۵میلیون تقاضا برای خرید ۱۱هزار خودرو!

به گزارش راهبرد معاصر؛ در حالی که مجموع تولید خودروسازان داخلی در سال گذشته به یک میلیون دستگاه هم نرسید، روز گذشته برای پیش فروش 11 هزار خودروی ایران‌خودرو 5 میلیون واجد شرایط ثبت‌نام کردند. این اعداد به وضوح نشان می‌دهد که تولیدکنندگان داخلی توان پاسخگویی به نیاز بازار خودرو و همچنین نوسازی خودرو‌های فرسوده را ندارند و تداوم این فزونی تقاضا بر عرضه به جهش بیشتر قیمت خودروی تولید داخل خواهد انجامید.

بررسی وضعیت بازار خودرو بیانگر آن است که بیش از 90 درصد بازار در انحصار تولید‌کنندگان داخلی است و آن بخش از بازار که به خودرو‌های خارجی مرتبط است نیز در این سال‌ها به شیوه‌ای توسط تولید‌کنندگان خودرو مدیریت‌شده که متعلق به خودرو‌های لوکس وارداتی گرانقیمت است و در فرایند ورود به کشور گاهی سه تا چهار برابر قیمت واقعی جهانی به فروش می‌رسند؛ مثلاً خودروی تویوتایی که در امارات 800 میلیون تومان است، در بازار داخلی 3 تا 4 میلیارد تومان قیمت می‌خورد و همین وضعیت موجب‌شده بازار خودرو با گرانی افسار‌گسیخته‌ای روبه‌رو شود و تولید‌کنندگان خودرو بیش از تولیدشان خودرو پیش فروش کنند. به‌طور نمونه روز گذشته برای خرید بیش از 11 هزار دستگاه خودروی تولید ایران‌خودرو بیش از 5 میلیون نفر واجد شرایط ثبت‌نام کرد.

وقتی یک تولید‌کننده بیش از توان تولیدش خودرو پیش‌فروش می‌کند و حتی حاضر است در جریان تأخیر در تحویل خودرو معادل نرخ سود بانکی به مشتری سود پرداخت کند، باید گفت این خودرو ساز در کنار کار بانکی و واسطه‌گری مالی، خودرو هم تولید می‌کند و باید نگران این‌گونه رفتار‌های مالی توسط تولید‌کنندگان خودرو شد، زیرا این رفتار‌ها می‌تواند در صورت بروز اشکال در انجام تعهدات رفتار‌های پر خطر تولیدی و مالی ارزیابی شود، البته همان زمانی که خودروسازان در اواخر دولت دوازدهم جریان پیش‌فروش خودرو را کلید زدند، برخی از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که این کار با هدف جمع‌آوری نقدینگی از سطح جامعه انجام گرفته‌است و امکان دارد برای دولت سیزدهم دردسر شود، بدین ترتیب شاید بخشی از آشفته بازار خودرو در دولت سیزدهم ریشه در سیاست‌های اقتصادی دولت گذشته داشته باشد.

با نگاهی گذرا به بازار خودرو در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، می‌توان به راحتی دریافت که صنعت و بازار خودرو، کم و بیش با بحران زندگی کرده‌است. تحریم، رکود بازار، کاهش تیراژ تولید، رشد زیان انباشته، افزایش بدهی، فوران تعهدات معوق، ممنوعیت واردات، واردات قاچاق قطعات خودرو و خودرو، تنها سرفصل‌های مختصری از معضلات خودرویی‌ها طی این هشت سال بوده‌است. از سوی دیگر، در اواخر دولت حسن روحانی شاهد تصمیم‌هایی در حوزه اقتصاد و خودروسازی بودیم که کارشناسان اقتصادی معتقد بودند دولت به بهای تعمیق مشکلات اقتصادی خودروسازان این بنگاه‌ها را وارد امور بانکی و مدیریت نقدینگی کرد به طوری که عمده نحوه فروش خودروسازان پیش‌فروش بود و این نگرانی وجود داشت که خودروساز نتواند با تولیداتش به تعهدات پیش‌فروشش عمل کند و چالش‌های مالی خودروساز بیش از پیش تعمیق شود و خودرو ساز نیز همچون بانک‌ها مجبور به پرداخت سود‌های هنگفت به مشتریان خود شود.

وعده خودروسازان مبنی بر افزایش تیراژ تولید در سال گذشته نه‌تن‌ها محقق نشد، بلکه دو غول خودروسازی 13 هزار دستگاه بیش از میزان تولیدشان خودرو فروختند و بخشی از پول خودرو‌ها را چندین ماه پیش از تحویل تمام و کمال گرفتند و پیشخور کردند.
بررسی صورت‌های مالی اعلام‌شده توسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو (به‌عنوان زیر مجموعه سایپا) به سازمان بورس نشان می‌دهد که در مجموع سال 1400 میزان تولید خودرو در کشور به 900 هزار دستگاه نیز نرسیده‌است. این در حالی است که طی سال 1399 میزان تولید با عدد 900 هزار و 714 دستگاه (بدون احتساب تولید در پارس‌خودرو) بسته شد. این نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر به‌جای آنکه خودروسازان بیشتر به شعار‌های افزایش، جهش، رونق و حمایت از تولید نزدیک شوند، ناموفق‌تر عمل کرده‌اند.

