دستاوردها، فرصت‌ها و چالش‌های دولت سیزدهم

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ خرداد ما را یاد وقایع تاریخی و رویدادهای متعددی از جمله سالگرد انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری می اندازد؛ رویدادی که منجر به انتخاب حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی شد و این روزها حدود ۱۰ ماه از آغاز بکار دولت او سپری شده است. اکنون فرصتی است که این عملکرد ده ماهه را بررسی و اهم دستاورد ها،فرصت ها و چالش‌های دولت سیزدهم را مرور نماییم.

دستاوردها

• احیای ارزش های انقلاب اسلامی و بازگشت به گفتمان انقلاب، دستاورد گفتمانی دولت سیزدهم است. این دستاورد بخصوص اگر با نتایج ملموس و عملی همراه شود که انشاالله خواهد شد، بسیار دستاورد گرانسنگی است. فاصله گرفتن از آرمان های انقلاب از جمله دلایل مهم برخی عقب افتادگی ها و یا درجازدن هاست ولی هرجا گفتمان انقلاب اسلامی با توانمندی‌های مدیریتی ترکیب شده، نتایج روشن و افتخار آمیز داشته است.

• تلاش خستگی ناپذیر و تبدیل یک دولت نشسته و کم تحرک به دولتی فعال و پرتحرک از دستاوردهای دیگر دولت جناب آقای رئیسی است. وقتی مردم، آخر هر هفته، رئیس جمهور را با اعضای دولت در استانی در حال کار و تلاش میبینند و یا می شنوند، رئیس جمهور شان حدود ساعت ۲ بامداد از سفر استانی تبریز بازگشته و او را اول بامداد فردایش در آبادان و بالای صحنه متروپل مشاهده می کنند و این تلاش پیوسته جلوی دید مردم قرار می گیرد، دیگر جایی برای اتهام کم کاری و بی توجهی به مشکلات مردم باقی نمی ماند اگرچه نتایج عملی این سفرها و این تلاش مجاهدانه نیز باید به مردم ارائه شود.

• احیای نسبی امید و اعتماد مردم، از دیگر دستاورد های آقای رئیسی است چرا که اگر جامعه ای امیدش را از دست داد عملا" موتور محرکه و پیشران خود را از دست داده است. اعتماد مردم به مسئولان نیز که اجمالا" "سرمایه اجتماعی" خوانده می‌شود گرانبها ترین سرمایه یک کشور است. این دو سرمایه، در نتیجه عواملی از جمله رفتار و عملکرد دولت های یازدهم و دوازدهم، آسیب سختی خورده بود و پس از انتخاب و روی کار آمدن دولت سیزدهم بتدریج شروع به ترمیم کرد هر چند بخصوص پس از اجرای قانون مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها، راه سخت و دشواری را طی می کند!

• مهار کرونا در شرایطی که هنوز برخی کشورهای قدرتمند با آن دست و پنجه نرم می کنند، چهارمین دستاورد مهم دولت جدید است. تسریع در امر واردات واکسن در شرایطی که واردات به تحریم ها وFATF ربط داده می شد و حمایت از تولید واکسن داخلی، موانع واکسیناسیون گسترده را از سر راه برداشت و امروز نه رسما" اما عملا" شاهد، پایان کرونا و عادی شدن زندگی هستیم.هرچند کرونا یک بحران در حوزه سلامت و بهداشت بود اما همه حوزه ها از اقتصاد تا فرهنگ و از سیاست داخلی تا سیاست خارجی را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود و مهار آن نیز دستاوردی در همه حوزه ها محسوب می‌شود.

• پنجمین دستاورد را می توان، بازگشت روابط دولتمردان و بویژه شخص رئیس جمهور با مردم به تنظیمات انقلاب اسلامی و برداشته شدن موانع ساختگی دانست؛ دستاوردی که البته مانند تلاش مجاهدانه و احیای ارزش های انقلاب، توسط رؤسای قوای دیگر نیز تکرار و تقویت شده است. مردم یکی از بزرگترین سرمایه های این کشور محسوب می‌شوند و ارتباط با آنها و شنیدن مستقیم حرف ها و مشکلات و گلایه های آنها لازم و مقدمه پیگیری و حل آنهاست. امروز حرف زدن مستقیم و بی لکنت مردم با مسئولان ارشد کشور از حالت فانتزی و تشریفاتی خارج و به امری عادی و تکرار پذیر تبدیل شده است.

