به گزارش راهبرد معاصر؛ رضا حمزه‌ای استاد ایرانی دانشگاه ایالتی میسوری غربی آمریکا است. وی طی سالهای 1990 تا 1991 رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه ایالتی میسوری غربی بوده و طی سالهای حضورش در این دانشگاه 7 جایزه بهترین تدریس و تحقیق و نیز دو جایزه استاد برتر (در سالهای 2003 و 2008) را از آن خود کرده است.
وی تأکید دارد که دو دلیل اصلی عدم حمله آمریکا به ایران، نفوذ این کشور در منطقه و داشتن قویترین ارتش یعنی ارتش مردم است. مردم ایران با سایر ملل متفاوتند.
او معتقد است، اندوخته عقلانی را که دولت ایران در این مصاف با نتانیاهو و ترامپ همچنان در دست دارد، تنها مجوز نجات ایران و اقتصاد ایران از شر این تحریمهای تحمیلی آمریکا و نیز تعداد چشمگیری از سایر ملل که بیشتر آنها با بی‌میلی کامل مجبور به همگامی با ترامپ شده‌اند، خواهد بود. ایران نباید به دام تشبثات خام ترامپ افتاده و اقتصاد و رفاه مردم ایران را بازیچه شوهای تلویزیونی این مرد بی‌تجربه «سیاسی و سیاست» بنماید.
وی که به‌عنوان استاد مهمان در مؤسسات بین‌المللی بسیاری از جمله دانشگاه بردو در فرانسه، دانشگاه آپسالا در سوئد، سازمان مدیریت صنعتی ایران و همچنین بانک‌های ایرانی و بانک مرکزی فعالیت داشته است بر این باور است؛ راه خروج از این دام متحد دولتهای اسرائیل و آمریکا، برخوردهای سنجیده متعادل بسیج جهانی است. بهترین حربه ایران، اثبات بلوغ سیاسی متمرکز بر همکاری با سازمان ملل و نیز حفظ محافظه‌کارانه حمایت فعلی اروپا و اکثریت مردم و سیاستمداران آمریکاست. نفوذ قوی ایران در منطقه یکی از برگهای برنده در مقابل تجاوزات نظامی دو دولت مذکور بر پیکر ایران است که با تغییر مثبت استراتژی ایران در جهت دفاع از حقوق و موجودیت ایران و ملل مورد حمایتش در منطقه به‌موازات موازین مورد احترام بین‌المللی، موجبات پذیرش ایران عزیز را در جامعه جهانی و اکتساب رونق اقتصادی معوق آن فراهم خواهد ساخت.
وی تأکید دارد؛ هرگونه تندروی سیاسی و شعاری بی‌منطق منجر به تیشه زدن به پیکر این ملت و جمهوری اسلامی خواهد بود. رویکرد مردم آمریکا و جهان به سخنان سنجیده و منطقی آقای ظریف پیوسته با اشتیاق و دیدگاه مثبت و نهایتاً تقاعد نسبی بوده است. مردم جهان خواستار صلح و رفاه هستند و افرادی را همانند ترامپ‌ها که مانع وحدت جهانی و رفاه مردم خود هستند، دیر یا زود از سر راه خود بر خواهند داشت.
دیگر نظرات این اقتصاددان را که حوزه‌های پژوهشی او عبارتند از: قیمت‌گذاری، ارزش‌گذاری بانک، پول و بانکداری، اقتصاد بین‌الملل، اقتصاد کلان (تئوری و کاربردی)، اقتصاد خرد (تئوری و کاربردی)، اقتصادسنجی کاربردی، مهندسی اقتصادی، سیاستهای مالی و پولی، بازارهای سرمایه‌گذاری و مالی، اقتصاد مدیریتی، اقتصاد حقوقی، روش‌های کمی و کیفی اعمال‌شده در کسب‌وکار، علوم بازاریابی و مدیریت (MIS)، روش تحقیق و علاوه بر آن واحدهای اطلاعات عمومی (KAM) در دانشگاه والدن و...، در ادامه و در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیمبخوانید.
