به گزرش راهبرد معاصر؛ «محسن نذیری اصل» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین و همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی، امروز (چهارشنبه) ۱۷ اسفند ماه در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با موضوع ایران خطاب به نمایندگان کشورهای عضو ضمن تشریح مواضع کشورمان، به قصد و نیت واقعی غربیها در قبال برنامه هستهای ایران پرداخت.
نذیری اصل در ابتدای سخنرانی خود با اشاره به گزارش جدید مدیرکل آژانس در مورد اجرای برجام در ایران گفت: آنچه معمولاً در این میان نادیده گرفته میشود تعهدات متقابلی است که برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در همان قطعنامه اجرای برجام ذکر شده است.
وی افزود: اگر ما یک آژانس بینالمللی جهت نظارت بر گسترش تحریمهای غیرقانونی داشتیم، گزارش مربوط به نقض تعهدات ایالات متحده و اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵) طولانی خواهد بود.
سفیر و نماینده دائم ایران با تأکید مجدد بر اینکه فعالیتهای هستهای ایران، از جمله غنیسازی در سطوح مختلف، کاملاً صلحآمیز و در راستای حقوق ایران بر اساس NPT بوده و تحت نظارت و راستیآزمایی پادمانهای آژانس است، عنوان کرد: مدیرکل در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود در چهارم مارس ۲۰۲۳ گفت که «ما قادر به بازرسی هستیم و میتوانیم در مورد هر گرم مواد غنی شده موجود در آنجا حسابرسی کنیم.»
نذیری اصل همچنین با اشاره به برخی بیانیههای تکراری که از ایران میخواهد به اجرای تعهدات مربوط به برجام ادامه دهد، افزود: این کشورها نه تنها عمداً تعهدات داوطلبانه را با تعهدات قانونی مخلوط کردند، بلکه نهایت تلاش خود را برای پنهان کردن یک واقعیت بسیار واقعی انجام دادند که برجام دارای شرکت کنندگان دیگری و همچنین ضمیمههایی است که باید بدون تأخیر بیشتر توسط آن شرکت کنندگان اجرا شود.
سه کشور اروپایی طرف برجام هفتم مارس ۲۰۲۳ بیانیه مشترکی را تحت عنوان «اجرای تعهدات هستهای ایران در چارچوب برجام» به شورای حکام آژانس اتمی ارائه دادند.
در بیانیهای که امروز (هشتم مارس، ۱۷ اسفند) روی وبسایت دولت انگلیس قرار گرفت، فرانسه، آلمان و انگلیس از گزارش «بیطرف» آژانس درباره برنامه هستهای ایران تشکر کردند و در ادامه از مدیرکل این نهاد خواستند شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را همچنان «در جریان همه فعالیتها و همچنین تحولاتی که نیاز به شفافسازی از سوی ایران دارد»، قرار دهد.
آنها در ادامه این بیانیه، ضمن اشاره به سفر رافائل گروسی به ایران و توافقات صورت گرفته، گفتند «ما ایران را برای اجرای سریع و کامل اقدامات توافق شده، با توجه به جدی بودن تشدید ادامهدار و شدید برنامه هستهای آن پاسخگو خواهیم کرد. این اقدامات ایران را از تعهدات سال ۲۰۱۵ خود دورتر کرده است». طرفهای اروپایی برجام در ادامه این بیانیه ضمن بازنشر بخشهایی از گزارش مدیرکل آژانس درباره برنامه هستهای ایران، افزودند «ما به ویژه نگران اعلامیههای ایران برای نصب سانتریفیوژها و آبشارها پیشرفتهتر در کارخانه غنیسازی سوخت فردو هستیم. این امر توانایی غنیسازی ایران را در این تاسیسات زیرزمینی سابقاً مخفی افزایش میدهد».
آنها در ادامه مدعی شدند که «ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای اجرای برنامه غنیسازی در فردو ندارد، با توجه به این واقعیت که این تاسیسات برای اجرای هیچ شکلی از برنامه غنیسازی غیرنظامی مناسب نیست».
