آموزه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جام جهانی قطر

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ جام جهانی 2022 قطر با قهرمانی تیم ملی آرژانتین و یاران لیونل مسی پایان یافت؛ جامی که صرف نظر از ابعاد و نتیجه ورزشی آن، آموز‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متعددی داشت که برخی از این آموزه‌ها آشکارتر بود.

1. انسجام ملی؛ رمز موفقیت

نکته‌ای که نباید فراموش کرد، این است بازیکنان تیم ملی آرژانتین برای قهرمانی تیمشان با لیونل مسی، فوق ستاره‌ای که 6 بار بهترین بازیکن جهان شد و قهرمانی با تیم ملی در جهان را کم داشت، با جان و دل بازی کردند. برای بازیکنان آرژانتین، مسی خودِ آرژانتین بود و برای مسی نیز قهرمانی با آرژانتین برابری می‌کرد با همه توپ‌های طلایی که گرفته بود.

شاید یکی از دلایلی که تیم ملی پرتغال به نیمه نهایی جام صعود نکرد، وجود اختلاف‌ها و تنش‌هایی بود که در اردوی این تیم بروز کرد

حتی خیابان‌های شهرهای مختلف آرژانتین مملو از جمعیتی بود که با تمام وجود قهرمانی این تیم را می‌خواستند. آرژانتین قهرمان شد، زیرا انسجام ملی در آن موج می‌زد؛ چه در داخل زمین فوتبال و چه فرسنگ‌ها آن طرف‌تر در خیابان‌ها، منازل و رسانه‌های این کشور.

این وضعیت برای تیم‌های دیگر نیز صدق می‌کند، ازجمله تیم ملی مراکش ملقب به شیرهای اطلس. روحیه ملی، انسجام و یکپارچگی ملی در درون تیم ملی مراکش که شگفتی بزرگ جام جهانی قطر بود نیز موج می‌زد. تیم ملی کرواسی که سوم جام شد چنین شرایطی داشت. در میان فرانسوی‌ها از روزهای قبل از نیمه نهایی و نهایی، اختلاف‌هایی بروز کرده بود و برخی از بزرگان فوتبال فرانسه حتی حاضر نشدند برای دیدن بازی نهایی عازم قطر شوند.

شاید یکی از دلایلی که تیم ملی پرتغال به نیمه نهایی جام صعود نکرد، وجود اختلاف‌ها و تنش‌هایی بود که در اردوی این تیم بروز کرد. به طور کلی، جام جهانی قطر ثابت کرد یکی از علل موفقیت و پیروزی، داشتن انسجام و یکپارچگی است.

2. اسلام، دین مهربانی و همزیستی مسالمت‌آمیز

جام جهانی در کشوری مسلمان برگزار شد. قطر 11 هزار و 571 کیلومتر مربع مساحت دارد و این کشور کوچک به خوبی موفق شد این رقابت های بزرگ را با حفظ چارچوب ها و قوانین خود برگزار کند. هیچ نوع مشکلی در برگزاری جام جهانی به وجود نیامد و تأکید دوحه بر رعایت قوانین این کشور و قواعد اسلامی به حدی بود که رئیس فیفا نیز ناچار به تمکین از آن شد و با قاطعیت اعلام کرد «کسی از نخوردن مشروبات الکلی در ورزشگاه نمی‌میرد. به قواعد قطر احترام بگذارید».

مسابقات جام جهانی فوتبال به طور رسمی با قرائت قرآن افتتاح شد. در حین برگزاری جام جهانی، مردم از کشورهای مختلف در قطر حضور یافتند و مسابقات تیم‌های ملی یا تیم مورد علاقه‌شان را از نزدیک تماشا کردند. مردم با مذاهب و فرهنگ‌های مختلف جشن و شادی در ورزشگاه و در خیابان‌ها برگزار کردند، بدون اینکه خشونتی رخ دهد.

جام جهانی قطر ثابت کرد اسلام آنگونه که در رسانه‌های غربی به تصویر کشیده می‌شود، نیست بلکه دین مهربانی است که بر همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان همه ادیان تأکید دارد. این دوره جام جهانی را می‌توان به نوعی شکست اسلام‌هراسی غرب عنوان کرد. اسلام با هرگونه خشونت و ترور بیگانه است و کسانی که به نام اسلام مرتکب چنین جنایت‌هایی می‌شوند، اسلام را درک نکرده و نماینده جهان اسلام نیستند. اسلام واقعی و راستین، دین مهربانی است که بر همزیستی مسالمت‌آمیز همه شهروندان کشورها فارغ از مذهب و قومیت تأکید می کند.

بسیاری از هواداران و کاربران فضای مجازی عشق و دعای مادران بازیکنان مراکش را دلیل موفقیت و شگفتی‌سازی آنها در جام می‌دانستند

پایگاه تحلیلی میدل ایست نیوز در گزارشی به رفتار بازیکنان مسلمان مراکش پرداخت و نوشت: نمادهای دین اسلام در زمین بازی نیز دیده می‌شد. تیم ملی مراکش که به عنوان نخستین تیم آفریقایی تاریخ راه خود را به نیمه نهایی جام جهانی باز کرد، با شادی‌های خاص قلب میلیون‌ها مسلمان سراسر جهان را تسخیر کرد.

