هدف رسانه‌های ضد‌انقلاب از هجمه علیه نمازجمعه چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ «به امام (ره) بگویید حالا که نظام جمهوری اسلامی برقرارشده است دستور فرمایید نماز جمعه هم اقامه شود» گفته‌ای که آیت‌الله سید محمود طالقانی در تماس تلفنی به سید احمد خمینی می‌گوید و امام خمینی (ره) هم می‌فرمایند: «خودشان این کار را انجام دهند و نمازجمعه را بخوانند». به این ترتیب روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 برابر با سوم ماه مبارک رمضان سال 1399 ق آیت‌الله طالقانی در زمین چمن دانشگاه تهران با حضور میلیونی مردم و اقشار مختلف نمازی به‌ یاد ماندنی را اقامه کرد. واگذاری این تکلیف عظیم و سنگین در آن برهه حساس بر عهده آیت‌الله طالقانی که زبان گویایی برای بازگو کردن حقایق داشت، امری خطیر به حساب می‌آمد. انبوه جمعیتی که در آن روز تکبیرگویان به نماز جمعه هجوم آوردند، در واقع سنگ بنای یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ و تداوم انقلاب بود و ازآن‌پس نماز جمعه در کوران حوادث و به‌ویژه در رابطه با پشتیبانی همه‌ جانبه جنگ تحمیلی، نقشی بسیار ارزنده و انسانی ایفا کرد. آیت‌الله طالقانی در ۱۹ شهریور همان سال دار فانی را وداع گفت. بعد از وی برای مدتی آیت‌الله حسینعلی منتظری خطبه‌های نماز جمعه را ایراد کرد تا اینکه با انصراف وی از امامت جمعه تهران، امام (ره) در ۲۴ دی همان سال در حکمی خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای نوشتند: جنابعالی که بحمدالله‌ به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعه تهران منصوب هستید.

نماز جمعه در کلام امام خمینی و مقام معظم رهبری

امام خمینی (ره) تعبیرهای زیادی برای جایگاهی نماز جمعه به‌کاربرده‌اند و در دیدارها و پیام‌های خود از عناوینی همچون دژ مستحکم، سنگر اسلامی، امر مهم، فریضه وحدت‌آفرین و دشمن‌شکن، نماز پرصلابت جمعه، فریضه الهی، نماز وحدت‌بخش و … یادکرده‌اند. ایشان در خصوص منصب امام جمعه و اهمیت آن فرموده‌اند: منصب امامت جمعه؛ یعنی منصب تماس روحانیت با ملت و روحانیت با مجلس و دولت و این از اموری است که با دست توانای ائمه جمعه انجام می‌گیرد که امید است هر روز بیشتر و بهتر انجام شود و جمعیت‌ها بیشتر بیایند و این سنت حسنه‌ای باشد که برای مردم و آیندگان محفوظ بماند. امام خمینی (ره) در تأکید بر بیان مسائل سیاسی و اجتماعی کشور در نماز جمعه می‌فرمایند: «در خطبه نماز جمعه مقدرات مملکت باید بیان شود، مسائل سیاسی مملکت جریان باید پیدا کند، مسائل اجتماعی در مملکت باید جریان پیدا کند، گرفتاری‌ها و اختلافات مسلمانان در آن خطبه‌ها باید حل شود و رفع شود، نماز جمعه یک اجتماع سیاسی است نماز جمعه یک عبادتِ سرتاپا سیاسی است و مع‌الأسف در جاهایی انسان می‌بیند که نماز جمعه ابداً مربوط به چیزهایی که ملت‌ها به آن احتیاج دارند، چیزهایی که مسلمانان، اجتماع مسلمانان بر آن احتیاج دارند، خبری نیست».

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار ائمه‌ی جمعه‌ی سراسر کشور که در ایام چهلمین سال برپایی نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب صورت گرفت، به نکات مهمی اشاره کردند. دعوت به رعایت تقوا در فضای مجازی، بیان چگونگی رعایت تقوا در مسائل خانوادگی و وظایف پدران و مادران در تربیت دینی و اخلاقی فرزندان، بیان مصادیق تقوا در روابط زوجین و در مسائل مربوط به اسراف در جامعه، اجتناب از دروغ و تهمت در کسب‌وکار و معاملات، اجتناب از ناامید کردن جوانان، مردمی بودن و انس با مردم به‌صورت واقعی و غیرتصنعی، ضرورت غنی‌سازی خطبه‌های نماز جمعه، »ارتباط و انس با جوانان، حمایت از جهت‌گیری‌ها و جریان‌های انقلابی، حمایت از تشکل‌های جوان و خودجوش فرهنگی در سراسر کشور، «اتخاذ مواضع انقلابی و منطبق با سیاست‌های نظام از جمله توصیه‌های مقام معظم رهبری به ائمه جمعه بود.

