روحانی:‌ ظریف مجتهد سیاسی است؛ به تلفن اوباما پاسخ نمی‌دادم کار به کندی پیش می‌رفت

به گزارش راهبرد معاصر؛ حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور بسیار خوشحالم که فرصت دیدار با وزیر خارجه و مدیران وزارتخانه را پیدا کردم، گفت: وقتی می‌گوییم سیاست خارجه یعنی نحوه تعامل یک کشور با بیرون و دیگران. بنابراین سیاست خارجه نمی‌تواند سیاستی باشد که مربوط به یک جناح،‌ یک حزب،‌ یک جمع باشد، سیاست خارجه مربوط به کل ملت ایران است و وزارت خارجه و شخص وزیر خارجه وقتی در سیاست بیرونی ما و خارجی ما حرف می‌زند و حضور پیدا می‌کند به عنوان نماینده کل ملت ایران است. نه نماینده یک گروه، یا جناح و به همین دلیل دیپلماسی و سیاست خارجه باید پکپارچه باشد.

وی افزود: ملتی قدرتمند و مقتدر است که یکپارچه باشد. تکه تکه شدن و جدا شدن بخش‌های مختلف منابع قدرت یک ملت توان ملت را می‌کاهد.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه یکی از افتخارات ملی ما این است که سیاست خارجه مربوط به همه ملت ایران است و این افتخار نصیب همه کشورها در دنیا نیست و بسیاری کشورها مستقل نیستند و به نوعی وابستگی به قدرت‌ها دارند،‌ اظهار داشت: وزارت خارجه به عنوان نیروهای تخصصی کارشناس در امر سیاست خارجه و روابط خارجه هستند،‌ یعنی شما؛ همه‌تان و سفرای ما و سایر مقام‌های وزارت خارجه به عنوان کارشناسان امین نظام در سیاست خارجه هستند.

روحانی ادامه داد: کارشناس امین آنجایی که باید مشورت بدهد باید انچه را که می‌فهمد و تشخیص می‌دهد و تقاضای یک مشاور امین می‌کند حرف خود را با صراحت بزند. حالا ممکن است آن حرفی که به رئیس‌جمهور می‌زند خوشایند رئیس‌جمهور باشد یا نباشد، اگر بنا بر خوشایند این و آن باشد ما از امانت خارج می‌شویم. در قرآن بارها تکرار شده راجع به پیامبران که رسول امین. مخصوصاً در سوره شعرا می‌بینیم که تکرار می‌شود که هر پیغمبری را خدا توصیف می‌‌کند او را با عنوان رسول‌امین یاد می‌کند.

وی گفت:‌ امانت‌داری مهم است، وزارت خارجه دو جا امانت‌دار است، یک‌جا جایی است که باید اظهارنظر کند، سفیر، معاون وزیر و شخص وزیر در جمع باید نظر کاشناسی خود را بدهد. مخصوصا وزیر خارجه‌ای مثل دکتر ظریف که یک نخبه و مجتهد سیاسی است حالا برخی‌ها هستند درس در سیاست خواندند و تجربه دارند اما به مقام اجتهاد نرسیدند، ولی وزیر خارجه امروز ما مجتهد سیاسی است. علاوه بر تجربه و نخبگی و استعدادش مجتهد است.

روحانی تصریح کرد: جایی که باید بحث کارشناسی کنیم امین مردم هستیم و از طرف مردم سخن می‌گوییم. در تمام کشورهای دنیا، تصمیمات مهم روابط خارجی را نظام اتخاذ می‌کند و آن وابسته به سازوکار قانون اساسی آن کشور است. یا دولت و یا مجلس و یا شورای عالی امنیت ملی و یا مقامات ارشد نظام تصمیم می‌گیرند و اشکالی ندارد. ما نظرمان را به صراحت می‌گوییم ولی تصمیم‌گیری سازوکاری دارد و وقتی نظام به آن تصمیم رسید باید با امانت‌داری همان را به دنیا منتقل کنیم.

وی ادامه داد: ممکن است در شورای عالی امنیت ملی که من نماینده مردم ایران هستم ولی وقتی بحث و تصمیم‌گیری می‌کنیم، اگر اعضا رأیی دادند و من با آن مخالف بودم من به عنوان مصوبه شورا آن را امضا می‌کنم. برخی این مسئله این را درست لمس نمی‌کنند، من به عنوان رئیس‌جمهور نظرم را برای مردم بیان می‌کنم ولی اگر لایحه‌ای به مجلس دادم و مجلس آن را تغییر داد و قانونی شد که با لایحه من متفاوت است من آن را امضا و ابلاغ می‌کنم. این دوگانگی نیست و همه ما باید نظر خودمان را بگوییم و با صراحت و قدرت و بدون کم‌وکاست هم بگوییم ولی اگر تصمیم‌گیری در نظام می‌شود طبق قانون اساسی ما موظفه به اجرای آن هستیم.

رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: امروز شهادت می‌دهم وزیر امور خارجه ما در همه جلسات در هر سطحی که بوده نظر خود را به صراحت بیان کرده و امانت‌دار بوده است. این امتیاز بزرگی است حالا ممکن است برخی لمس نکنند که این چقدر مهم است و به چه شهامتی نیاز دارد. یعنی وزیر امور خارجه روبروی رئیس‌جمهور است و نظر خود را به صراحت می‌گوید و در صورتی که می‌داند ممکن است رئیس‌جمهور با نظرش مخالف باشد. او مشاور عالی کل نظام در امر سیاست خارجی است و باید نظرش را بیان کند. اگر تصمیمی در کشور اتخاذ می‌شود یا در دولت و یا در مجلس و یا در شورای امنیتی ملی تصویب می‌شود و همه ما بعد از تصویب مجری هستیم.

روحانی اضافه کرد: شهادت می‌دهم آقای دکتر ظریف وزیر امور خارجه در این مرحله هم امانت‌دار بوده یعنی نظر جمعی را که شنیده ممکن است با نظر خودش موافق نبوده ولی نظر کل نظام را اجرا کرده و این مهم است برای دولتی که تبلیغاتش از آغاز با مردم سیاست خارجی را آورده به رأی مردم گذاشته؛ حالا در دولت‌های قبلی هم سیاست‌های خارجی در چارچوب منابع ملی اتخاذ می‌شده اما من به عنوان رئیس‌جمهور هستم که در دور اول و دوم نظرم را در سیاست خارجی به رأی مردم گذاشتم و یکی از شعارهای اصلی من تعامل سازنده با جهان بوده. شاید یک علت برای اینکه بسیاری از آدم‌هایی که پای صندوق رأی آمدند و به من رأی دادند این اصل بوده و گفتند رئیس‌جمهوری را انتخاب می‌کنیم که مسیرش تعامل با دنیا بوده باشد. تعامل سخت است و تقابل آسان است؛ روربروی همه دنیا صحبت کردند و فحاشی کردن آسان است.

روحانی با بیان این مطلب که برخی اوقات ممکن است کشور در شرایطی اراده کند و مسیر تقابل را انتخاب کند و با آن کاری نداریم اما اساس در روابط خارجه و سیاست خارجه تعامل سازنده است، افزود: حالا این را مقام معظم رهبری در دوره دوم، تعبیر دیگری را فرمودند، فرموند: تعامل گسترده با جهان. خب این سیاست نظام و خواست مردم است و همه ما به یک معنا که کارگزار نظام هستیم کاره‌ای نیستیم. همه ما باید مطیع نظر اکثریت قاطع مردم باشیم. نظام ما بر این مبناست که تمام مقامات با رای مردم مشروعیت پیدا می‌کند، هر کس درهر مقامی مستقیم یا غیرمستقیم با رای مردم به آن مقام رسیده است.

رئیس‌جمهور اضافه کرد: جمهوری اسلامی جمهوریتش به معنای واقعی کلمه جمهوری است و شعار نیست. مردم پای صندوق رای می‌آیند؛ اعضای شوراها، نمایندگان مجلس، نمایندگان خبرگان و رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند. قانون اساسی ماست، به صراحت می‌گوید که اداره امور مردم و کشور با رای مردم از اطریق انتخابات‌های مختلف انجام می‌گیرد. اصل 6 قانون اساسی این را می‌گوید.

روحانی تصریح کرد: می‌خواهم نکته‌ای را بگویم، اینکه آمریکا فکر می‌کند با تحریم و فشار می‌تواند نظام را تغییر دهد یا مردم را از نظام برگرداند و مردم بگویند نظام حمهوری اسلامی را نمی‌خواهیم و نظام دیگری را می‌خواهیم یا عشق به ایران را رها کنند، اما من می‌گویم تا زمانی که اصل 6 قانون اساسی پابرجاست، این کار امکان‌پذیر نیست. تضمین این نظام و جمهوری اسلامی برای قرن‌ها در تاریخ آینده با اجرای درست اصل 6 قانون اساسی است و اگر درست اجرا کنیم ما همیشه یعنی این نظام وملت می‌مانیم. اگر از این اصل فاصله گرفتیم دیر یا زود باید خداحافظی کنیم.

