشان می دهد که ایران از یمن به عنوان یک بستر برای اثبات طراحی های جدید خود استفاده می کند. امارات ادعا كرد هيچ موشكي به راكتورهسته‌اي آن نرسيده. این ادعا ثابت می کند که موشک تازه توسعه یافته ایران قبل از رسیدن به امارات به دلیل برخی مشکلات ناشی از نا پختگی پروژه سقوط کرده اند. چنین اتفاقاتی برای هر موشک جدیدی عادی است و طراحان ایرانی در واقع می توانند از این شکست ها بیشتر از پیروزی ها درس بگیرند.

نکته قابل توجه این است که هیچ حمله موشکی غیر بالستیکی دیگری پس از این حمله انجام نشد. منبع و انواع سلاح های مورد استفاده شده در حملات 14 سپتامبر به تاسیسات نفتی الخریض و البقیق هنوز به طور دقیق مشخص نیست. احتمالا حرکات لجستیکی برای انتقال موشک های بزرگ و پیچیده به مناطق حوثی بسیار دشوار بود. ازطرف دیگر، پذیرش اینکه این موشک ها طراحی بومی یمن بوده، دشواراست. در هر صورت بنظر می رسد زین پس ایرانی ها برای حملات استراتژیک دور برد، از پهپاد استفاده کنند نه موشک های کروز.

ایران توانسته با پشتکار و نبوغ قابل توجه در مقابل تحریم تسلیحاتی سازمان ملل که با محاصره توسط سعودی ها تکمیل شده، یک ماشین جنگی مؤثر برای متحدین حوثی خود بسازد. این سومین درسی است که اسرائیل باید از جنگ یمن یاد بگیرد: تحریم تسلیحاتی دارای حفره هایی است، و دشمنی مصمم چون ایران می تواند همیشه راهی برای تأمین متحدین خود بیابد. این بدان معنا نیست که محاصره وتحریم کاملاً زائد و بیهوده است، بلکه تاثیر آن در محدود کردن مکان و زمان فراراست. اسرائیل قبلاً از جنگ حماس در غزه آموخته محاصره می تواند سرعت انتقال تسلیحات را کم کند اما نمی تواند آن را کاملاً به صفربرساند. اسرائیل دائما برای مهار توسعه صنعت موشکی حزب الله تلاش می کند، و زمان نشان خواهد داد که آیا به موفقیت رسیده یا خیر.

دو کشورعربستان سعودی و امارات سیستم های دفاع هوایی و موشکی پاتریوت را برای دفاع از نیروهای خود در یمن و سرزمین های خود به کار گرفته اند.عربستان سعودی مدعی انهدام تعداد زیادی از موشک های شلیک شده حوثی ها شده است، اما هنوز هیچگونه سند رسمی درباره میزان موفقیت کلی آنها در دست نیست. اتاق فکری در واشنگتن بر مبنای اطلاعیه هایی که از ائتلاف سعودی به دست آورده گزارش داد از ژوئن سال 2019 تعداد 135 موشک رهگیری و منهدم شده اند. اما این اطلاعیه ها دارای زیاد معتبر نیست. برای مثال، در 4 نوامبر2017 سعودی ها اعلام کردند با موفقیت یک موشک بالستیک حوثی را در فرودگاه بین المللی ریاض را مورد هدف قرار داده اند. این مورد توسط برخی از تحلیلگران آمریکایی مورد اعتراض قرار گرفت. در سال 2018 سعودی ها اعتراف کردند فرودگاه، مورد اصابت موشک قرار گرفته، گرچه هیچ آسیبی به باند فرودگاه و ساختمان های آن وارد نشده است.  محل برخورد شمال شرقی ترمینال اصلی، نشان می داد که موشک حوثی توانسته بود به سپر دفاع موشکی پاتریوت نفوذ کند.