بازیکنان مراکش پیش از آغاز ضربات پنالتی در دیدار برابر اسپانیا در یک هشتم، سوره حمد زیر لب زمزمه می‌کردند. شیرهای اطلس همچنین پس از پیروزی در هر بازی سجده کردند و خدا را سپاس می‌گفتند و این حمد و سپاس، حتی بعد از شکست برابر فرانسه در نیمه نهایی از یاد آنها نرفت. بسیاری از هواداران و کاربران فضای مجازی عشق و دعای مادران بازیکنان مراکش را دلیل موفقیت و شگفتی‌سازی آنها در جام می‌دانستند.

3. توجه ویژه ستاره‌های دنیای فوتبال به خانواده 

موضوع مهم دیگر که بُعد اجتماعی جام جهانی قطر را نشان داد، اهمیت خانواده نزد ستاره‌های دنیای فوتبال بود. فوق ستاره‌های فوتبال پیروزی‌ها را در جام جهانی در کنار خانواده جشن گرفتند. لوکا مودریچ، ستاره کرواسی پس از کسب مقام سومی در جام جهانی این موفقیت را در کنار فرزندان خود جشن گرفت. لیونل مسی پس از کسب مقام قهرمانی این موفقیت را در کنار همسر و فرزندان و مادر خود جشن گرفت. امیلیانو مارتینز، دروازه‌بان موفق آرژانتین نیز همسر و فرزندانش را در جشن قهرمانی شریک کرد. سفیان بوفال، هافبک تیم ملی مراکش پس از راهیابی این تیم به نیمه نهایی جام جهانی قطر به سمت سکوی هواداران رفت و با به آغوش کشیدن مادرش جشن شادی خود را برگزار کرد.

این رفتارها نشان داد خانواده بخشی از مسیر و عامل موفقیت ستاره‌های بزرگ دنیای فوتبال است. در حالی که کانون خانواده در ایران هدف جنگ تبلیغاتی و نرم دشمنان قرار دارد، جام جهانی قطر نشان داد ستاره‌های بزرگ فوتبال پیشرفت خود را در کنار همسر و فرزندان‌شان تجربه می‌کنند.

4. شکاف میان ملت ها و دولت های عربی در زمینه عادی سازی روابط

یکی دیگر از رخدادهای مهم جام جهانی 2022 قطر، اثبات شکاف میان دولت ها و ملت های عربی در زمینه موضوع فلسطین و عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بود. رویکرد صهیونیست‌ها به این رخداد جهانی از منظر فرصتی طلایی برای تسریع و تعمیم عادی‌سازی سیاسی به ابعاد فرهنگی، اجتماعی و عمومی در دنیای عرب تعریف شده بود، اما جام جهانی قطر برخلاف محاسبات صهیونیست‌ها به میدانی برای اعلام انزجار علیه رژیم صهیونیستی و حمایت از فلسطین و مقاومت مردم مظلوم این کشور تبدیل شد.

نوع مواجهه تماشاگران عربی حاضر در جام جهانی با خبرنگاران صهیونیستی در دوحه و برافراشتن پرچم فلسطین و شعارهای «زنده باد فلسطین» و «مرگ بر اسرائیل» در درون ورزشگاه‌ها مظهر نفرت ملت‌های اسلامی علیه اشغالگران صهیونیستی و همچنین نشانه‌ای آشکار از شکاف میان حاکمان و مردم کشورهای عربی بود.

حتی شهروند عربستانی نیز در مواجهه با خبرنگار صهیونیستی علاوه بر خودداری از گفت و گو با وی، اعلام کرد چیزی به نام رژیم صهیونیستی وجود ندارد. می‌توان گفت جام جهانی قطر به نوعی شکست پروژه عادی‌سازی روابط با رژیم اشغال‌گر قدس بود.

بهره سخن

جام جهانی 2022 قطر در میدان ورزش با قهرمانی تیم ملی آرژانتین خاتمه یافت، اما این جام برندگان و بازندگان غیرورزشی نیز داشت. قطر به واسطه برگزاری موفقیت‌آمیز و بدون مشکل جام و همچنین رعایت قوانین خود و مقررات اسلامی، برنده بزرگ جام بود چرا که کشوری کوچک توانست در سطح جهانی و بدون مداخله قدرت‌ها، موفقیتی بزرگ و بدون هرگونه هراس از اجرای مقررات اسلامی به دست آورد.

همسران و مادران و فرزندانی که در جام جهانی در کنار ستاره‌های فوتبال حضور داشتند دیگر برندگان جام بودند، زیرا ستاره‌های خود را برای حضور در میدان آماده کردند و درنهایت در غم و شادی هم شریک شدند.

فلسطین را می‌توان یکی از برندگان اصلی این جام عنوان کرد، زیرا در میدان جام جهانی حضور نداشت، اما جام جهانی قطر به تریبونی بزرگ برای دفاع از مظلومیت فلسطین و اثبات اشغال‌گر بودن و نامشروع بودن رژیم صهیونیستی در میان افکار عمومی جهان عرب به طور خاص بود. این جام ثابت کرد موفقیت در گرو اجماع، انسجام و یکپارچگی است و هر گونه اختلاف و شکاف می‌تواند به شکست‌های بزرگ منتهی شود.