روابط بین ایران و آمریکا را به‌لحاظ سیاسی و اقتصادی چطور می‌بینید؟ این وضعیت تا کجا و کی ادامه می‌یابد؟
شاید یکی از عمده‌ترین چالش‌هایی را که دولت ایران می‌باید در ذکاوت کامل و با احساس مسئولیت و تعهد بیش از حد متعارف به حل بهینه آن مقید و فعالانه مشغول باشد، تعیین تقدم و تأخر مسائل سیاست و اقتصاد اقلیمی، از یک‌طرف و مبذول داشتن همت بهینه به اوضاع منطقه (عمدتاً خاورمیانه)، از طرف دیگر است.
عملکرد داخلی و منطقه‌ای دولت ایران مورد تداخل و رقابت متداوم بوده‌اند. محدودیتهای مالی و بودجه‌ای موجب تقلیل توانایی دولت در تخصیص منابع کافی به طرحهای عمرانی و زیربنایی داخلی بوده و همچنان خواهد بود. حمایتهای منطقه‌ای ایران در سوریه ــ عراق ــ لبنان ــ فلسطین ــ یمن و افغانستان و… موجب ازدیاد نفوذ ایران در منطقه بوده است. درعمل امروز ثابت شده که ایران از قدرت و نفوذ سیاسی ملموسی در منطقه برخوردار است. این عامل توسط استراتژیست‌های دول آمریکا و اروپا خود یکی از مهمترین موانع و عوامل موقوف‌کننده جنگ ضدبشری و خانمان‌سوزی که مورد اصرار بولتون ــ پامپئو و مزدوران دیگر کارخانه‌های اسلحه‌سازی مهلک آمریکا بوده است شمرده می‌شود.
موافق یا مخالف؛ این شاید خود حائز اهمیت است که مردم ایران را از تجاوز اسرائیل ــ آمریکا و شاید انگلیس در امان داشته است. بهترین تشبیه توضیحی این مهم، اضطرار دوا و بهداشت و مبارزه حیاتی در بودجه محدود یک خانواده است. سایر نیازهای عدیده اقتصادی خانواده‌ها گهگاه مورد تنگنای لاجرم در تأمین بهداشت و دارویی آنها می‌گردد.
- قدرتمندترین ارتش؛ ارتش مردم ایران
- مردم ایران متفاوت از سایر ملل
اما پیشرفت‌های علوم اقتصادی و سیاسی حاضر می‌باید در جهت اتخاذ بهینه چنین تصمیمات استراتژیک و حیاتی به ورطه استفاده و استخدام در آمده و به‌مصداق مثالهای قدیمی (پال ساموئلسون) بودجه متناسبی را در انتخاب توپ (نظام داخلی و منطقه‌ای) و کره (خوراک و رفاه مردم) اختصاص دهیم. هنوز در ایران هستند کسانی که قدرتمندترین ارتش را ــ اگر نه در کوتاه‌مدت، ولی در بلندمدت ــ ارتش مردم می‌دانند. در مبارزه با آشوبگران رنگارنگ تاریخ ــ مردم ایران ــ می‌باید از قدرت منطقه‌ای‌ای که از مردم انباشته شده و بر شانه‌های مردم تکیه دارد استفاده صحیح کنیم، نه تنها از مالیاتهایی که از آنها جمع‌آوری می‌گردد و نیز از رفاهی که باید از دست بدهند. به گفتمان مفسرین و کارشناسان متعدد که توجه کنیم ــ دومین عاملی که دولت آشوبگر ترامپ را از حملات او به ایران برحذر داشته ــ مردم ایران هستند (که با سایر ملل ــ از قبیل عراق، افغانستان و غیره متفاوت هستند.)، که در پاسخ به تجاوز بیگانه به هر اهتمام جانبازانه‌ای همت خواهند ورزید.