با فرض اینکه حدود 200 موشک به اهداف سعودی شلیک شده، 135 گزارش حاکی از موفقیت حدود 68 درصدی است که رقمی نسبتاً پایین است. البته این آمار گمراه کننده است. در حقیقت با قضاوت بر اساس تعداد غیرنظامیانی که در اثر حملات موشکی جان باختند - بیش از 110 نفر تا به امروز - می توان نتیجه گرفت بسیاری از مراکز جمعیتی هدف ، دربرابر حملات موشکی بی دفاع بودند. بر اساس عکس های بقایای حملات موشکی در اقصی نقاط عربستان، هم نمی توان قضاوت کرد که موشک های هدف قرار گرفتند یا به هدف خوردند. به ندرت ویدئو هایی ازآنها برجای مانده که شاهدین با گوشی موبایل خود ضبط کردند. این فیلم های غیرحرفه ای تصاویر مختصری از ریاض نشان می دهد. برخی نشانگر خرابی های چشمگیر موشک های پاتریوت - انفجار در میان هوا و پروازهای نامنظم - هستند که به اصابت به زمین ختم شدند. در هر صورت در یکی از فیلم های موبایل ناظرین که در تاریخ 24 ژوئن 2018 در صفحه YouTube بارگذاری شد، به نظر می رسد که هدف گیری کاملا دقیقی نسبت به موشک پرتابی صورت گرفته است. شواهد غیرمستقیم تأیید می کنند سپر موشکی پاتریوت حداقل در ریاض مؤثر است. با جمعیت 6.7 میلیون نفری که در بیش از 400 کیلومتر گرد هم آمده اند، این شهر یک هدف عظیم است که حتی با موشک های بالستیک با دقت متوسط ، از بین نمی رود. با این حال ، علیرغم هدف قرار دادن حداقل 5 و احتمالاً 8 بار ، تنها یک فرد از ساکنین کشته شده است - و این تنها بخشی از آوار و صدماتی است که از یک موشک مهاجم ناشی می شود (حادثه ای مشابه در اسرائیل در جریان جنگ خلیج 1991 اتفاق افتاد ، هنگامی که یکی از ساکنان حومه تل آویو توسط یکی ازموشک های عراقی مجروح شد و البته قربانی جان سالم به در برد). جز حمله به فرودگاه بین المللی ریاض در نوامبر 2017، تاکنون هیچ حمله موشکی در این شهر ثبت نشده. پنهان کردن ویرانی های ناشی ازحمله موشکی درهر نقطه از شهری مدرن از دید عموم، در دوره تلفن های هوشمند تقریبا غیرممکن است. بنابرین ، می توان پذیرفت که سپر موشکی در ریاض موفق عمل کرده است.

جنگ پهپادی

اتحاد حوثی-ایرانی تلاش های زیادی برای سرکوب و فرار از پاتریوت انجام می دهد. برای روشن شدن این موضوع، باید به ابعاد دیگری از ماشین جنگی حوثی-ایرانی در یمن یعنی جنگ پهپادی، بپردازیم. پهپادها یکی از ارکان اصلی دکترین نظامی ایران هستند. ایران به همراه سایر محموله های تسلیحاتی، انواع مختلفی از پهپادها را در اختیار حوثی ها قرار داد. این پهپادها به دو نوع  بزرگ و کوچک انتحاری تقسیم می شوند. پهپادهای بزرگ برای شناسایی مسلحانه از قبیل شاهد 129 (تقریباً برابر با هرمس 450 اسرائیل) و پهپادهای كوچكتر انتحاری (مانند ابابیل که در سال 2006 توسط حزب الله برای حملات در اعماق اسرائیل مورد استفاده قرار گرفت) یا همان موشک کاشف 2 ایران هستند. انبار مهمات انصارالله با دستیابی به پهپادهای پستی اینترنتی چینی مانند Skywalker تقویت شد. این مدل پهپاد اولین بار توسط شرکت علی بابا برای ارسال بسته های پستی مورد استفاده قرار گرفت. جالب تر اینکه ایرانیان دانش و تخصص ماشین آلات تولید را در اختیار حوثی ها قرار دادند تا آنها بتوانند صنعت پهپاد خود را در منطقه صعده در شمال یمن راه اندازی کنند. در حال حاضر صنعت پهپاد حوثی ها در حال تولید طرح های منحصر به فرد از پهپاد های دوربرد، بعضا مجهز به موتورهای جت هستند که بدیهی است در ایران طراحی شده اند. فراتر از نقش پهپادهای کلاسیک، پهپادهای نوین در شناسایی و بمباران سبک استفاده می شود. همچنین اتحاد حوثی-ایرانی از پهپادها برای حملات انتحاری به باتری های پاتریوت استفاده می کنند. تا کنون سه حمله مستقیم موفق به باتری های پاتریوت گزارش شده که دو حمله در یمن، احتمالاً باتری های پاتریوت های امارات متحده عربی در موچا و ماریب، و یک حمله به باتری پاتریوت که از شهرمرزی نجران سعودی دفاع می کرد با نتایج نامعلوم صورت گرفته است.

