امیرعبداللهیان: اکو باید ارتقادهنده تجارت درون منطقه‌ای مابین اعضا باشد

به گزارش راهبرد معاصر، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان صبح امروز در بیست و ششمین اجلاس شورای وزیران سازمان همکاری منطقه‌ای (اکو) که در تاشکند برگزار می شود، سخنرانی کرد.

متن این سخنرانی به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

برادر عزیزم جناب آقای بختیار سعیدوف، وزیر محترم امور خارجه جمهوری ازبکستان،

همکاران محترم، عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،

سلام علیکم،

در ابتدا لازم می‌دانم خرسندی خود و هیات همراه را از حضور در نشست شورای وزیران اکو ابراز نمایم. از دولت دوست و ملت عزیز ازبکستان به واسطه مهمان نوازی گرم و میزبانی این نشست در شهر زیبای تاشکند سپاسگزاری می‌کنم. ریاست جمهوری آذربایجان بر سازمان اکو در سال 2023 را به برادر عزیزم جناب آقای جیحون بایرامف تبریک عرض می‌نمایم و از دبیرکل محترم جناب آقای خسرو ناظری و همکاران ایشان به واسطه تلاش‌های موثر در پیشبرد امور و نیز آماده سازی این نشست تشکر می‌کنم.

حضار گرامی،

سه دهه از تلاش 10 کشور برای همگرایی منطقه‌ای در این پهنه تاریخی و تمدنی گذشته است و بسترهای ارزشمندی برای همکاری منطقه‌ای شکل گرفته است هرچند کماکان فاصله قابل توجهی میان دستاوردها و ظرفیت‌های واقعی منطقه اکو به چشم می‌خورد. اینجانب در مراسمی که به مناسبت سی‌امین سالگرد پیوستن 7 عضو جدید به سازمان همکاری اقتصادی در 11 دسامبر در تهران برگزار شد تصریح کردم سازمان اکو می‌تواند الگوهای موفقی در همکاری‌های جنوب-جنوب؛ همکاری مابین کشورهای محصور در خشکی و کشورهای ترانزیت؛ همکاری مابین کشورهای تولید کننده و مصرف کننده انرژی، همکاری‌های مردم-محور بویژه در حوزه گردشگری؛ همکاری‌های علمی و دانشگاهی؛ و همکاری‌های فنآورانه و نوآورانه ارائه نماید. براین باوریم که ارزشها و میراث مشترک غنی فرهنگی، مذهبی و آئینی کشورهای عضو بن مایه ای قوی جهت چنین چشم انداز روشنی در منطقه است.

تحولات سالهای اخیر در جهان و تاثیرات آن بر منطقه ما ضرورت همگرایی و همسویی مابین کشورهای منطقه را دوچندان کرده است. کوید 19 و آثار مخرب آن و نیز بحران‌های اخیر امنیت غذایی و امنیت انرژی در جهان به روشنی آسیب پذیری کشورهای مختلف، صرفنظر از حجم اقتصادی آنها، را نمایان ساخت. لذا برای همه کشورهای جهان و منطقه، تقویت تاب آوری در مقابل شوکهایاحتمالی در آینده، نه یک انتخاب که یک ضرورت است. البته در تحقق این تاب آوری یکی انتخابهای موجود، همکاری‌های جمعی در قالب سازو کارهای چندجانبه است. سازمان اکو و بنیانهایی که در این سی سال بوجود آورده است می تواند اولین انتخاب برای همکاری در این راستا باشد. مایلم به چند نکته در این زمینه اشاره نمایم:

تاب آوری از طریق تجارت

اکو باید ارتقا دهنده تجارت درون- منطقه ای مابین اعضا باشد. تاکنون کمتر چنین بوده است و تجارت فی مابین اعضا، حمایت کافی را از سازوکارهای تجاریِ اکو دریافت نکرده است. پیشنهاد می کنم و درخواست می کنم همه اعضا، و نه فقط 5 کشور عضو موافقتنامه تجاری اکوتا، از شروع مذاکرات برای آزاد سازی تجاری در سطح منطقه حمایت نمایند و در آن مشارکت کنند.

تاب آوری از طریق مواصلات

مواصلات و حمل نقل یکی از پیشرانه های همگرائی و توسعه جمعی و شکوفائی هر چه بیشتر ظرفیتهای اقتصادی منطقه در سالهای پیشِ رو می باشد. اکو به عنوان یک منطقه، خود یک مسیر ترانزیتی برای اتصال مناطق پیرامونی شامل شرق و جنوب آسیا، اروپای شمالی و شرقی، و جنوب خلیج فارس می باشد.

تاب آوری از طریق انرژی

بحران امنیت انرژی جاری در جهان و منطقه به وضوح آسیب پذیری کشورهای مصرف کننده انرژی نسبت به شوکهای غیرمنتظره را عیان ساخت. تغییرات اقلیمی و سرمای زمستانی اخیر نیز آسیب پذیری برخی کشورهای تولیدکننده انرژی را گوشزد نمود. منطقه اکو می تواند به الگویی از مشارکت مابین کشورهای تولید کننده و کشورهای مصرف کننده انرژی تبدیل شود. بی تردید، مشارکت در حوزه گاز و حوزه برق از اولویتهای اکو در این راستاست. مایلم به ابتکار ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان "گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی پس از کووید" اشاره کنم که در مجمع کشورهای صادر کننده گاز ارائه گردید. این ابتکار می تواند مبنایی برای مشارکت در منطقه اکو نیز باشد.