- کارنامه سه‌ساله ترامپ سراسر شرر، توطئه، اهانت به انسانیت و انسانهای بیشمار با تکیه بر منفعت شخصی و خانوادگی است
همان طوری که در گذشته بیان کرده بودم، محدودیتهای سختگیرانه‌تر و متوقف‌کننده دونالد ترامپ به‌دلایلی واضح، برای بقیه کشورهای جهان، اکثریت قابل توجهی از آمریکایی‌هایی که در فرآیند سیاسی و تصمیم‌گیری این کشور نقش دارند و طبیعتاً مردم آمریکا (60%) و ایران، قابل قبول نبوده است. شبیه آنچه ترامپ در رفتار ناپخته خود با ایران ادعا می‌کند، در سایر سیاستهای نابخردانه وی که تأثیرات منفی‌ای بر اکثریت مردم آمریکا، اروپا و سایر ملل جهان دارد، نیز نمودار بوده است. وی در نهایت در کلیه زمینه‌ها با ناکامی مواجه خواهد شد و از کارنامه کمتر از سه‌ساله‌اش جز شرر، توطئه و اهانت به انسانیت و انسانهای بیشمار و نیز تکیه متمرکز بر منفعت شخصی و خانوادگی‌اش، اثری مثبت نمی‌توان یافت، حتی انگیزه هر اقدام احتمالاً مثبتوی تنها از موضع سود کوتاه‌مدت و یا بلندمدت خود تبیین می‌شود.
- ترامپ یک پدیده موقتی، لکن منحوس و طاقت‌فرساست
- ایران به مسیری که پس از کاهش یا لغو تحریم‌ها طی می‌کرد، ادامه دهد
رفتارهای خودستایانه و نامشروع وی و رویکردهای گذشته‌اش در سطح جهانی هم از نظر داخلی و هم از نظر وجهه آمریکا در عرصه بین‌المللی مخرب قلمداد می‌شود. اعتبار و پرستیژ بین‌المللی رو به افزایش آمریکا در دوران رهبری اوباما، همان‌طور که شاخص‌های در دسترس و قابل اعتماد نشان می‌دهند، بیش از این نمی‌توانست کاهش یابد. دولت ایران باید در همان مسیری که موجب فراهم کردن یک رشد پایدار برای اقتصاد این کشور شده و همچنین در مدت کوتاه بعد از کاهش یا لغو تحریم‌ها، موفقیتی نسبی را نصیب این کشور کرده به راه خود ادامه دهد. ترامپ یک پدیده موقتی، لکن منحوس و طاقت‌فرساست که موجب آلودگی فرهنگی، سیاسی، اخلاقی و رجعت به تشبثات نژادپرستانه ــ نه‌تنها در آمریکا بلکه ــ در بسیاری از کشورهای دیگر بوده است.
- اخلالگران اصلی خاورمیانه، نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و ترامپ هستند
- سیاستهای هردو با صراحت در سازمان ملل متحد و منطقه اروپا مردود شمرده شده‌اند
- ترامپ و نتانیاهو مورد بازجویی توسط مراجع قضایی و قانونگذاری کشور خود با جرمهای جنایی متعدد هستند
مصاحبه آقای ظریف که در شبکه سی‌ان‌ان آمریکا چند روز پیش توسط آقای فرید زکریا انجام شد، بسیار منطقی و خالی از هرگونه ابهام بود. آنچه بر همگان واضح است، اخلالگران اصلی خاورمیانه، نتانیاهو - نخست وزیر اسرائیل و ترامپ هستند که سیاستهای هردو با صراحت در سازمان ملل متحد و منطقه اروپا مردود شمرده شده اند. و جالب توجه آن که هردو آنها مورد بازجویی توسط مراجع قضایی و قانونگذاری کشور خود با جرمهای جنایی متعدد هستند.
به گزارش وال استریت ژورنال (31 ژوئیه,2019 ــ صفحه10(A -, اخیراً گروهی از مقامات اتحادیه امارات عربی برای مذاکره با دولت ایران در مورد تقویت امنیت ترافیک خلیج فارس و نیز حرکتهای غیرقانونی در آبهای آن منطقه، به ایران رفته و بااینکه کاملاً با دونالد ترامپ در زمینه تحریم ایران همکاری دارند و نیز در یمن با گروه مقاومت طرفدار ایران در جنگ هستند، این اقدامشان جالب توجه است. دول غربی و نیز اتحادیه امارات این راه را منطقی‌تر دیده‌اند. این یکی دیگر از مثالهای سبک کار غلط معروف ترامپ است که به‌زعم خود در "حل اساسی" مسائل و چالشهای دشوار سیاسی به تولید هرج‌ومرج می‌پردازد و جهان را به تکاپو و هدر دادن نیرو ها و منابع مالی و انسانی سوق می‌دهد.