نکته جالب تر این است که اتحاد حوثی-ایرانی از محدودیت های سیستم پاتریوت در درگیری با ارتفاع کم و تهدیدهای کند و آرام بهره می برد. درحقیقت این روزها، پهپادهای یمنی به عنوان موشک های کروز برای حملات زمینی توسط حوثی ها مورد استفاده قرار می گیرند. به نظر می رسد پهپادها برای حمله به عمق خاک سعودی به دلیل ایمنی بالاتر در برابر دفاع هوایی و موشکی، و دقت بسیار بیشتر نسبت به موشک های بالستیک معمولی، نسبت به دیگر سلاح ها ارجحیت پیدا کردند. به عنوان مثال، فرودگاه غیرنظامی شهر ابها که در حدود 120 کیلومتری مرز یمن واقع شده، طی ماه ژوئن سال 2019  بیشتر از سه بارمورد حمله پهپادهای انتحاری قرار گرفت و در این حملات 28 نفر از مسافران و کارگران فرودگاه زخمی شدند. در اوت سال 2019، حوثی ها حمله به میدان نفتی "الشیبه" درقلب عربستان سعودی را که تقریباً 1200 کیلومتراز پایگاه اصلی حوثی ها فاصله داشت، طرح ریزی کردند. این حمله با بیش از 10 پهپاد انجام شد و باعث آتش سوزی در مخازن ذخیره بنزین شد. چنین حمله پیچیده ای نیاز به هماهنگی دقیق و ناوبری عالی دارد که نشان دهنده کسب مهارت از سوی اپراتورهای پهپاد ایران است. اگرچه این حملات باعث خسارت زیادی نشد که به احتمال زیاد عمدی بوده، ولی این نمایش تبلیغاتی برای حوثی ها دستاورد قطعی داشت.

درس چهارم برای اسرائیل، افزایش نقش پهپادها، هم برای سرکوب دفاع موشکی و هم برای فرار است. پهپادها برای اولین بار توسط حزب الله برای شناسایی مناطق اسرائیل حتی قبل از جنگ 2006 لبنان مورد استفاده قرار گرفتند. در اواخر این جنگ، چهار حمله پهپادی انتحاری توسط حزب الله علیه اهداف اسرائیلی انجام شد. یکی از آنها در نزدیکی مرز سقوط کرد، دوتای دیگر توسط جنگنده های جت اسرائیلی رهگیری و چهارمین آنها ناپدید شد. حماس در جنگ غزه، در سال 2014 سعی كرد با پهپادهای خود به تل آویو حمله کند که دو یا شاید سه پهپاد توسط پدافند هوایی پاتریوت منهدم شدند. اما این تجربه های پیشینی، نمایانگر تصویر آینده نیست.

جنگ یمن نشان می دهد چطور پهپادها در جنگ های آینده به تعداد قابل توجهی به کار خواهند رفت تا با حمله به گنبد آهنین، دیوید اسلینگ و باتری های آن ها، قابلیت سیستم دفاع موشکی را از بین ببرند. پهپادهای مهاجم، با داشتن موشک های دقیق، ممکن است به زیرساخت های مهم اسرائیل مانند کارخانه های آب شیرین کن ضربه بزنند. بنابراین اسرائیل باید توانایی های پدافند هوایی خود را با سیستم های دفاع موشکی ادغام کرده و از زیرساخت های مهم خود دفاع کند.

جنگ های داخلی جدید در خاورمیانه مخصوصا در سوریه و یمن، شباهت زیادی به جنگ داخلی اسپانیا در دهه 1930 یافته که توسط قدرت های خارجی برای آزمایش آموزه های جدید دکترین، تسلیحات و تاکتیک های جدید در شرایط واقعی مورد استفاده قرار گرفت. به وزارت دفاع و ارتش اسرائیل توصیه می شود جنگ یمن، به ویژه جنبه های موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین آن را، با دقت و از نزدیک مطالعه کند. تسلیحات و تاکتیک های استفاده شده در یمن، در آینده ای نزدیک علیه اسرائیل به کار گرفته خواهد شد.

پی نوشت: فارغ از اتهامات بی سندی که این تحلیلگر صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران وارد می کند، عصاره یادداشت وی توانمندی موشکی و پهپادی مقاومت را اثبات می کند که می تواند در جنگ با رژیم صهیونیستی به کار رود و مراکز حساس آن را هدف قرار دهد.