امامان جمعه در تیررس حملات ضدانقلاب

امروز در بیش از ۹۰۰ شهر کشور نماز جمعه اقامه می‌شود که این حجم از گستردگی قطعاً خالی از ایراد و اشکال نیست. شاید اشکالاتی در شکل برگزاری و محتوای خطبه‌های برخی از ائمه جمعه وجود داشته باشد، چرا که هیچ‌کدام از ائمه جمعه معصوم از گناه و خطا نیستند که این امر به نوعی طبیعی است و باید برای برطرف کردن آن کوشید؛ اما در کنار انتقادهای سازنده و منطقی، هجمه رسانه‌های ضدانقلاب به جایگاه نماز جمعه تقریباً بعد از هر نماز جمعه قابل مشاهده است. رسانه‌هایی که با سیاه نمایی و ترور شخصیتی تلاش می‌کنند افکار عمومی به ویژه جوانان را به نماز عبادی - سیاسی جمعه و ائمه جمعه منفی کنند. در این بین برخی از ائمه جمعه که در مسیر پیاده‌سازی رسالت اصلی نماز جمعه بدون هیچ‌گونه ملاحظه سیاسی و با شجاعت برخی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی را از طریق این تریبون فریاد می‌زنند بیشتر از سوی این رسانه‌ها مورد هجمه قرار می‌گیرند. بی‌شک آنچه [رسانه‌های معاند] آن‌ها به دنبالش هستند تغییر ماهیت نماز جمعه از یک گردهمایی عبادی و سیاسی به یک مقوله صرفاً معنوی است که در آن به مسائل مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پرداخته نشود یا به عبارتی هدف تهی کردن نماز جمعه از ماهیت اصلی خودش است. نماز جمعه که یکی از مظاهر عملی شعار «دیانت ما عین سیاست ما» است در نقطه مقابل هدف استکبار که همانا جدا کردن دین از سیاست است قرار دارد. علاوه براین درک چرایی هجمه رسانه‌های بیگانه به نماز جمعه و ائمه جمعه را باید در میزان اهمیت و تأثیرگذاری این نماز عبادی – سیاسی جستجو کرد که در ادامه به مهم‌ترین این کارکردها اشاره می‌کنیم.

کارکرد «فرهنگی» نماز جمعه

مقابله با تهاجم فرهنگی یکی از مهم‌ترین کارکردهای فرهنگی نماز جمعه است. با توجه به تلاش دشمنان برای هجمه فرهنگی به کشورهای اسلامی از جمله ایران با هدف تخریب زیرساخت­‌های فرهنگی کشور، نماز جمعه یکی از محورهای مهم مبارزه با تهاجم فرهنگی است. خطبه‌های جمعه مبین این نکته است که موضوع تهاجم فرهنگی از جمله دغدغه‌های فرهنگی ائمه جمعه بوده است و آنان از طریق تعریف معنا و مفهوم تهاجم فرهنگی، بیان اهداف و شیوه‌های آن و ترسیم چهره واقعی فرهنگ اسلامی، دعوت مردم و مسئولان به مبارزه با تهاجم فرهنگی به این موضوع توجه و همگان را به لزوم آشنایی با تهدیدات و مبارزه با آن فراخوانده‌اند.

کارکرد «سیاسی» نماز جمعه

نماز جمعه به صورت آشکار و مستقیم به جامعه­‌پذیری سیاسی افراد می‌­پردازد. به طور کلی نماز جمعه از طریق: تبیین حکومت در اندیشه­ اسلامی؛ تشریح مبانی مشروعیت جمهوری اسلامی؛ بیان وظایف مردم در جمهوری اسلامی؛ افزایش آگاهی­‌های سیاسی مردم به تربیت سیاسی مردم می­‌پردازد.

کارکرد «اجتماعی» نماز جمعه

مهم‌ترین کارکردهای اجتماعی این نماز عبارت‌اند از: افزایش اعتماد مردم به نظام اسلامی؛ افزایش انسجام اجتماعی؛ ارتقا آگاهی­‌های سیاسی- اجتماعی مردم؛ اشاعه­ امر به معروف و نهی از منکر؛ ایجاد فضای دوستی در میان مردم و دعوت مردم به حفظ نظم عمومی است.

کارکرد «اقتصادی» نماز جمعه

یکی از جنبه‌های دیگری که ظرفیت نماز جمعه در تاریخ انقلاب اسلامی ایران به وجود آورده، نقش و کارکرد نماز جمعه و فضای حاصل از آن برای جمع­‌آوری کمک­‌های مردمی در مواقع ضروری همچون بروز جنگ و یا بلایای طبیعی است. این ظرفیت نماز جمعه در پاره­‌ای از برهه‌­های حساس یاریگر مردم و مسئولین نظام جمهوری اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم بوده است. در این مواقع با اطلاع‌رسانی و تبلیغ و جم‌ آوری کمک‌های مردمی حس تعاون و همبستگی در بین اقشار جامعه نیز افزایش پیدا می­‌کند.

ائمه جمعه تهران بعد از انقلاب اسلامی