3 سناریوی محاکمه نتانیاهو بعد از نامه ترامپ

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ به تازگی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نامه‌ای به اسحاق هرتزوگ، رئیس اسرائیل ارسال کرد و از وی خواست تا بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم را که با اتهامات کلاهبرداری، خیانت در امانت و رشوه خواری در کیفرخواست‌های مطرح شده علیه وی در سال ۲۰۲۰ روبرو است، عفو کند.

پرونده ۱۰۰۰ شامل هدایا و هدایای ارزشمندی است که نتانیاهو و همسرش سال‌ها از چندین آشنای ثروتمند دریافت کردند

تحلیلگران می‌گویند، برخلاف پنج سال گذشته از زمان شروع محاکمه، نتانیاهو که هرگونه تخلفی را انکار می‌کند، اکنون علاقه‌مند به درخواست عفو برای کوتاه کردن روند قانونی است.

ترامپ در نامه‌ای بدون تاریخ به هرتزوگ که چهارشنبه گذشته منتشر شد نوشت، به استقلال ساختار قضایی اسرائیل احترام می‌گذارد، اما ادعا کرد پرونده علیه نتانیاهو «پیگرد سیاسی غیرقابل توجیه» است.

وی مدعی شد، نتانیاهو نخست‌وزیری بزرگ و قاطع در زمان جنگ بود و اکنون پس از دوران بسیار دشوار در سه سال گذشته، اسرائیل را به دوران صلح هدایت می‌کند. ترامپ در ادامه ادعاهایش عنوان کرد: اکنون که به این موفقیت‌های بی‌سابقه دست یافته‌ایم و حماس را در کنترل داریم، وقت آن رسیده است به بی‌بی اجازه دهیم با عفوش و پایان دادن به این نبرد حقوقی برای همیشه، اسرائیل را متحد کند.

دفتر هرتزوگ در بیانیه‌ای اعلام کرد: هر کسی که درخواست عفو دارد، باید درخواست رسمی خود را مطابق با رویه‌های تعیین‌شده ارائه دهد.

آنچه درباره محاکمه نتانیاهو می‌دانیم

محاکمه نتانیاهو ماه مه ۲۰۲۰ آغاز و در سه پرونده متهم شد:

• پرونده ۱۰۰۰ که به‌طور رسمی دسامبر ۲۰۱۶ گشوده شد، شامل هدایا و هدایای ارزشمندی است که نتانیاهو و همسرش سال‌ها از چندین آشنای ثروتمند دریافت کردند.
• پرونده ۲۰۰۰ به مکالمات ضبط شده نتانیاهو با آرنون موزس، رئیس و سردبیر یدیعوت آحارونوت، یکی از بزرگ‌ترین روزنامه‌های کثیرالانتشار در اسرائیل می‌پردازد. در این گفت وگوها، نتانیاهو و موزس دربارهٔ قوانینی بحث کردند که می‌تواند به رقیب اصلی یدیعوت، اسرائیل هیوم آسیب برساند.
• پرونده ۳۰۰۰ به طور مستقیم شامل نتانیاهو نمی‌شود، بلکه افراد دارای روابط حرفه ای و شخصی با نتانیاهو در رابطه با معامله ای که میان اسرائیل و آلمان برای خرید سه زیردریایی کلاس دلفین و چهار ناو جنگی ناو کلاس ۶ منعقد شده‌است، شامل می‌شود.
• پرونده ۴۰۰۰ مربوط به رابطه شرکت مخابرات بزک با تنظیم کننده آن، وزارت ارتباطات است که آن زمان در ریاست نتانیاهو بود.

نتانیاهو اصرار داشت این اتهامات بخشی از تعقیب و گریز سیاسی است که به وسیله چپ‌های سیاسی و ساختار قضایی سازماندهی شده اند. در همین حال، رقبای نتانیاهو و ناظران دموکراسی پنج سال است تظاهرات می‌کنند و خواستار استعفایش به دلیل این اتهامات هستند. با وجود این، هیچ مبنای قانونی در اسرائیل برای مجبور کردن نخست وزیر فعلی که با اتهامات جنایی روبروست به کناره‌گیری و هیچ رویه ای برای برکناری اش از سمت خود در حالی که پرونده ها در دادگاه هستند، وجود ندارد.