• در حوزه سیاست خارجی، بهبود، گسترش و تقویت ارتباط با همسایگان دستاورد مهم دولت سیزدهم است. دنیا، برای دولت سیزدهم دنیایی بمراتب بزرگتر از دنیای دولت آقای روحانی است! ارتباط با همسایگان از جهات اقتصادی، سیاسی و امنیتی فرصت های بسیار متنوع تر و دست‌یافتنی را برای کشور فراهم می آورد که آثارش در همین دوره کوتاه با عضویت ایران در اجلاس شانگهای و رفت و آمد رؤسای کشورهای همسایه به کشورمان پس از وقفه ای بعضا" طولانی و انعقاد قرارداد های مهمی از جمله سوآپ نفتی و گازی نمایان شده است.

از دستاورد ها که بگذریم،ذیل سرفصل فرصت ها می توانیم به مواردی از جمله موارد زیر اشاره کنیم.

• همسویی و همدلی بین قوای سه گانه که برخی به اشتباه آنرا یکدست شدن می نامند، از فرصت های مهم دولت سیزدهم محسوب می شود. این فرصت که باید بدرستی حفظ شود، مانع هرز رفتن انرژی و فرصت های طلایی کشور بواسطه تنش ها و اصطکاکات فرسایشی بین قوا می گردد.

• افول بیشتر غرب و درگیر شدن با چالش‌های بین المللی مهمی مانند بحران اوکراین و همچنین آمادگی جهان برای تنظیم نظم جدید از دیگر فرصت های کنونی است.

• بهبود فروش نفت و میعانات و بازگشت ارز حاصل از فروش آنها نیز از فرصت های بدست آمده برای این دولت است.

• ظرفیت های بکر و دست نخورده کشور و یا ظرفیت های موجود اما پنهان در لایه های مختلف زیر مجموعه دولت از دیگر فرصت هایی است که کشف و شناسایی آنها و سپس بهره‌برداری از آنها می تواند اکسیر بسیاری از مشکلات باشد.

و در بخش چالش ها، می توان موارد زیر را برشمرد.

• نخستین چالش، مطالبات تلنبار شده مردم از گذشته است که همه حوزه ها و بخصوص حوزه معیشت را شامل می شود.

• کاستی‌های ناشی از بی عملی یا بدعملی دولت (یا دولت های) قبل از جمله چندین هزار پروژه نیمه تمام چالش بعدی دولت فعلی است.

• بکار نگرفتن مدیران توانمند و با تجربه که الزاما" پیر و غیر حزب‌اللهی هم نیستند سومین چالش مهم این دولت می‌تواند باشد که بی توجهی به آن، هم فرصت سوز است و هم خود چالش‌های دیگری را نیز بدنبال می آورد!

• اصلاحات اقتصادی غير قابل گریز که تبعات گسترده ای در زندگی مردم دارد،چالش مهم بعدی دولت مردمی آقای رئیسی است.

• چالش پنجم، بحران بین المللی ناشی از حمله روسیه به اوکراین است که اگر چه از منظری فرصت تلقی می‌شود لیکن تبعات آن در حوزه‌های معدنی و غذا مشکل آفرین است.

• چالش مهم دیگر این دولت، که البته اختصاص به دولت ندارد و کل نظام با آن مواجه است، جبهه گسترده عملیات روانی و نبرد تبلیغاتی دشمن است، جبهه ای که شاخه هایی از آن در داخل کشور نیز مشاهده می شود!

سخن آخر اینکه، دستاورد ها، فرصت ها و چالش‌ها، اختصاص به این دولت ندارد؛ آنچه مهم است افزودن بر دستاورد های دارای اولویت و ارائه صادقانه و مؤثر آنها به مردم است تا موجب دلگرمی آنها شود.

حفظ و بهره‌برداری حداکثری از فرصت ها و خلق فرصت های جدید از دیگر کارهای ضروری است که دولت باید متوجه آن باشد.
و سرانجام نحوه مواجهه با چالش هاست که می تواند آنها را به فرصت یا تهدید تبدیل کند!