آیا گره بحران لبنان در پای صندوق‌های رای باز می‌شود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ چند سالی است که کلید واژه «بحران» همواره در کنار نام «لبنان» می نشیند. این کشور کوچک و زیبای خاورمیانه مدت‌هاست که با بی سابقه‌ترین بحران سیاسی و اقتصادی خود دست و پنجه نرم می‌کند. به گواه گزارش بانک جهانی بحران اقتصادی لبنان جز سه بحران بزرگ جهان از میانه قرن نوزدهم به بعد است.

لبنانی هایی که در اکتبر سال 2019 سرانجام کاسه صبرشان سرازیر شد و به خیابان‌ها آمدند به فساد، وضعیت معیشتی نامناسب و ساختار معیوب اقتصادی کشورشان معترض بودند که از مدت‌ها قبل آغاز شده بود. اعتراضاتی که در سال‌های اخیر ادامه داشت و هراز چند گاهی خیابان های لبنان شاهد آن است. اقتصاد لبنان تنها در سال گذشته 60 درصد کوچکتر شده و رکود اقتصادی نشات گرفته از فساد عمیق نظام بانکی موجب شده ارزش پول لبنان از سال ۲۰۱۹ بیش از ۹۰ درصد ارزش خود را از دست بدهد.

در چند سال اخیر کش و قوس های سیاسی نیز در لبنان کم نبوده است. در حالی‌که امید می رفت تلاش‌ها برای ایجاد ثبات سیاسی و حل بحران اقتصادی در لبنان، با انتخاب حسان دیاب به عنوان نخست وزیر به نتیجه برسد، در 4اوت سال 2020 اوضاع برای مردم این کشور وخیم تر از قبل شد و شرایط سیاسی این کشور را رو به بن بست سوق داد. انفجار 2 هزار و 750 تن نیترات آمونیوم، که معلوم نبود چرا در بندر بیروت انبار شده، بحران سیاسی و اقتصادی این کشور را وارد فاز تازه ای کرد.

حال مردم لبنان امروز برای انتخاب 128نماینده پارلمان بیست و چهارم به پای صندوق های رای رفتند. طبق قانون اساسی لبنان رئیس جمهور این کشور باید یک مسیحی، نخست وزیر یک سنی، رئیس پارلمان یک شیعه و فرمانده نیرو‌های مسلح دروزی باشد تا به طور مستقیم بین همه ادیان و مذاهب قدرت تقسیم شود.

ساختار سیاسی لبنان پارلمانی است و قدرت از پارلمان شروع می شود. انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر و تصویب قوانین از کارکردهای اصلی نمایندگان پارلمان لبنان است. بنابراین نمایندگانی که قرار است 15 مه با رای مردم به پارلمان لبنان راه می‌یابند، نقش مستقیمی در ترکیب دولت آتی این کشور دارد.

انتخابات پیش روی لبنان از این حیث اهمیت دارد که دوره ریاست جمهوری میشل عون آبان ماه امسال به پایان می‌رسد، انتخاباتی که بیش از هر چیزی تحت تاثیر بحران اقتصادی قرار دارد.

انتخابات پارلمانی در لبنان و احتمال بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی این کشور را در گفتگو با احمد دستمالچیان، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در لبنان و اردن به بحث گذاشتیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

دستمالچیان وضعیت فعلی حاکم بر لبنان را بسیار شکننده توصیف کرد و گفت مدت‌هاست که دولت لبنان تحت تحریم است و این تحریم های ظالمانه از سوی آمریکا، رژیم صهیونیستی و کشورهای مرتجع خلیج فارس به ویژه عربستان حمایت می شود، تا بر اراده مردم این کشور برای حمایت از مقاومت تاثیر بگذارند. در صورتی‌ که این موضوع نتیجه عکس داده و امروزه مقاومت بیش از گذشته در لبنان در میان عموم مردم محبوبیت دارد زیرا تنها نیرویی است که به طور واقعی در خدمت مردم بوده است که آخرین نمونه اقدام حزب الله در زمینه کمک رسانی به مردم، سوخت رسانی به لبنان بود که بسیار کار پرخطری بود و هر لحظه بیم آن می رفت که میان حزب الله و رژیم صهیونیستی درگیری رخ دهد اما مقاومت این ریسک را قبول کرد و این ماموریت را انجام داد. در حالی‌‍ که هم پیمانان فرانسوی و مرتجع عرب همانند سعد الحریری و سمیرجعجع کاملا مخالف این کار بودند.

سفیر سابق ایران در بیروت‏، تحریم های لبنان را توطئه ای سهمگینی دانست که اراده مردم را برای حمایت از مقاومت نشانه رفته و افزود: انتخابات پیش رو تعیین کننده است زیرا بار دیگر مردم لبنان علیرغم نظام پوسیده طایفه ای که میراث استعمار فرانسه است، برای انتخاب نمایندگان خود رای خواهند داد.

دستمالچیان در خصوص پیش بینی نتیجه انتخابات گفت: پیش بینی می شود مقاومت و ائتلاف آن در این انتخابات به طور قاطع پیروز شوند اما به دلیل اینکه نظام طایفه ای در لبنان قدیمی و استعماری است ممکن است در مسیر تشکیل دولت مخالفت هایی صورت گیرد. چون درپارلمان لبنان توازن طایفه ای برقرار است، ممکن است که طایفه های مخالف سنگ اندازی کنند.

