کارزار فطرت و چالش آزادی بیان/ «مادر» چگونه حذف می‌شود؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چند وقتی هست جنبش و ساز و کار مردمی در بستر شبکه های اجتماعی شکل گرفته و ظاهراً شروع آن از مصر بوده است. این جنبش که نوعی کمپین مجازی به حساب می آید، فطرت (به معنای ساختار و گرایش های انسانی) نام گرفته که کاربرد آن مشترک میان زبان عربی و فارسی است و ریشه ای قرآنی دارد. به طور خلاصه می توان گفت کارزار فطرت واکنشی است به سر و صدا و هیاهوی طرفداران تنوع جنسیتی و انواع پیوندهای آن یا چیزی که با عنوان «ال جی بی تی کیو» (LGBTQ) از آن یاد می شود.

کمپین فطرت چیست و چرا مهم است؟

شاید برای ایرانیان، نام چنین کارزاری در میان دیگر تحرکات ریز و درشت رسانه ای که در خلال بمباران تبلیغاتی شرق و غرب شکل می گیرند، آشنا نباشد و حتی از وجود آن بی خبر باشند. از این جهت و برای تفصیل موضوع، می توان گفت از پایه های اساسی و مبانی این کارزار گزاره هایی مانند «فقط دو جنس مرد و زن وجود دارد» یا «همجنسگرایی خلاف فطرت انسانی است» را می توان عنوان کرد. جمله نخست ناظر به افراد معتقد به عادی سازی و تسامح در تنوع جنسیتی و جمله دوم مربوط به مقوله تنوع در گرایشات جنسی بین فردی است.

کارزار فطرت واکنشی است به سر و صدا و هیاهوی طرفداران تنوع جنسیتی و انواع پیوندهای آن یا چیزی که با عنوان «ال جی بی تی کیو» (LGBTQ) از آن یاد می شود

این گزاره ها به معنای نفی وجود و انکار حقوق واقعی (و نه ساختگی) افراد با چنین گرایشاتی نبوده و نیست، موضوع کارزار اموری دیگر است. درباره اینکه چرا چنین کارزاری شکل گرفت، تقریبا می توان مدعی شد نوعی واکنش بوده؛ واکنشی به هیاهو و برجسته شدن بیش از معمول مخالفان کارزار و به عبارت بهتر، این طور نبوده که این حرکت در خلأ و کاملا از صفر شروع شود، بلکه جولان طیف مقابل برای آنها گران آمده است.

 نکته جالب توجه و مهمی که در این زمینه و امثال آن قابل یادآوری است، اینکه  چنین موضوعاتی در ایران موضوعیت ندارد و کشورمان همیشه از دعواها و چالش های اصلی جهانی که از قضا در بسیاری از آن ها پای دین در میان است، دور بوده است.
چرا باید چنین واکنشی صورت می گرفت؟

شاید در ابتدا ضرورت مسئله به چشم نیاید و از سوی منتقدان گفته شود، مگر چه خبر است که واکنشی اینچنین می طلبد؟ در پاسخ این ابهام، پرداختن به دو موضوع کفایت می کند؛

نخست، اگر اولین بار با عبارت رژه افتخار مواجهه شود، طبعاً ذهن ها به سوی امور نظامی و از این قبیل سوق می یابد. نکته اساسی همین جاست که این عبارت هیچ ارتباط و پیوندی با این امور ندارد و دقیقاً مرتبط می شود با راهپیمایی رژه مانند همجنسگرایان و حامیان آنها که سالانه در نقاط مختلف جهان برگزار می شود. همین رویداد به تنهایی کافی است که این خطر شایسته ادراک و توجه بیشتر باشد و به سادگی از کنار آن عبور نشود.

دوم، رویکرد و تصمیم جدیدی است مبنی بر حذف واژه مادر از منابع اصلی آکادمیک و نوشته جات حقوقی – سیاسی، با این توجیه که این واژه افراد به اصطلاح «تراجنسیتی» را نادیده می گیرد و از آنجا که مردان هم به صورت بالقوه قابلیت باردار شدن دارند، بهتر است به جای واژه مادر از عبارت شخص باردار یا فرد زاینده استفاده شود. اینچنین است که به صورتی کاملاً تدریجی و به ظاهر علمی تیشه به ریشه رویکرد خانواده مداری و اخلاق گرایی می زنند.

چرا باید آزادی بیان روبنایی سکولاریسم می شکست؟

حال که توجیهات شروع و ادامه کارزار فطرت بیان شد، پرداختن به نحوه برخورد سردمداران آزادی رسانه و بیان موضوع را جالب تر می کند. بعد از اینکه این کارزار در شبکه های اجتماعی مختلف مانند فیس بوک، اینستاگرام، توییتر و ... شروع به کار کرد و با اقبال قابل قبولی مواجه شد و دنبال کنندگان آن روزانه افزایش می یافتند، به شکلی بسیار ساده و با فشردن دکمه حذف، این کارزار از فعالیت در فیس بوک و اینستاگرام منع شد. احتمالاً با این توجیه واهی و بعضاً نامرتبط که به نفرت پراکنی علیه گروهی مورد ظلم پرداخته است.

موضوع زمانی دردناک تر می شود که مراجعه کنیم به تیتر خبری یورو نیوز، رسانه خبری رسمی اتحادیه اروپا، آنجا که با این مضمون در یادداشتی تحلیلی می نویسد «چرا کمپین علیه همجنسگرایان در جهان عرب هنوز در توییتر فعال است»؟ اگر دقت شود، نوع جمله بندی حیرت انگیز است، گویی توییتر برای حفظ آزادی بیان چیزی به اتحادیه اروپا یا دیگر سازمان های بین المللی بدهکار است و باید عذرخواهی کند.

این موارد البته مشتی بود از خروار منع آزادی رسانه ای و بیانی علیه منتقدان همجنسگرایی و البته کل این موضوع نمونه ای است از موارد متعدد نقض آزادی های مختلف در فرهنگ و سیاست سکولار. بنابراین بی ارتباط نیست اگر به موارد دیگری همچون محاکمه وزیر کشور سابق فنلاند به دلیل انتقاد از همجنسگرایی طبق مبانی دینی و موارد بسیار از این دست که در سرتاسر جهان سکولار اتفاق افتاده اند، مراجعه کرد.