هدف دولت از راه اندازی سامانه فروش یکپارچه خودرو چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ هفته گذشته سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت‌ سامانه‌ای جدید برای فروش خودرو معرفی و اعلام کرد: به منظور شفاف‌سازی روند عرضه خودرو، فروش همه خودروها به « سامانه یکپارچه فروش » منتقل می‌شود اما حذف قرعه‌کشی خودرو با قوت در دستور کار وزارت صمت خواهد بود.

بر اساس این دستور همه خودروسازها از ۱۸ اردیبهشت باید هرگونه عرضه خودرو را صرفا از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی انجام دهند تا ضمن ایجاد شفافیت، امکان عرضه عادلانه‌تر برای همه خودروهای تولیدی فراهم شود.

در همین رابطه حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو پیرامون دستور وزارت صمت به خودروسازها برای فروش خودرو از یک سامانه متمرکز به «راهبرد معاصر» گفت: به نظرمی رسد قصد دولت این است که نحوه عرضه خودرو در بازار درهمه شرکت‌های خصوصی و دولتی یکسان صورت گیرد به این معنا که نحوه واگذاری و شرایط فروش به صورت شفاف از یک سامانه مشخص انجام شود تا از این طریق بتواند عرضه خودرو توسط خودروسازان را بهتر کنترل کند.

وی درباره نقش این سامانه در ثبات بازار خودرو گفت:فکر نمی‌کنم این اقدام تاثیر بسزایی بر بازار خودرو بگذارد چراکه با توجه به شکافی که میان عرضه و تقاضا وجود دارد دلال‌ها از هر بهانه ای برای اینکه قیمت خودرو را افزایش دهند استفاده می‌کنند هر چند که این سامانه نمی‌تواند بهانه ای برای گران شدن خودرو باشد.

سنجری افزود: نحوه عرضه خودرو به بازار و مدیریت آن نوعی سیاستگذاری است. وزارت صمت به عنوان سیاستگذار و متولی بازار خودرو با توجه به شرایط موجود در بازار خودرو که صرفا عرضه از طریق شرکت های داخلی انجام می‌شود این حق را دارد که نحوه عرضه خودرو به بازار را مدیریت کند، با این حال عملکرد سامانه جدیدی که وزارت صمت اعلام کرده هنوز قابل بررسی نیست تا در مورد آن قضاوت کنیم.

این کارشناس خودرو با بیان اینکه کمبود عرضه خودرو در بازار باعث شده است تا وزارت صمت فکری به حال نحوه فروش خودروسازان کند گفت: در  گذشته که عرضه توسط شرکت‌های خودروسازی انجام می‌گرفت به اندازه کافی دقت و تمرکز وجود نداشت و  این اقدام منجر به این شد که وزارت صمت به این نتیجه برسد که از یک سامانه مشترک و مشخص برای عرضه خودرو در بازار استفاده کند اما باید منتظر ماند تا نتیجه استفاده از این سامانه را در ساماندهی عرضه خودرو به بازار مشاهده کنیم.

کریمی سنجری در خصوص نحوه مدیریت بازار خودرو توسط دولت گفت:این حق دولت است که بخواهد در عرصه سیاستگذاری بازار خودرو نحوه عرضه را کنترل کند چراکه این کار دیگر تصدی گری نبوده و دخالت دولت محسوب نمی‌شود.

وی ادامه داد:  طبیعتا دولت برای ایجاد توازن در بازار خودرو باید از سویی میزان عرضه را افزایش دهد و از سوی دیگر، تقاضا را کنترل کند. دولت باید روش‌هایی را اتخاذ کند که از تقاضاهای کاذب و غیرواقعی جلوگیری کند. این عرضه از طریق افزایش تولید توسط شرکت‌‌های داخلی اتفاق می‌افتد یعنی دولت باید موانع افزایش تولید را شناسایی کرده و جلوی آن را بگیرد.

این کارشناس خودرو با تاکید بر نقش واردات خودرو و تاثیر آن بر بازار گفت: در 3 سال گذشته همه وزرای صمت تلاش شان این بوده که تولید را به سالی یک میلیون دستگاه برسانند که نتوانستند. با این اوصاف به نظر می‌رسد باید بحث واردات به نتیجه برسد تا در عرضه مقداری شرایط مناسب تر شود به این معنا که  اگر این اتفاق بیفتد و تولید داخل نیز افزایش پیدا کند شرایط بازار خودرو رو به سمت ساماندهی پیش می‌رود.

وی با اشاره به اینکه دولت باید فکری به حال قرعه کشی خودرو کند چون این کار سبب بهره‌مند شدن عده‌ای خاص از این نوع فروش می‌شود افزود: قرعه کشی ها باعث شده همه شانس خود را در این عرصه محک بزنند، چه افرادی که به خودرو نیاز داشته باشند و چه افرادی که نیاز نداشته باشند. در واقع با این کار عده‌ای از شکاف بین کارخانه و بازار بهره‌مند می‌شوند که به اصطلاح یک نوع کوپن و یارانه دریافت خودرو است که به آن‌ها هبه می‌شود. بنابراین دولت باید این موضوع را ساماندهی کند.

سنجری با بیان اینکه دولت باید بحث قیمت گذاری دستوری را حذف کند گفت: شاید بهتر باشد ضمن اینکه واردات را آزاد می‌کنیم قیمت‌گذاری دستوری را نیز حذف کنیم و اجازه دهیم خودرو با قیمت واقعی و متناسب با شاخص های اقتصادی عرضه شود، این کار باعث می‌شود اختلاف دو نرخی بودن خودرو از بین رفته و از سوی دیگر اگر واردات آزاد شود، دیگربازار انحصاری در اختیار شرکت‌های خودروسازی داخلی قرار نمی‌گیرد با این تصمیم، اگر خودرو ساز بخواهد عرضه را کاهش دهد تا قیمت را بالا ببرد، دولت می تواند نقش تنظیم گری خود را در این بازار ایفا کند و میزان واردات را افزایش دهد تا تناسبی بین عرضه و تقاضا ایجاد و قیمت ها کنترل شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: دولت های گذشته از نقش مهم تنظیم گری خود که می‌تواند بین واردات و تولید بازی کند مقداری غفلت کرده اند در حالیکه اگر دولت بتواند این موضوع را مدیریت کند بازار می‌تواند به شرایط روبه سامانی برگردد.