تولید خودرو در سال 1400 نسبت به سال 1399 افت بالغ بر 4 درصدی داشته‌است؛ این در حالی است که طی سال 1399 تولید خودرو با رشد 4 درصدی نسبت به سال پیش از آن (1398) فراتر رفته بود. همچنین در سال 1399 نسبت به سال 1398 با رشد 33/4 همراه شده‌بود.

به گزارش ایسنا، در مجموع طی یک سال گذشته 865 هزار و 482 دستگاه خودرو و 878 هزار و 276 دستگاه خودرو فاکتور شده‌است. این در حالی است که نیاز بازار بیش از یک میلیون دستگاه برآورد می‌شود. این نبود تناسب عرضه با نیاز بازار زمینه‌ساز مشکلاتی شده‌است که سال‌هاست در بازار خودرو وجود دارد و سال به سال بر التهاب بازار خودرو بیشتر افزوده و شکاف قیمت کارخانه تا بازار آزاد محصولات را بیشتر کرده‌است.

در این آشفته بازار صنعت خودرو که نه مشتری، نه خودروساز و زنجیره تأمین آن و نه دولت و مسئولان رضایت دارند، تنها دلالانی که با سوداگری و به روش‌های مختلف حتی به شیوه ناموفق قرعه‌کشی که با هدف عرضه خودرو به مشتریان واقعی شکل گرفت، سود خواهند کرد.

همانطور که اشاره شد، به رغم قول خودروسازان برای افزایش تولید و عرضه در نیمه دوم سال که از شرط‌های تصویب اصلاح قیمت‌ها نیز محسوب می‌شد، در مجموع تولید ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تنها 865 هزار و 482 دستگاه خودرو در کشور تولید و 878 هزار و 276 دستگاه فروخته شد.

ایران‌خودرو 451 هزار و 111 دستگاه تولید و 452 هزار و 57 دستگاه فروخت
در مجموع یک سال گذشته 451 هزار و 111 دستگاه خودرو در گروه صنعتی ایران‌خودرو تولید و برای 452 هزار و 57 دستگاه خودرو فاکتور فروش صادر شده‌است.

از مجموع تولید‌های گروه صنعتی ایران‌خودرو طی مدت مذکور 297 هزار و 817 دستگاه از محصولات خانواده پژو (به‌جز پژو 2008) تولید و 300 هزار و 198 دستگاه از این خودرو فروخته شده‌است. همچنین 103 دستگاه پژو 2008 تولید کرده که همه 103 دستگاه آن فروخته شد. ایران‌خودرو 50 هزار و 95 دستگاه از محصولات خانواده سمند در سال 1400 تولید کرده و برای 50 هزار و 367 دستگاه از این محصولات فاکتور فروش صادر کرده‌است.

همچنین در این مدت، 50 هزار و 257 دستگاه دنا، 35 هزار و 630 دستگاه رانا و 8541 دستگاه تارا در این شرکت تولید شده که به ترتیب 55 هزار و 791 دستگاه دنا، 28 هزار و 380 دستگاه رانا و 8395 دستگاه تارا به فروش رسیده‌است.

سایپا 304 هزار و 533 دستگاه تولید و 310 هزار و 208 دستگاه فروخت
در گروه خودروسازی سایپا نیز در سال گذشته، 304 هزار و 533 دستگاه خودرو تولید‌شده که از این میزان به ترتیب 23 هزار و 279 دستگاه سهم وانت‌های سایپا، 260 هزار و 258 دستگاه سهم خانواده تیبا، 130 دستگاه سهم آریو s 300 و 20 هزار و 866 دستگاه سهم شاهین بوده‌است.

گروه خودروسازی سایپا در محصولات خانواده پراید با توجه به توقف محصولات خانواده پراید، تنها وانت پراید (سایپا 151) را تولید می‌کند که طی سال 1400 برای 24 هزار و 474 دستگاه از این محصول فاکتور فروش صادر کرده‌است. البته 142 دستگاه از محصولات تولیدی پیش از توقف تولید پرایدها، تا پایان سال 1400 تحویل مشتریان شده‌است.

همچنین از ابتدای 1400 تا پایان آن برای 263 هزار و 265 دستگاه از محصولات خانواده تیبا و 21 هزار و 957 دستگاه شاهین صورت مالی ثبت شده‌است. این خودروساز همچنین شش دستگاه آریو، 362 دستگاه چانگان و دو دستگاه سراتو (مربوط به تولید‌های قبل از سال 1400) در آمار فروش سال گذشته خود ثبت کرده‌است. بدین ترتیب، طبق آمار گروه خودروسازی سایپا در مجموع برای 310 هزار و 208 دستگاه خودرو فاکتور فروش صادر کرده‌است.

پارس‌خودرو 109 هزار و 838 دستگاه تولید و 116 هزار و 14 دستگاه فروخت
در شرکت پارس‌خودرو به عنوان زیر مجموعه گروه سایپا نیز در مجموع سالی که گذشت، 109 هزار و 838 دستگاه خودرو تولید شده و برای 116 هزار و 14 دستگاه، فاکتور فروش صادر شده‌است.

از تعداد خودرو‌های تولیدی پارس‌خودرو در این مدت 58 هزار و 440 دستگاه سهم محصولات گروه Q 200 بوده و فروش 64 هزار و 52‌دستگاهی را به نام خود ثبت کرده‌است./ تسنیم