بیانیه مشترک ایران و چین؛ تأکید بر تمامیت سرزمینی و آژانس اتمی غیرسیاسی

به گزارش راهبرد معاصر، سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان دوشنبه شب ۲۴ بهمن ماه به منظور انجام سفری سه روزه و در پاسخ به دعوت «شی جین‌پینگ» همتای چینی خود و در راستای تحکیم و توسعه مشارکت جامع راهبردی بین دو کشور به پکن سفر کرد. وی ظهر سه‌شنبه ۲۵ بهمن ماه مورد استقبال رسمی رئیس جمهور چین قرار گرفت. در پایان این سفر، بیانیه مشترکی از سوی دو کشور منتشر شد.

در این بیانیه ضمن تأکید بر حراست از حاکمیت ملی، تمامیت سرزمینی و عزت ملی ایران و چین بر راه‌اندازی سازوکار مشورت سیاسی دوجانبه در موضوعات مقابله با تروریسم توافق شد. مخالفت با دخالت تحریک آمیز سیاسی و تحریک به آشوب به بهانه حقوق بشر و دموکراسی از جمله موضوعات موضوعات مورد اشاره در این بیانیه بود.

تأکید بر لغو تحریم‌ها علیه ایران، حمایت از خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی، مقابله با سیاسی کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، محکومیت حمله، تهدید به حمله یا اقدامات خرابکارانه علیه تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز از جمله مواردی بود که در این بیانیه به آن پرداخته شد و همچنین از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و بریکس حمایت شد.

اوضاع افغانستان و مسؤولیت آمریکا و ناتو در قبال شرایط کنونی این کشور، تأکید بر تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان، تسریع در روند بازسازی سوریه و لغو تحریم‌ها علیه این ملت، حمایت قاطع از آرمان فلسطین، حمایت از حاکمیت، استقلال و تمامیت سرزمینی یمن و همچنین اوضاع اوکراین از جمله مواردی بود که در این بیانیه به آن اشاره شد.

* حراست از حاکمیت ملی، تمامیت سرزمینی و عزت ملی ایران و چین

دو رئیس جمهور درباره همکاری‌ها در همه حوزه‌های روابط دوجانبه گفت‌وگو کرده و به توافقات زیادی از جمله در زمینه تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع ایران و چین نائل شدند.

تعهد دو طرف بر تقویت روابط و ارتقای همکاری جامع راهبردی همه جانبه از جمله موضوعات مورد توافق روسای جمهور ایران و چین در این بیانیه بود.

حراست از حاکمیت ملی، تمامیت سرزمینی و عزت ملی دو طرف از جمله موضوعاتی بود که در این بیانیه بر آن تأکید شد و طرف چینی، قویاً با دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی و تضعیف ثبات و امنیت ایران مخالفت کرده است. از سوی دیگر هم طرف ایرانی اعلام کرد که تعهد خود به سیاست چین واحد را ادامه می‌دهد.

چین در این بیانیه از افزایش نقش ایران در امور منطقه‌ای و بین‌المللی حمایت کرده است.

تأکید بر اهمیت صلح و ثبات منطقه خلیج فارس در امنیت بین‌المللی و جریان انرژی از جمله موضوعات مورد تأکید ایران و چین در این بیانیه است و طرف چینی از نقش مهم ایران در حفظ امنیت جهانی انرژی تقدیر کرد.

تمجید از سیاست همسایگی پیشنهاد شده توسط رئیسی از سوی طرف چینی از دیگر موارد مورد اشاره در این بیانیه بود. طرف ایرانی هم از ابتکار چین برای صلح و ثبات و ارتقای گفت‌وگوها بین دولت‌های خلیج فارس استقبال کرد.

در این بیانیه طرف چینی همچنین از تلاش‌ کشورهای منطقه در تقویت اتحاد و هماهنگی، حل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دستیابی به روابط خوب همسایگی حمایت و اعلام تمایل کرد که در حراست از صلح، ثبات و امنیت منطقه‌ای با طرف ایرانی همکاری کند.

توافق دو طرف برای حفظ ارتباط نزدیک بین وزرای خارجه دو کشور و تداوم سازوکارهای مشورتی ایران و چین از دیگر موارد مطروحه در این بیانیه بود.