آینده انتخابات را در آمریکا چطور می‌بینید؟
- احتمال شکست ترامپ در انتخابات آمریکا بسیار قوی است
آنچه مسلم است با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر و جابه‌جا شدن ریاست مملکت ــ انتظار شکست وی ــ پیرو شکستهای متعدد اساسی‌اش بسیار قوی است. شکستهای اساسی ترامپ خلاصه می‌شود در زمینه‌های اخلاقی، حقوقی، مالی، درستکاری، نژادپرستی، ارتشاء، فساد جنسی و عیان شدن ارتکابات جنایی متعدد وی در آخرین گزارش رابرت مولر و نیز ــ نه‌تنها مماشات بلکه ــ دوستی ظاهراً قوی وی با هیئت حاکمه روسیه (پوتین و عده دیگر) و کره شمالی که در قضاوتهای رسمی نیروهای امنیتی و مجلسین آمریکا هر دو را متخاصم ارزیابی کرده‌اند.
یکی از آخرین برخوردهای ترامپ که با مخالفت اکثریت مردم و مقامات رهبری سابق و فعلی نیروهای امنیت آمریکا مواجه شد و نهایتأ به عزل دن کتسDan Coatsریاست فعلی سازمان امنیت آمریکا، توسط ترامپ انجامید، مخالفت قوی و بدون استثناء او با کلیه نظرات مستقل وی بود. دن کتس رسماً و مکرراً نظر واضح خود را به‌خلاف نظر ترامپ در مورد ایران، پوتین (روسیه) و کره شمالی بیان کرده بود. وی نیز مخالف رفتار نادرست ریاست جمهوری در زمینه ایران و تحریمهای ضد دولتی و مردمی بود و معتقد به ادامه مذاکرات دیپلماتیک جهت بهبود مناسبات ایران در منطقه و نیز عدم ادامه فعالیتهای هسته‌ای دولت ایران بود. طبق گزارش روزنامه معروف و پراعتبار واشنگتن پست ــ 29 ژوئیه 2019 ــ مقامات رسمی کنونی و سابق امنیتی آمریکا کاندیدا کردن جان رتکلیف، نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا را از طرف ترامپ صریحاً مورد انتقاد قرار داده و تأکید کرده‌اند که وی از کمترین شایستگی برخوردار است و هیچ‌گونه سابقه رهبری امنیتی در هیچ سازمان دولتی نداشته است و نگرانند که او را ترامپ در ادامه بازی‌های سیاسی شخصی خود مورد سوء استفاده قرار دهد.
چرا هر روز ترامپ حرفهای ضدونقیض بسیار در خصوص مواضعش نسبت به ایران می‌گوید؟در آمریکا چه نگاهی نسبت به ایران حاکم‌تر است؟
- 60 تا 69 درصد مردم آمریکا ترامپ را دروغگو دانسته و به او اعتماد ندارند
- امید می‌رود که احتمالاً بایدن ترامپ را از کاخ سفید اخراج و جهان و ایران را از شر او خلاص کند
- ایران نباید به دام تشبثات خام ترامپ بیفتد و اقتصاد و رفاه مردم را بازیچه شوهای او نکند
در سنجش‌های متعدد افکار عمومی آمریکا بدون استثناء حدود 60 تا 69 درصد مردم، آقای ترامپ را دروغگو دانسته و به وی اعتماد ندارند. با فرا رسیدن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، می‌توان امیدوار بود که یکی از کاندیداهای دموکراتها (احتمالاً جو بایدن) وی را از کاخ سفید اخراج و جهان را ــ از جمله ایران ــ از شر او خلاص کند. انتظار می‌رود که این بدترین ریاست جمهوری آمریکا را بعد از خلع قدرت به‌دلایل تقلب، دروغگوییهای مکرر و ضربات عدیده به دموکراسی این کشور راهی زندان کنند.