نتانیاهو از ماه مارس شهادت دادن در دادگاه را آغاز کرد. از آن زمان، چندین جلسه دادگاه به درخواستش لغو یا کوتاه شده است که دلایل آن مشکلات سلامتی، جلسات دیپلماتیک، امنیت ملی یا سفر عنوان شده است.

نتانیاهو و دادستانی بر سر توافق برای اقرار به جرم به توافق دست یافته‌اند. این گزینه سال‌ها میان دو طرف مورد بحث قرار گرفته است

سه سناریوی محتمل

سناریوی نخست، ادامه محاکمه و تبرئه نتانیاهو: این محاکمه که بیش از پنج سال است ادامه دارد، قبل از انتخابات اسرائیل که قرار است اکتبر ۲۰۲۶ برگزار شود، پایان می‌یابد. تبرئه نتانیاهو احتمالاً موقعیتش را پیش از انتخابات آینده به طور قابل توجهی تقویت و راه را برای کابینه جدید هموار می‌کند تا طرحش را برای اصلاح دستگاه قضایی با هدف تضعیف اقتدار ساختار قضایی تسریع کند. برای اردوگاه نتانیاهو، این مدرکی خواهد بود که وی قربانی تعقیب و گریز شده و دادگاه علیه وی جانبدارانه عمل کرده است.

سناریوی دوم، محاکمه ادامه می‌یابد و نتانیاهو محکوم ‌شود: آیا وی هنوز می‌تواند نخست‌وزیری را به عهده بگیرد؟ نتانیاهو با اتهامات متعددی روبروست، به این معنی که امکان دارد به همه یا برخی از آنها محکوم شود. اگر به آنچه قانون اسرائیل «جرم ننگین» می‌نامد - مجازات قانونی جدی‌تر مربوط به فساد اخلاقی - محکوم شود، از تصدی هرگونه سمت سیاسی در آینده محروم خواهد شد. محکومیت «بدون جرم ننگین» به طور خودکار وی را از تصدی هرگونه سمت دولتی در آینده محروم نمی‌کند.

نتانیاهو و دادستانی بر سر توافق برای اقرار به جرم به توافق دست یافته‌اند. این گزینه سال‌ها میان دو طرف مورد بحث قرار گرفته است. طبق گزارش‌های وای‌نت و هاآرتص، گالی باهاروف-میرا، دادستان ایالتی تنها در صورتی با اقرار به جرم به صورت توافقی موافقت خواهد کرد که نتانیاهو به جرایم جنایی اعتراف و با بازنشستگی از سیاست موافقت کند. طبق گزارش‌ها، نتانیاهو تاکنون از این موضوع خودداری کرده است.

سناریوی سوم، هرتزوگ نتانیاهو را عفو ‌کند: قانون اساسی شبه‌قانونی اسرائیل به رئیس‌ اختیار عفو می‌دهد. در این قانون آمده است، رئیس «اختیار عفو مجرمان یا تخفیف مجازاتشان را دارد». متن این قانون درباره اینکه آیا رئیس‌ می‌تواند مجرم ادعایی را در روند محاکمه یا فقط پس از آن عفو ​​کند، تا حدودی مبهم است. درخواست عفو باید به وسیله یکی از بستگان مجرم ارائه شود و مجرم باید به جرایم خود اعتراف و درخواست عفو کند.

در بررسی‌های قبلی، اکثریت قضات دیوان عالی اسرائیل حکم دادند عفو فقط پس از محاکمه قابل اعطاست. با وجود این، در موردی، عفو قبل از پایان مراحل قانونی، یا بهتر بگوییم، قبل از شروع، اعطا شد. این عفو ​​ سال ۱۹۸۴ در پرونده «ماجرای اتوبوس ۳۰۰» بود که در آن مأموران شین بت متهم به تیراندازی و کشتن دو مهاجم فلسطینی پس از دستگیری آنها شدند.

محاکمه نتانیاهو هنوز تمام نشده است. اگر رئیس اسرائیل به وی عفو بدهد، بدون شک سازمان‌های مدنی به دیوان عالی علیه حکم شکایت خواهند کرد. در هر دو بُعد اجتماعی و سیاسی، عفو رئیس اسرائیل بی تردید باعث ایجاد غوغایی در سراسر این رژیم خواهد شد.