* راه‌اندازی سازوکار مشورت سیاسی دوجانبه در موضوعات مقابله با تروریسم

بخش دیگر این بیانیه به موضوعات امنیتی و دفاعی اختصاص داده شده است. محکومیت همه اشکال تروریسم و حملات تروریستی علیه غیرنظامیان، مخالفت با اعمال استانداردهای دوگانه در مبارزه با تروریسم و ارتباط دادن تروریسم به هر مذهب و گروه قومی خاص، بر توسعه و تشویق اندیشه‌های اعتدال‌گرایانه با هدف کاهش ریشه‌ای فضای حیاتی تروریسم از جمله موارد مورد تأکید ایران و چین در این بیانیه بود.

دو طرف همچنین از ابتکارات همدیگر برای حفاظت از صلح و امنیت منطقه‌ای استقبال کرده و ضمن در نظر گرفتن مساعدت‌ها و فداکاری‌های دو کشور در مبارزه با تروریسم، توافق کردند که همکاری در زمینه مقابله با تروریسم را برای ارتقای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش دهند و ضمن تمایل به مشورت‌ در زمینه مقابله با تروریسم، در خصوص راه‌اندازی سازوکار مشورت سیاسی دوجانبه در موضوعات مقابله با تروریسم گفت‌وگو ‌کنند.

تقویت ارتباطات راهبردی بین بخش‌های دفاعی دو کشوور و تبادلات و همکاری نیروهای نظامی در همه سطوح و در حوزه‌های مختلف، افزایش برگزاری تمرین‌های مشترک نظامی، آموزش و آموزش پرسنل از دیگر موضوعات مورد توافق ایران و چین در این بیانیه بود. همچنین مقرر شد چهارمین نشست کارگروه مشترک امور امنیت عمومی و داخلی دو کشور در سال ۲۰۲۳ در پکن برگزار شود.

در این بیانیه بر تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع و ادامه افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری، کشاورزی، صنعتی، انرژی تجدیدپذیر، زیرساختی و غیره توافق شده و مقرر شد هجدهمین نشست کمیته مشترک تجاری و اقتصادی ایران و چین در سال ۲۰۲۳ در تهران برگزار شود.

طرف ایرانی همچنین از ابتکار کمربند راه و ابتکار توسعه جهانی طرح شده توسط شی جین‌پینگ استقبال و حمایت کرده و آمادگی خود را برای مشارکت همه‌جانبه در این ابتکارات اعلام کرد. طرف چینی از مواضع اعلامی ایران استقبال و از پیوستن ایران به گروه دوستان ابتکار جهانی به عنوان یکی از اعضای پیشگام قدردانی کرده و دو طرف بر سر تقویت همکاری در چارچوب طرح کمربند راه و ابتکار توسعه جهانی توافق کردند.

* مخالفت با دخالت تحریک آمیز سیاسی و تحریک به آشوب به بهانه حقوق بشر و دموکراسی

موضوع حقوق بشر هم از جمله مواردی بود که در این بیانیه به آن اشاره شده است. دو طرف اعلام کردند که هر ملتی تاریخ، فرهنگ و ویژگی‌های ملی منحصر به‌ فرد خود و نظام اجتماعی و سطح توسعه اجتماعی و اقتصادی متفاوتی دارد و حقوق بشر باید مطابق با واقعیات و ارزش‌های هر کشور و نیازهای مردم آن حفاظت شود. ترویج و حمایت از حقوق بشر مسؤولیت مشترک جامعه بین‌المللی است. دولت‌ها باید به طور یکسان همه مقوله‌های حقوق بشری را در اولویت قرار دهند و آنها را به شیوه‌ای نظام‌مند ارتقا بخشند.

به گزارش فارس، دو طرف با تکرار تعهد خود به اصل عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها، تأکید کردند که همه دولت‌ها باید به الگوهای بومی حکمرانی دموکراتیک در کشورهای مختلف احترام بگذارند. دو طرف مخالفت خود را با دخالت تحریک‌آمیز سیاسی و تحریک به آشوب به بهانه حقوق بشر و دموکراسی و مداخله در امور داخلی سایر کشورها اعلام کردند.