تاب آوری از طریق نوآوری و فنآوری‌های نو:

اکو بیش از پیش نیازمند سرمایه گذاری درحوزه فنآوریهای نو، صنایع دانش بنیان و دیجیتالی کردن فعالیتهای اقتصادی است. جمهوری اسلامی ایران آماده است دستاوردهای خود در حوزه های دانش بنیان را با کشورهای عضو اکو به مشارکت گذارد.

تاب آوری از طریق پیوستگی حداکثری:

ما همواره از ابتکارات و پیشنهاداتی که به تقویت نقش و جایگاه اکو در توسعه اقتصادی کشورهای عضو منجر شود استقبال کرده ایم. در این راستا، "تقویت احساس تعلق به اکو" درنزد بخشهای خصوصی و دولتی و نیز نخبگان کشورهای عضو و بالاتراز همه در نزد مردم منطقه بسیار کلیدی است. همچنین نیازمند حضور همه10 کشور عضو در سازوکارها و ترتیبات همکاریِ اکو هستیم. این مهم می تواند، و باید، یکی از دست آوردهای دهه چهارم باشد. در همین نشست وزرا ایجاد دو سازوکار جدید همکاری شامل تاسیس "مرکز منطقه ای مدیریت ریسک بلایای طبیعی اکو" در جمهوری ایران و "مرکز انرژیهای پاک اکو" در جمهوری آذربایجان در دستورکار می باشد و انتظار درایم همه اعضا از ایجاد آنها حمایت نموده به آنها بپیوندند.

افغانستان

افغانستان یک عضو بسیار مهم و بخشی از خانواده بزرگ اکو می باشد. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهای اصلی در طراحی و تصویب " سیاست حمایتی اکو برای افغانستان" بوده و همواره از ضرورت اجرای کامل و موثر آن حمایت نموده است. این حمایت علاوه بر کمکهای دوجانبه برای رفع مشکلات مردم نجیب افغانستان و جلوگیری از بحرانهای انسانی می باشد. بی تردید، ایجاد یک دولت فراگیر در افغانستان نه تنها می تواند به برنامه های کمک رسانی و نیز بازسازی کشور یاری رساند بلکه تهدیدهای ناشی از عملیات تروریستی، آوارگان و قاچاق مواد مخدر برای منطقه را کاهش خواهد داد.

ما اقدام هیات حاکمه افغانستان در محروم کردن زنان و دختران از تحصیل را، اقدامی در تعارض با تعالیم دین رحمانی اسلام می دانیم و نگرانی عمیق خود را از آن اعلام می داریم.

جناب آقای رئیس، همکاران محترم،

جمهوری اسلامی ایران علاوه بر رویکردهای مسئولانه در چارچوبهای منطقه‌ای، در عرصه های جهانی نیز به تعهدات خود پایبند می‌باشد. از جمله، در چارچوب مبانی و اصول ملی و اسلامی، قانون اساسی و تعهدات بین المللی، توجه به موضوعات حقوق بشری در زمره اولویت های جمهوری اسلامی ایران است و همواره از گفتگو در چارچوب احترام متقابل و از تعامل معنادار با شرکای جدی استقبال کرده و می کند.

در ابتکارات و برنامه های جهانی و منطقه ای برای مواجهه با چالشهای زیست محیطی و تغییر آب هوا و آثار آنها از جمله بر منابع آبی و وقوع بلایای طبیعی فعالانه و مسئولانه حضور داریم. مدیریت آب در داخل و همکاری با کشورهای منطقه در ارتباط با رودخانه های مشترک و نیز مقابله با ریشه‌ها و آثار طوفان های گرد و غبار از جمله حوزه هایی هستند که به آنها اهتمام داریم. در سال 2022 اجلاس منطقه ای در سطح وزراء محیط زیست در تهران با هدف تدوین کنوانسیون منطقه ای برگزار شد. درصدد هستیم اجلاس بین المللی گرد و غبار را براساس قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار نمائیم.

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایه دکترین سیاست خارجی متوازن، تعامل و همکاری با جهان و عدم مداخله در امور داخلی استوار است. صدور قطعنامه مداخله جویانه و نامتعارف پارلمان اروپا را قویا محکوم می‌کنیم. بی تردید تبعات منفی چنین رفتارهای احساسی برای اروپا هزینه زا می باشد و لذا مسیر درست، تمرکز بر دیپلماسی، تعامل سازنده و عقلانیت است.

حضار ارجمند

جمهوری اسلامی ایران رفتار اهانت آمیز نسبت به مقدسات ادیان الهی به ویژه اهانت به ساحت مقدس قرآن کریم و حمایت دولت های غربی از آن تحت عنوان آزادی بیان را به هیچ وجه قابل قبول ندانسته و آن را شدیدا محکوم می‌کند.

در پایان لازم می دانم از دبیرکل محترم اکو و همکارانشان در دبیرخانه بواسطه تلاش برای اجرایی کردن برنامه های سازمان اکو تشکر کنم و بار دیگر حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو را اعلام می‌دارم./ تسنیم