اندوخته عقلانی را که دولت ایران در این مصاف با نتانیاهو و ترامپ همچنان در دست دارد، تنها مجوز نجات ایران و اقتصاد ایران از شر این تحریمهای تحمیلی آمریکا و نیز تعداد چشمگیری از سایر ملل که بیشتر آنها با بی‌میلی کامل مجبور به همگامی با ترامپ شده‌اند، خواهد بود. ایران نباید به دام تشبثات خام ترامپ افتاده و اقتصاد و رفاه مردم ایران را بازیچه شوهای تلویزیونی این مرد بی‌تجربه "سیاسی و سیاست" بنماید. روشنفکران آمریکا و جهان طرفداران صلح و رفتار عاقلانه دولتمردان هستند. آنها از ملت‌ها و رفاه انسان‌ها حمایت کرده و دولتهایی را قهرمان یافته‌اند که قهر با مردم را قویاً و همواره طرد کرده و کمر به همت در خدمت به آنها بسته‌اند.
بر اساس مقاله‌ای که توسط الکس لاکیAlex Lockie در Business Insider به‌تاریخ18 فوریه 2017 منتشر شد، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، یکی از نخستین رهبران خارجی بود که پس از انتخاب ترامپ در نوامبر 2016 و جشن افتتاحیه وی جهت مذاکرات با وی به کاخ سفید آمد که تنها به یک دلیل ساده قابل تشریح است؛ آمریکا و اسراییل یکی از قویترین همبستگی‌ها و مناسبات نظامی را با یکدیگر دارند.
سیاست استراتژیک نسبتاً هماهنگ مورد پیروی آمریکا در دوران اوباما و تونی بلر (انگلیس، بعد از پایان رهبری وی)، در رابطه با منطقه خاورمیانه، متکی به شناسایی یک مثلث قدرت شامل ایران، اسرائیل و عربستان سعودی بود که بر اساس آن می‌باید با هر یک از سه کشور قدرتمند مذکور مناسبات طولانی‌مدت سازنده و ترغیب‌کننده جهت هماهنگی و همزیستی منطقه‌ای و نیز کنترل مثبت و جمعی خاورمیانه توسط آن سه کشور برقرار می‌کردند. قراردادهای کنترل اتمی ایران در همان راستا پیش می‌رفت.
رویکرد دیگر در مورد سیاست آمریکا در رابطه با خاورمیانه آن است که اسرائیل را بدون قید و شرط مقابل فلسطین و کلیه ملل دیگر منطقه نه‌تنها حمایت کرده بلکه آن دولت را حتی در رهبری سیاستگذاران آمریکا در منطقه خاورمیانه شریک نماید. این سیاست که امید و خوشبینی مردم فلسطین نسبت به هر نوع وساطت آمریکا را نابود کرده است از اساسی‌ترین دلایل ظهورمقاومت‌های منطقه است که راهی جز مبارزه با چنگ و دندان با اخلالگران آرامش منطقه و مزدوران داخلی آنها، از قبیل جنایتکاران عربستان سعودی، مقابل خود ندیده‌اند. دونالد ترامپ بدترین رهبر آمریکا در هر زمینه‌ای، از جمله در این زمینه بوده است که متأسفانه تقریباً کلیه جمهوری‌خواهان را نیز بدون مقاومت بسیج سیاستهای مخرب و ضدبشری خود کرده است.
با ظهور دونالد ترامپ در رأس دولت آمریکا، استراتژی منفعت‌طلبانه‌ای که هم او و هم دامادش (جرد کوشنر) را به حداکثر انتفاع می‌رسانید، کلیه دستاوردهای اوباما و سایرین را نقش بر آب کرد و مثل بسیاری از سیاستهای ضدانسانی دیگرش منحوط‌ترین راه را با جسارت اختیار کرد. اکنون اسرائیل را به‌عنوان ژاندارم منطقه و عربستان سعودی را جهت تقویت نظامی مقابل ایران به‌رغم مخالفتهای شدید مجلسین آمریکا به سنگینی بی‌سابقه‌ای مسلح نموده است.