دو طرف ضرورت مشارکت حداکثری همه کشورها در تعیین سرنوشت مشترک بشری را به رسمیت شناخته و اعلام کردند که منافع برخی دولت‌ها را نمی‌توان به هزینه سایرین حاصل کرد و باید امنیت، منافع و جایگاه همه دولت‌ها محترم شمرده شود.

در این بیانیه ایران از ابتکار امنیت جهانی طرح شده توسط شی جین‌پینگ به عنوان ابتکاری که در مسیر اهداف و اصول منشور ملل متحد است، حمایت کرد. دو طرف توافق کردند که همکاری بین‌المللی در خصوص اصلاح مبتنی بر اجماع سازمان ملل که می‌تواند منافع و دغدغه‌های همه دولت‌های عضو به ویژه کشورهای در حال توسعه را پوشش دهد تقویت کنند.

* تأکید بر لغو تحریم‌ها

ایران و چین بار دیگر تکرار کردند که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تایید شده، برای تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران مفید است. خروج یکجانبه آمریکا از برجام علت اصلی وضعیت کنونی است. آنها تأکید کردند که لغو تحریم‌ها و اطمینان از منافع اقتصادی ایران بخش اساسی و پایه‌ای برجام است و همه تحریم‌های مربوطه باید به‌گونه‌ای قابل راستی‌آزمایی برداشته شود تا از سرگیری اجرای کامل و مؤثر برجام تسهیل شود.

* حمایت از خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی

ایران و چین با تکرار حمایت قاطع خود از ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی، تائید کنفرانس بازنگری پیمان عدم اشاعه در مورد اهمیت پیوستن اسرائیل به پیمان عدم اشاعه و قرار دادن تمام تاسیسات هسته‌ای تحت نظارت پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را یادآور شدند.

دو طرف بر اهمیت خلع سلاح و عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای برای صلح جهانی تأکید کرده و بر احترام خود به حقوق مسلم همه کشورهای عضو پیمان عدم اشاعه برای توسعه علم و فناوری هسته‌ای و دستیابی به مواد، فناوری و تجهیزات هسته‌ای برای اهداف صلح آمیز تأکید کردند. ایران و چین در این بیانیه همچنین با اتخاذ اقدامات یکجانبه قهرآمیز یا اقدامات محدودکننده با انگیزه سیاسی توسط هر دولتی که مانع از اعمال حقوق کشورهای عضو پیمان عدم اشاعه برای توسعه و استفاده از فناوری و انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز می‌شود، مخالفت کردند.

* مقابله با سیاسی کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

به گزارش فارس، در این بیانیه روسای جمهور ایران و چین قاطعانه در برابر تلاش دولت‌های خاص برای سیاسی کردن کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اجرای توافقات پادمانی ایستادند. آنها از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در انجام مسؤولیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی خود به شیوه‌ای بی‌طرفانه، عینی و حرفه‌ای حمایت کرده و اعلام کردند که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید وظایف خود را مطابق با اصول و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام دهد.

* محکومیت حمله، تهدید به حمله یا اقدامات خرابکارانه علیه تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز

ممنوعیت حملات مسلحانه علیه تأسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای با مقاصد صلح‌آمیز طبق قطعنامه شماره GC(XXXIV)RES/۵۳۳ که در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اکتبر ۱۹۹۰ به تصویب رسید از جمله موارد مورد تأکید دو طرف بود و حملات، تهدید به حمله یا اقدامات خرابکارانه علیه تاسیسات هسته‌ای با مقاصد صلح‌آمیز را محکوم کردند.

* تسریع در روند بازسازی سوریه و لغو تحریم‌ها علیه این ملت

در این بیانیه دو طرف بر حمایت جامعه بین‌المللی از اصل «توسط سوری‌ها، برای سوری‌ها» تأکید کرده و اعلام کردند باید به حاکمیت و تمامیت سرزمینی سوریه احترام گذاشته شود. براساس این بیانیه جامعه بین‌المللی باید به روند فراگیر سیاسی و مصالحه در سوریه پایبند باشد، وضعیت بشردوستانه را بهبود بخشد، روند بازسازی در سوریه را تسریع کند و به طور موثر با تروریسم مبارزه کند. ایران و چین همچنین خواستار لغو فوری تحریم‌های اقتصادی غیرقانونی علیه مردم سوریه شدند.

