آیا سلبریتی‌ها صلاحیت دارند مرجع باشند؟
به گزارش راهبرد معاصر، سید کمیل حسینی پژوهشگر و جامعه شناس با اشاره به حوادث اخیر رخ داده در کشور و موج‌سواری برخی چهره‌ها در این فضا اظهار داشت: در فضای جدید جامعه جهانی که در آن رسانه نقش مهمی را ایفا می‌کند و همه گیری آن بسیار زیاد است شاهد ایجاد فضایی هستیم که رسانه‌ها از شکل فیزیکی مانند نامه و کتاب به سمت و سوی فضای اینترنتی و مجازی حرکت کرده است.
وی افزود: امروز تولید فیلم و محتوا نیز هیچ محدودیتی ندارد و یک بلاگر می‌تواند هر نوع فیلمی را تولید و منتشر کند، در این فضا که رسانه‌ها همه گیر شده‌اند وجه دیداری رسانه‌ها اهمیت پیدا می‌کند نظام قدرت بر اساس توانایی دیده شدن تعریف می‌شود و برخی افراد نیز سرمایه مادی و معنوی را صرف می‌کنند تا بیشتر دیده شوند و معیار آن به سمت و سوی دیده شدن حرکت می‌کند.
حسینی ادامه داد: افرادی که در این فضا بر رسانه مسلط هستند با استفاده از فالوورها شهرت کسب می‌کنند و اقدام به افزایش توانایی مالی خود می‌کنند، در این فضا یک طبقه مسلط می‌شود و این طبقه نیز سلبریتی‌ها هستند، گروه مرجع جدیدی که در گذشته وجود نداشته و حالا به واسطه رسانه‌ها ایجاد شده است.
این جامعه شناس افزود: هرچند برخی معتقدند سلبریتی‌ها می‌توانند گروه مرجع باشند اما این موضوع جای سوال دارد و باید پرسید این گروه‌ها چقدر لیاقت مرجعیت دارند و چقدر قدرت مرجعیت دارند؟ برخی از سلبریتی‌ها یا فوتبالیست‌ها چند میلیون فالوور دارند و افرادی که با فضای اینستاگرام آشنا نیستند تصور می‌کنند وی تعداد زیادی طرفدار واقعی دارد در صورتی که در حقیقت اینطور نیست! توده بسیار بزرگی از فالوورها، فالوور کنجکاو هستند و حتی ممکن است عقیده‌ای مخالف این فرد داشته باشند و فقط از روی کنجکاوی وی را دنبال می‌کنند و حاضر نیستند هیچ هزینه‌ای برای حمایت از فرد بدهند.
وی خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر مشاهده کردیم برخی از سلبریتی‌ها با فالوورهای میلیونی وقتی کار خلاف قانون انجام دادند و مراجع قانونی با آنها برخورد کرد آب از آب تکان نخورد و همین کنش‌ها نشان می‌دهد که داشتن فالوور زیاد به معنای داشتن حمایت کننده واقعی نیست چه بسی که امروز در فضای مجازی بسیاری از همین چهره‌ها با ربات و فالوورهای غیرواقعی به دنبال دیده شدن هستند و تعداد فالوورهای زیاد باعث توهم مرجعیت در برخی از این افراد می‌شود.
حسینی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه کرد، موضوع مرجیعت ناخودآگاه است. برخی از افراد نیز به صورت ناخودآگاه درگیر مرجعیت ناخودآگاه می‌شوند، به این صورت که دنبال کننده فرد به صورت ناخودآگاه تحت تاثیر پیام‌های فرد قرار می‌گیرد. به طور مثال برخی افراد با انتشار تصاویر سبک زندگی پر زرق و برق را تبلیغ می‌کنند که به صورت ناخودآگاه بر روی افراد اثر می‌گذارد حتی اگر فرد مخالف عقاید آن سلبریتی باشد و نباید احساس کنیم که این افراد بی اثر هستند.
به گفته وی، موضوع لیاقت مرجعیت نیز بسیار مهم است، این طبقه الزاما صاحب صلاحیت مرجعیت نیستند، برخی افراد در نرم‌افزارهایی مانند اینستاگرام صاحب شهرت شده‌اند فردی است که در این فضای سرگرمی رشد کرده است، هر رسانه جامعه مشخصی را ایجاد می‌کند، اغلب افرادی که در اینستاگرام فعال هستند به دنبال سرگرمی هستند و فردی که در اینستاگرام فالوور جذب کرده است اندیشمند و صاحب فکر نیست بلکه فردی است که به دنبال سرگرم کردن افراد جامعه است مانند بازیگران، خواننده ها و ... پیج‌های آموزشی هم در طبقات اول اینستاگرام قرار ندارند بلکه افراد سرگرم کننده بیشتر دیده می‌شوند و این افراد نیز لیاقت رهبری جامعه را ندارند.
این پژوهشگر افزود: اینکه فردی بلاگر خوبی باشد به معنای فردی که دارای سواد سیاسی، سواد فرهنگی، سواد تاریخی و تمدنی و ... باشد نیست. بلکه این افراد یک فرد سرگرم کننده هستند و وای به حال جامعه‌ای که رهبران حقیقی آن افراد سرگرم کننده و سطحی نگر باشند! علی القاعده این افراد از فهم عمیق حوادث دور بوده و سطحی بین هستند و در مواجهه با موضوعات مختلف سیاسی و اجتماعی فهم و توان مدیریت حوادث را نخواهند داشت. بسیاری از افرادی که در این فضا رشد کرده‌اند افراد اندیشمندی نیستند. به طور مثال فالوور پیج‌های افراد اندیشمند در اینستاگرام به هزار نفر هم نمی‌رسد اما پیج یک خانم مدل فالوور میلیونی دارد همین موضوع به وضوح نشان می‌دهد مخاطبان این افراد به دنبال سرگرمی هستند.
وی تاکید کرد: در مواقعی شاهدیم این افراد روی موج‌های احساسی سوار می‌شوند و برخلاف منافع سرزمینی و ملی و حتی برای جذب فالوور اقدام به انتشار مطالبی بر خلاف معیارهای عقلی و ملی می‌کنند. برای برخی از این افراد منافع ملی و سرزمینی اهمیتی ندارد و آنها بیشتر به دنبال منافع خود هستند و برخی از این افراد حتی فهم موضوعی که در رابطه با آن مطلب نوشته‌اند را ندارند. در این جامعه لازم است حاکمیت برای افزایش سواد رسانه‌ای نوجوانان و مردم سرمایه‌گذاری بیشتری کنند./ فارس