سیاستهای وی در عرصه بین‌المللی، داخلی آمریکا و خاورمیانه به‌وضوح مبتنی بر نفاق و جدایی است و همه و همه در همان ورطه انحطاطی است که موجب نگرانی جهانیان شده است. چند دهه پیش را با نگرانی به‌یاد بیاوریم که چندین متفکر آینده‌نگر و آینده‌نگار آغاز جنگ جهانی سوم را در خاورمیانه پیش‌بینی کرده بودند. البته لشکرکشی و جنگ نظامی در طیف گزینش ترامپ نمی‌گنجد (که تنها خصلت مثبت تصادفی اوست که مورد تعجب عقلای جهان است.)، لکن رفتار، سیاستها و عملکردهای او می‌تواند جهان را به آتش جنگ بکشاند.
- بیش از 60درصد مردم آمریکا چشم‌به‌راه خروج ترامپ از اریکه قدرت هستند
مردم آمریکا (بیش از 60 درصد) و بسیاری از مردم جهان چشم به راه خروج ترامپ از اریکه قدرت می‌باشند. امید آن است که این دودستگی و اغتشاشات چشمگیر و بی‌سابقه غالب ــ پیش از آنکه فرهنگ آزادی و مدنی آمریکا و حتی ممالک دیگر را آلوده‌تر سازد ــ هرچه زودتر به قعر تاریخ تیره سپرده گردد.
راهکار و توصیه شما در این شرایط به ایران و دولتمردان آن چیست؟
- راه خروج از این دام متحد دولتهای اسرائیل و آمریکا برخوردهای سنجیده متعادل بسیج جهانی است
- نفوذ قوی ایران در منطقه یکی از برگهای برنده مقابل تجاوزات نظامی آمریکا و اسرائیل بر پیکر ایران است
در نمودارهای زیرین، سایه شوم جنگ اقتصادی دونالد ترامپ را بر اقتصاد مردم ایران می‌توان به‌وضوح سنجید. راه خروج از این دام متحد دولتهای اسرائیل و آمریکا، برخوردهای سنجیده متعادل بسیج جهانی است. بهترین حربه ایران، اثبات بلوغ سیاسی متمرکز بر همکاری با سازمان ملل و نیز حفظ محافظه‌کارانه حمایت فعلی اروپا و اکثریت مردم و سیاستمداران آمریکاست. نفوذ قوی ایران در منطقه یکی از برگهای برنده مقابل تجاوزات نظامی دو دولت مذکور بر پیکر ایران است که با تغییر مثبت استراتژی ایران در جهت دفاع از حقوق و موجودیت ایران و ملل مورد حمایتش در منطقه به‌موازات موازین مورد احترام بین‌المللی، موجبات پذیرش ایران عزیز در جامعه جهانی و اکتساب رونق اقتصادی معوق آن خواهد شد.
- مردم جهان خواستار صلح و رفاه هستند و افرادی را همانند ترامپ‌ها که مانع وحدت جهانی و رفاه مردم خود هستند، دیر یا زود از سر راه خود بر خواهند داشت
هرگونه تندروی سیاسی و شعاری بی‌منطق منجر به تیشه زدن به پیکر این ملت خواهد بود. رویکرد مردم آمریکا و جهان به سخنان سنجیده و منطقی آقای ظریف پیوسته با اشتیاق و دیدگاه مثبت و نهایتاً تقاعد نسبی بوده است. مردم جهان خواستار صلح و رفاه هستند و افرادی را همانند ترامپ‌ها که مانع وحدت جهانی و رفاه مردم خود هستند، دیر یا زود از سر راه خود بر خواهند داشت، به‌امید روزهای روشن‌تر آینده ایران و جهان.
تورم ایران در ماه ژوئن 2019
نرخ بیکاری ایران
نسبت بدهیهای دولت ایران به درآمد ملی سالیانه (GDP)
نسبت کسربودجه دولت ایران به درآمد ملی سالیانه