فطریه مهمان شب عید بر عهده چه کسی است؟

به گزارش راهبرد معاصر، برای بسیاری افراد این موضوع سوال است که فطریه مهمان شب عید فطر بر عهده چه کسی است؟ مراجع تقلید در این رابطه فتوا‌هایی را بیان کرده‌اند.



نظر مراجع درباره فطریه مهمان شب عید فطر

زکات فطره یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است که در عید فطر پرداخت می‌شود. فطریه برای سرپرست خانواده و تمام کسانی که تحت تکفل (سرپرستی) او هستند، در صورتی که فقیر نباشد، واجب است. یکی از سوالات رایج درباره فطریه این است که اگر کسی شب عید فطر در منزل خود نبوده و مهمان باشد تکلیف فطریه او چه می‌شود؟ آیا دادن فطریه از وی ساقط شده و بر عهده میزبان است؟
آیا فطریه مهمان شب عید فطر، بر عهده‌ی میزبان است؟

مراجع تقلید معتقدند فطریه بر فرد و کسانی که عرفاً نان‌خور او محسوب می‌شوند، واجب است. اگر شخصی به عنوان مهمان یا نان‌خور شب عید فطر خانه‌ی فرد دیگری باشد فطریه وی بر عهده صاحب خانه است، اما همیشه در بین فق‌ها و مراجع در مورد اینکه نان‌خور به چه کسی اطلاق می‌شود تفاوت نظر وجود دارد.

بیشتر فق‌ها معتقدند شخصی که مهمان است با یک شب نان‌خور به حساب نمی‌آید، اما بعضی دیگر از مراجع، معتقدند که با یک شب هم مهمان نان‌خور محسوب می‌گردد و چنانچه پیش از غروب خورشید وارد منزل صاحب خانه گردد زکات فطره او بر عهدی صاحب خانه خواهد بود. پاسخ مراجع عظام تقلید به این سوال به شرح زیر است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

میهمان اگر نان‌خور صاحب خانه محسوب شود، کفاره او به عهده‌ی میزبان است مگر اینکه میهمان فطریه را به وکالت از طرف او پرداخت نماید؛ توجه داشته باشید میهمان با یک شب نان‌خور محسوب نمی‌شود و فطریه به عهده خود شخص است.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی)

فطریه میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان‌خور او محسوب شود.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی)

کسی که تنها برای افطار شب عید دعوت شده نان‌خور به حساب نمی‌آید و فطره‌اش بر صاحب خانه نیست.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی)

چنانچه میهمان قبل از غروب وارد بر صاحب خانه شود و آن شب نان‌خور وی باشد، زکات فطره‌اش بر عهدۀ میزبان است.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)

در هر دو فرض بر عهده صاحب خانه است.

حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته)

مهمانی که قبل از غروب آفتاب شب عید فطر وارد منزل انسان می‌شود، اگر بنا دارد مدّتی مهمان بوده؛ به گونه‌ای که «نان‏ خور» به شمار می‌آید، زکات فطره وی بر صاحب خانه واجب است، ولی اگر تنها همان شب را مهمان است زکات فطره او بر صاحب خانه واجب نیست. هر چند احتیاط مستحبّ آن است که زکات فطره او را هم بدهد و اگر در طول ماه رمضان نان‏ نان‌خور انسان باشد، زکات فطره وی بر انسان واجب است.

در مواردی که به طور مسلّم نمی‌توان زکات را به گردن مهمان یا صاحب خانه دانست، چنانچه یکی از آن دو با اجازه دیگری زکات فطره را به نیّت کسی که واقعاً زکات فطره به گردن او است بدهد، کافی است و بر دیگری پرداخت مجدّد زکات فطره لازم نیست.


فطریه میهمان شب عید فطر

مقدار فطریه سه کیلوگرم گندم، برنج، خرما و مانند آن یا پول آنکه در هر مکانی قیمت خاص خود را دارد.
فطریه کسی که اول مغرب شب عید (نه غروب) نان‌خور کسی محسوب شود، بر او واجب است. صرف اینکه نان او را در شب عید بخورد کافی نیست؛ بلکه باید نان‌خور او حساب شود؛ بنابراین مهمانی که فقط افطار کسی را می‌خورد و نان‌خور او محسوب نمی‌شود، فطریه او بر میزبان واجب نمی‌شود.
کسی که پول فطریه را تا ظهر روز عید فطر ندارد، قرض کردن بر او واجب نیست. هر چند اگر قرض کند و ادا نماید صحیح است. البته اگر قرضی نکرده باشد، بعد از دریافت حقوق باید فطریه را بپردازد.