* حمایت قاطع از آرمان مردم فلسطین

ایران و چین قاطعانه از آرمان عادلانه مردم فلسطین برای اعاده حقوق و منافع مشروع ملت خود و حق تعیین سرنوشت حمایت کردند.

* حمایت از حاکمیت، استقلال و تمامیت سرزمینی یمن

ایران و چین در این بیانیه ضمن اعلام حمایت از حاکمیت، استقلال و تمامیت سرزمینی یمن، از سازمان ملل در ایفای نقشی عادلانه و منصفانه و به عنوان کانال اصلی میانجیگری حمایت کردند. دو طرف از همه طرف‌های ذیربط خواستند برای ارتقای صلح در منطقه، فعالانه از تلاش‌های سازمان ملل برای ادامه آتش‌بس و انتقال کمک‌های بشردوستانه به یمن، توقف مداخله در یمن و گفت‌وگوهای یمنی - یمنی حمایت کنند تا هر چه زودتر صلح، ثبات و آرامش به یمن بازگردد.

* عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و بریکس

به گزارش فارس، استقبال از تعمیق همکاری‌ها در چارچوب‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله «سازمان همکاری شانگهای» از جمله موارد مطرح شده در این بیانیه بود و ایران و چین تکرار کردند که عضویت ایران در این سازمان تضمین کننده تقویت صلح، امنیت، ثبات و توسعه در منطقه و فراتر از آن خواهد بود. طرف ایرانی همچنین از ابتکار چین برای افزایش تعداد اعضای بریکس استقبال و آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن ظرفیت‌های ایران با اعضای بریکس اعلام کرد.

* مسئولیت آمریکا و ناتو در قبال شرایط کنونی افغانستان/ تشکیل حکومت فراگیر در این کشور

افغانستان از دیگر مواردی بود که در این بیانیه به آن اشاره شد. دو طرف در این بیانیه بر مسؤولیت ایالات متحده و ناتو در شرایط کنونی افغانستان تأکید کرده و از هیأت حاکمه افغانستان خواستند تا یک حکومت فراگیر با مشارکت معنادار همه گروه‌های قومی و سیاسی و رفع تبعیض علیه زنان، اقلیت‌ها و مذاهب تشکیل دهد.

چین همچنین از نقش مهم ایران در میزبانی بیش از ۴.۵ میلیون پناهجوی افغان قدردانی کرده و دو طرف توافق کردند که به ارائه کمک‌های بشردوستانه و اقتصادی به مردم افغانستان و افزایش همکاری‌های توسعه‌ای در افغانستان ادامه دهند. ایران و چنین همچنین توافق کردند که یک افغانستان صلح آمیز، مرفه، به هم پیوسته و باثبات برای رفاه و پیشرفت منطقه‌ای ضروری است.

دو طرف از نتیجه سه نشست وزرای امور خارجه شش کشور همسایه افغانستان ابراز خرسندی کرده و اعلام کردند که منتظر نشست بعدی در ازبکستان، هستند.

* اوکراین

در این بیانیه با توجه به وضعیت کنونی اوکراین و پیامدهای آن برای صلح و امنیت بین‌المللی، دو طرف خواستار ایجاد شرایط برای حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران اوکراین از سوی جامعه جهانی و به‌ ویژه طرف‌های ذیربط شدند.

به گزارش فارس، دو طرف تعدادی موافقتنامه و یادداشت تفاهم همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف را امضا کردند و رئیسی از همتای چینی برای سفر رسمی به ایران دعوت کرد و شی جین‌پینگ هم این دعوت را به گرمی پذیرفت و گفت که در زمان مناسبی به ایران سفر خواهد کرد. روسای جمهور دو کشور بر اهمیت روابط نزدیک سران ایران و چین به منظور تعمیق مشارکت جامع راهبردی تأکید کردند./ فارس