«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛
فتنه‌انگیزی آمریکا در دوران ثبات عراق
ثبات و پایداری عراق همواره مورد طمع آمریکایی‌ها بوده است و سعی در ایجاد فتنه و آشوب در این کشور داشته‌اند. اکنون نیز بنا بر مواضع آمریکایی‌ها و با توجه به فعالیت‌های تنش‌زای دولت عراق، آمریکایی‌ها به این سمت و سو رفته‌اند شرایط توازن قوا در عراق طوری نباشد که به زیانشان تمام شود.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ عراق بعد از کش و قوس های فراوان به مرحله ای از ثبات رسیده که برخی کشورها همچون آمریکا به علت شکست در طرح ها و اقدامات خود به دنبال راهی برای تأثیرگذاری بیشتر در این کشور هستند. در این میان با توجه به گرایش بغداد به سمت مقاومت احتمال دارد واشنگتن به دنبال برخی برنامه ها برای بی ثباتی در این کشور باشد.
به‌تازگی محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق اعلام کرد به نیروهای خارجی در خاک کشورش نیاز ندارد، اما آمریکایی ها برنامه ویژه ای برای عراق دارند و از این کشور چشم پوشی نخواهند کرد. بر این اساس راهبرد آمریکایی ها مبتنی بر دو محور است:
الف) همه یا هیچ: طبق این راهبرد، اگر قرار باشد آمریکا در عراق منفعتی نبرد، هیچ بازیگر دیگر نیز نباید به منفعت دست یابد.
ب) انسداد ساختاری: مبتنی بر این رویکرد است که ساختار به هیچ وجه کارآمد نباشد. دلیل اصلی نیز وابستگی به آمریکا و ایجاد هزینه برای دولتهای مستقل در عراق است.
این دو راهبرد در کنار فشار حداکثری بر گروه‌های مقاومت دوگانگی آشکاری در ارائه راهبردها به وجود آورد که با برخی اقدامات سخت همراه و ترور فرماندهان مقاومت در عراق نهایت اقدام برای احیای دوباره راهبرد همه یا هیچ بود.
رئیس‌جمهور آمریکا طراح اصلی تجزیه عراق و سوریه است که مقدمات اصلی طرح تجزیه عراق را به سه منطقه شیعی، سنی و کردی فراهم کرد
به طور کلی باید به این نکته توجه کرد میان دموکراتها و جمهوریخواهان در اتخاذ راهبردهای منطقهای تفاوت چندانی وجود ندارد. شاید در تاکتیکها تفاوتهایی وجود داشته باشد، اما در راهبردها تفاوت خاصی وجود ندارد. این اصلی کلی در ساختار تصمیمگیری آمریکاست و افراد قدرت چندانی در تغییر راهبردها ندارند.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا طراح اصلی تجزیه عراق و سوریه است که مقدمات اصلی طرح تجزیه عراق را به سه منطقه شیعی، سنی و کردی فراهم کرد. روزنامه العربی جدید چاپ قطر در این زمینه می نویسد، دموکرات از طرفداران تجزیه و تقسیم عراق هستند. زمانی که بایدن در سال ۲۰۰۶ عضو مجلس سنا بود، زمانی که نیروهای آمریکایی زیر آتش نیروهای مقاومت عراق بودند و شمار حملات روزانه آن‌ها علیه آمریکایی‌ها به یک‌هزار بار هم می‌رسید، پیشنهاد تقسیم عراق به سه منطقه نیمه خودمختار شیعی، سنی و کُردی را ارائه کرد.
وی معتقد بود تقسیم عراق به نیروهای آمریکایی اجازه خواهد داد در سال ۲۰۰۸ از این کشور عقب‌نشینی کنند.
یکی دیگر از اقداماتی که بایدن در عراق با آن مواجه بود، نفوذ ایران است. دولت آمریکا سه راهبرد را برای کاهش نفوذ ایران در عراق در دستور کار قرار داد؛
- تضعیف گروه‌های وابسته به ایران
- هدفگذاری بر روی گروه‌های مخالف و معاند ایران
- تأثیرگذاری بر حوزههای نفوذ ایران به ویژه در ابعاد اقتصادی
در کنار این سه موضوع دولت آینده آمریکا با چالش مقابله با گروه‌های مقاومت مواجه خواهد بود. این گروهها به دلیل برخورداری از تفکرات ایدئولوژیک و همچنین رویکرد ضدآمریکایی چالشی جدی برای واشنگتن هستند.
موضوع دیگر احیای گروه تروریستی داعش است. همانگونه که هیلاری کلینتون در کتابش عنوان کرد داعش ساخته دست آمریکاست، بایدن تمرکز خاصی را بر روی احیای فعالیت‌های داعش خواهد داشت. با توجه به رویکرد دولت جدید عراق، از هم اکنون می توان نشانه هایی از سنگ اندازی های آمریکایی را در برابر دولت سودانی مشاهده کرد که یادآور اقدامات پنهان آمریکا در سال 2019 میلادی است.
همانگونه که هیلاری کلینتون در کتابش عنوان کرد داعش ساخته دست آمریکاست، بایدن تمرکز خاصی را بر روی احیای فعالیت‌های داعش خواهد داشت
برهمین اساس می توان گفت، اقدامات آمریکا در مقابله با دولت جدید عراق مشتمل بر موارد ذیل خواهد بود:
- همراهی مقطعی با دولت فعلی عراق در راستای تحقق برخی خواسته ها همچون حضور تثبیت شده در عراق
- در صورت همراهی نکردن دولت عراق با آمریکا و همراهی سودانی با برخی کشورها همچون چین که در چند وقت اخیر ارتباطات زیادی با کشورهای منطقه گرفته است، واشنگتن به دنبال سناریوی سال 2019 در عراق خواهد رفت و تمرکز اصلی خود را بر روی ایجاد آشوب در عراق با همراهی برخی جریان های داخلی خواهد گذاشت.
- فعال کردن جریان های مدنی در عراق و همراه با سیاست های واشنگتن
- تحریم های اقتصادی برای افزایش فشار بر دولت مرکزی که نمود آن را می توان در اعلامیه تحریم 16 بانک عراقی از سوی واشنگتن مشاهده کرد. این نشان می دهد اولویت آمریکایی ها برای ایجاد بحران در عراق متمرکز بر دو گزاره تحریم ها و فعال شدن جریان های مدنی است.
- نزدیکی بیشتر عراق به کشورهای عربی و دوری از ایران که با عنوان «انفتاح عربی» مطرح می شود. حتی در مواقعی پروژه شام 2 مطرح شد که هدف نزدیکی بیشتر کشورهای عربی با عراق بود که به سرانجام نرسید.
ارزیابی نهایی
شرایط ثبات پایدار در عراق همواره مورد طمع آمریکایی ها قرار داشته است و سعی در ایجاد تنش و آشوب در این کشور داشته اند. اکنون نیز بنا بر مواضع آمریکایی ها و با توجه به فعالیت های دولت عراق، آمریکایی ها به این سمت و سو رفته اند که شرایط توازن قوا در عراق به زیانشان تغییر نکند. به همین دلیل از هم اکنون برخی فشارهای خود را به ویژه در ابعاد اقتصادی علیه دولت مرکزی آغاز کرده اند و در ادامه ممکن است به سمت اقدامات تنش زا در داخل عراق بروند.