* ایران فعالترین هیأت در جریان مذاکرات
به گفته این دیپلمات ارشد ایرانی، جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات، فعالترین هیأت بوده و ابتکارات بسیاری را برای پر کردن شکافها در مذاکرات مطرح کرده است.
نذیری اصل افزود: با توجه به همکاریها و رایزنیهای اخیر با آژانس و چشمانداز مثبت برای رسیدگی به مسائل پادمان باقیمانده، معتقدیم که در صورت وجود اراده سیاسی برای پایان دادن به مذاکرات، شرایط مهیا است.
وی همه شرکتکنندگان در برجام، بهویژه اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی را فراخواند تا در فرآیندی که منجر به راهحلی مناسب برای موضوع مورد نگرانی مشترک شود، حرکت کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: ما بیش از کلمات به اقدامات مشخص در راستای اهداف مشترک خود و همچنین خودداری از پیگیری منافع سیاسی محدود نیاز داریم. نمیتوان با اجرای کامل تحریمهای غیرقانونی ایالات متحده یا مسدود کردن سرمایههای ایران در قلمرو خود، به طور واقعی از برجام حمایت کرد.
نذیری اصل همچنین به بیانیههای اتحادیه اروپا، سه کشور اروپایی و آمریکا اشاره کرد و گفت: این کشورها، که بسیاری از آنها کشورهای چتر هستهای و یا عضو ناتو هستند، هرگز سعی نکردند اذعان کنند که ایران سابقهای درخشان در الحاق به سازوکارهای مقابله با تسلیحات کشتار جمعی دارد. با این اوصاف، به نظر می رسد که آنها به جای ایفای نقش مثبت در پرداختن به مسائل قبلی، از دستور کار سیاسی دیگری پیروی میکنند.
* تلاش برای به حاشیه راندن برنامه هستهای نظامی رژیم اسرائیل
سفیر و نماینده دائم همچنین خطاب به نمایندگان کشورهای عضو، به نیات و اهداف کشورهای غربی در خصوص برنامه هستهای ایران اشاره کرد و گفت: کشورهای غربی مایلند گزینه ایران برای برنامه هستهای صلح آمیز را به گزینهای پرهزینه تبدیل کنند تا ایران حق مسلم خود برای استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای را دنبال نکند.
وی افزود: آنها به دنبال برجسته کردن و حفظ موضوعی در آژانس هستند که ذیل آن، موضوع مهم و به شدت نگران کننده برنامه هستهای نظامی رژیم اسرائیل، که منبع بیثباتی در منطقه ما و تهدیدی برای صلح و امنیت است، به حاشیه رانده شود.
نذیری اصل عنوان کرد: این دولتها میخواهند محیطی ایجاد کنند که یک کشور مستقل یعنی ایران نتواند منافع ملی خود را با رعایت کامل قوانین بینالمللی دنبال کند و از این طریق به توسعه پایدار خود دست یابد. این دولتها تمام تلاش خود را میکنند تا واقعیتها را تحت الشعاع قرار دهند و یک دستورکار سیاسی محدود را دنبال کنند. برای این منظور، آنها تمام تلاش خود را انجام میدهند تا اجازه ندهند که یک بازیگر اصلی در منطقه نقش خود را در برابر مداخلات خارجی ایفا کند.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا باید بداند که اینجا بحث بر سر بردن سهم بیشتر نیست. آنها باید سناریوی برد- باخت را کنار بگذارند و نگرش خود را نسبت به ایران تغییر دهند. ناکارآمدی این رویکرد استبدادی بارها در رابطه با ایران ثابت شده است.
نذیری اصل در پایان گفت: با توجه به ادله فوق و همچنین شواهد و ادلههای قانعکننده بیشتر، جامعه بینالمللی میتواند به این نتیجه برسد که برنامه صلحآمیز هستهای ایران موضوع اصلی آژانس نیست. اما وقتی از بالا نگاه کنیم، درمییابیم که یک دستورکار سیاسی کوته بینانه توسط این دسته کشورها دنبال می شود تا آژانس را از رسیدگی به موضوع و حل آن بر اساس دلایل فنی باز دارد./ فارس