پیش بینی دیگر این است که مستقلین درانتخابات آتی نقش برجسته ای داشته باشند. زیرا سعد الحریری از دور انتخابات خارج شده، المستقبل جایگاه قدیمی خود نزد اهل سنت را ندارد و همچنین نیروهای مسیحی متحد شدند و سمیر جعجع هم در عرصه انتخابات تنهاست و ممکن است نتواند رای لازم را به دست آورد واغلب مستقلین به مقاومت تمایل دارند.

دیپلمات کهنه کار ایران به فشار کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بر لبنان پرداخت و گفت: پیشتر کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی سفارت خود را در لبنان بستند اما لبنان جایی نیست که با این اقدامات تغییری درمسیر سیاسی آن ایجاد شود. مسیر سیاسی این کشور تحت هدایت مجلسی است که برخواسته از ائتلاف مقاومت است، بنابراین خیلی نمی تواند همانند گذشته چنین نیرنگهایی را در خود جای دهد.

دستمالچیان یادآور می شود که این کشورها می توانند همچنان در مسیر ثبات سیاسی لبنان سنگ اندازی کرده و همانند گذشته مردم را از نظر خدمات و امور اساسی از جمله دسترسی به سوخت و کالاهای اساسی تحت فشار قرار دهند اما شرایط کنونی لبنان به نحوی است که اگراین کشور صحنه ناآرامی شود، ناآرامی آن به کل غرب آسیا تسری می یابد و امنیت کل منطقه تحت الشعاع قرا می گیرد.

رژیم صهیونیستی اولین جایی است که دود ناآرامی لبنان به چشم آن خواهد رفت. وقتی که مسئولیت پذیری در لبنان کم شود و دولت نتواند به وظایف خود عمل کند، مسلما گروه‌های تندرو امنیت لبنان و به تبع رژیم صهیونیستی را به هم می ریزند. به همین علت تل آویو در مورد اینکه لبنان باید آرام بماند بسیار تاکید دارد.

سفیر سابق جمهوری اسلامی در اردن در ادامه افزود: رژیم صهیونیستی حتی در رابطه با مانوری که اخیرا برگزار کرد، هم یادآور شد که ما قصد حمله نظامی به لبنان نداریم و سیگنال های آرامش بخش ارسال کرده است. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس درراستای این سیاست یک به یک به لبنان برمی گردند و اگر انتخابات به خوبی برگزار شود، احتمالا دوباره بازسازی های گذشته شروع خواهد شد و طرح محاصره لبنان نیز شکست خورده است.

دستمالچیان یادآور شد: به نظر می رسد المستقبل و رئیس آن سعد الحریری به دلیل اینکه مورد رضایت عربستان نبودند، از دور انتخابات خارج شدند و این حزب دیگر قابلیت قبلی را در میان اهل تسنن لبنان ندارد. هر چند بناست نمایندگانی را معرفی کند اما به دلیل کمرنگ شدن حضور این حزب و ائتلاف با المستقبل دیگر ائتلافی قوی مثل گذشته نخواهد بود. همچنین با توجه به تمایل مردم برای رای دادن به مقاومت یا دست کم چهره های مستقل در عرصه انتخابات، پیش بینی می شود ائتلاف حزب الله پیروزی قاطعی داشته باشد.

دیپلمات سابق ایران تاکید کرد: البته باید دید که انتخابات به صورت آزاد برگزارمی‌شود یا خیر، بنا به برخی گزارش‌ها، کشورهای عربی بویژه عربستان و امارات هزینه های زیادی در لبنان کرده اند تا نمایندگان را تطمیع مالی کنند.

دستمالچیان همچنین به سوء استفاده رژیم صهیونیستی در بهره برداری از منابع گازی در شرق مدیترانه اشاره کرد و گفت: گرچه تا به حال چندین نشست میان نمایندگان لبنان و رژیم صهیونیستی در این زمینه برگزار شده و تل آویو قول داده تا دراین حفاری‌ها سهم لبنان رعایت شود، اما این رژیم به دلیل ذات تجاوزطلبی و زیاده خواهی که دارد، هر گاه احساس کند طرف مقابل ضعیف است، علیه او اقدام می‌کند.

سفیر سابق ایران در لبنان پیش بینی کرد: با توجه به مواضع قاطع و جدی حزب الله علیه رژیم صهیونیستی در خصوص حفاری های غیر قانونی در مدیترانه‏، بعد از انتخابات باید منتظر تحولات مثبتی در این زمینه باشیم. زیرا این چاه‌ها اکثرا مربوط به آب های سرزمینی لبنان است و رژیم صهیونیستی حق حفاری در آن مناطق را ندارد و حزب الله چندین بار در این خصوص به تل آویو هشدار داده که هر گونه دست درازی به این چاه‌ها، تجاوز و غصب آب های سرزمینی لبنان خواهد بود و احتمال می رود که با توسل به زور رژیم صهیونیستی را از این آب های سرزمینی بیرون کند که اگر تل آویو به دنبال نقض تفاهمات گذشته باشد حتما با واکنش قاطع حزب الله روبه‌رو خواهد شد.