رمزگشایی از اظهارات امروز صالح آبادی
به گزارش راهبرد معاصر قیمت دلار در بازار آزاد که از چند روز قبل روند صعودی به خود گرفته بود، در 21 اردیبهشت ماه به کانال 30هزار تومان نزدیک شد. هرچند تشدید نا‌اطمینانی در دیگر بازارها مانند بازار کالاهای اساسی و مواد غذایی به دنبال اجرای طرح حذف ارز ترجیحی و مطرح شدن گمانه‌هایی از توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی، به عنوان برخی از مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ ارز در چند روز اخیر مطرح شده، اما مصاحبه امروز رئیس کل بانک مرکزی و واکاوی اظهارات وی نشان‌دهنده قدرت و توان بازارساز برای مداخله در بازار رسمی و غیررسمی با استفاده از سازوکارهای مشخص است.
رئیس کل بانک مرکزی در اظهارات امروز خود گفته است که 4.3 میلیارد دلار ارز در سامانه نیما از ابتدای سال تاکنون تأمین شده و ذخایر اسکناس بانک مرکزی به بیشترین اندازه در تاریخ بانک مرکزی رسیده است. با توجه به اظهارات صالح آبادی، 4میلیارد دلار نیز از ابتدای سال تاکنون برای واردات دارو (1 میلیارد) و مواد غذایی (3 میلیارد) تأمین شده است. از سوی دیگر، فعالان بازار ارز از حضور فعال بانک مرکزی در بازار حواله (سامانه نیما) و بازار نقدی (از طریق بازار متشکل ارزی) آگاهی داشته و خریدهای خود را در کانال‌های قیمتی بالا کاهش داده‌اند.
افراد ناآگاه فریب نرخ‌های کاذب را نخورند
اما در مقابل، برخی افراد که از آگاهی کمتری نسبت به توان و نحوه مداخله بانک مرکزی در این بازارها برخوردارند، اقدام به خریدهای احتیاطی در کانال 30 هزار تومان نموده که بنابر نظر کارشناسان انجام معامله در این قیمت با توجه به اظهارت اخیر رئیس کل، ریسک بسیار بالایی خواهد داشت.تجربه‌های گذشته مداخلات قبلی بانک مرکزی و ریزش نرخ ارز بازار آزاد از بالا در دوران صالح‌آبادی در زمان مهیا بودن شرایط و منابع ارزی بانک، شاهدی بر این ادعاست.
با توجه به شرایط کنونی، دامنه نوسان محدود نرخ ارز در ماه‌های اخیر و همچنین عدم تغییر اساسی در متغیرهای بنیادین اقتصاد کلان کشور، معامله‌گران در بازار غیررسمی با ریسک بسیار بالای از دست دادن دارایی‌های خود مواجه هستند؛ چراکه بررسی فضای بازار غیرسمی نشان می‌دهد که پس از ابلاغ و اجرای قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در هفته گذشته، واسطه‌ها و معامله‌گران سابق نیز احتیاط بیشتری در انجام معاملات ارزی به خرج می‌دهند.
همچنین ترس دلالان از ضبط شدن دارایی‌ها موجب شده تا معاملات این افراد نیز کاهش یافته و درنتیجه نرخ های اعلامی توسط افراد در بازار غیرسمی کاذب باشند؛ چراکه معامله‌ای با این نرخ‌ها صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که همچنان و بر اساس بخشنامه بانک مرکزی مورخ 6آذر ماه 1400، تقاضای ارز در قالب خدمات 25 گانه با نرخ بازار متشکل ارزی (کانال) 25 هزار تومان در اختیار متقاضیان قرار گرفته و بانک‌مرکزی مشکلی از نظر عرضه در این بازار و همچنین افزایش عرضه در بازار حواله ندارد. بنابراین حضور افراد کم اطلاع در بازار ارز می‌تواند آن‌ها را با ریسک‌های متعدد از جمله سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز و قضایی در شرایط موجود مواجه نماید.
لازم به ذکر است بنا بر اظهارات رئیس کل بانک مرکزی، این بانک در فضای رسمی ارز حضور داشته و برحسب نیاز در فضای غیر رسمی نیز برنامه خاص خود را دارد. این اظهارات نشان دهنده توان کنترلی بانک بر بازار ارز کشور است که ریسک فعالیت های سوداگرانه و نوسان گیری را به شدت افزایش می دهد.