رئیس‌جمهور اضافه کرد: کمک اصل 6 قانون اساسی یا اصل 59 قانون است؛ این اصل جمهوری اسلامی ایران را تضمین می‌کند برای همیشه. یعنی با اجرای اصل 6 و اصل 59 به هیچ عنوان هیچ قدرتی نه آمریکا و نه دیگران و اگر همه پشت به پشت هم بدهند نظام ما را نمی‌توانند تغییر دهند،‌ در صورتی که ما به اصل 6 و 59 متعهد باشیم.

روحانی گفت:‌ پس اساس جمهوری اسلامی ایران نظر مردم است. ما نمی‌توانیم حرف جداگانه‌ای بزنیم. مردم خواستی دارند و ما خواست دیگری. اخیرا در دولت تصویب کردیم پول ملی از ریال به تومان تبدیل شود. البته استدلال‌های مختلفی در دولت داشتیم. استدلال من عمدتا این بود که ما باید با زبان مردم حرف بزنیم. امروز در خیابان در مغازه در گفت‌و‌گوی مردم می‌گویند این را چند خریدی؟ نمی‌گوید 100 هزار ریال خریدم، می‌گوید 10 هزار تومان. اگر بگوید 100 هزار ریال به او می‌خندند و می‌گویند عقلش دچار مشکل شده است. البته در بانک بگویید 10 هزار تومان می‌خواهیم او می‌نویسد 100 هزار ریال. این دشواری برای مردم درست کرده است. کمتر کشوری سراغ دارم که زبان مردن در پول ملی اینقدر تفاوت داشته باشد.

وی با بیان این مطلب که ما باید تابع مردم باشیم، در حکومت حاکمان باید نمایندگان مردم باشند، افزود: کسی بالاتر از این نیست هچ‌کس در جمهوری اسلامی مقامی بالاتر از نمایندگی مردم ندارد، هرکس هست نماینده مردم است و نمایندگی مردم افتخار دارد.

به گفته رئیس‌جمهور حرف و خواست مردم اساس است. باید همه تلاش کنیم در کنار مردم باشیم و نه چیزی را به مردم تحمیل کنیم. حال آن موقع سفیر آمریکا و خارجی‌ها تحمیل می‌کردند الان من تحمیل کنم! چه فرقی می‌کند، تحمیل، تحمیل است، فرقی ندارد. نظر مردم مهم است.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه به تعبیر رهبری "تعامل گسترده" را به رای مردم گذاشتیم،‌ گفت: خب در دوره اول مردم رای دادند و در دوره دوم رای بیشتری دادند. این به معنای آن است که مسیری را که انتخاب می‌کنیم درست است یا نادرست. اگر با مردم باشیم و سخن ما با مردم یکی باشد، موفق هستیم هیچ عشقی در مردم بالاتر از اسلام و ایران نیست و این دو عشق است که زندگی ما را می‌سازد و مسیر حرکتی ما را روشن می‌کند.

رئیس‌جمهور تصریح کرد: اگر یک چیزی را شرع می‌گوید عقل هم همان را می‌گوید و فاصله‌ای بین منطق و آرمان نیست؛ این‌ها با هم‌یکی هستند و اگر این دو از هم فاصله گرفت، معلوم است ما خودمان جایی خطا می‌کنیم، آرمان و منطق و خواست ملی ما در کنار هم هستند. ما بر تعامل سازنده اصرار ورزیدیم و امروز هم اصرار می‌ورزیم. در آغاز کار در کنار این تعامل سازنده، من حس کردم این کار را وزارت خارجه بهتر از نهاد دیگر می‌تواند انجام دهد و روزهای اولیه دولت یازدهم از مقام معظم رهبری درخواست کردم کار پرونده هسته‌ای را از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه بدهیم و شخص وزیر امور خارجه مسئول مذاکرات شود و ما در این‌باره خیلی بحث نکردیم و در چند دقیقه ایشان قبول کرد و گفت این کار را بکنید.

روحانی ادامه داد: وقتی من دبیر شورای امنیت ملی بودم این وطیفه را از وزارت خارجه گرفته بودیم و به دبیرخانه داده بودیم و پیشنهاد‌ دهنده هم وزیر خارجه وقت بود، دیدیم کسی که می‌تواند آن را بهتر به جای اول برساند من هستم. سّرِ اول پیروزی ما در برجام این بود و اگر این کار نمی‌شد نمی‌توانست کمتر از 100 روز به توافق ژنو برسیم.

رئیس‌جمهور ادامه داد: البته قدم‌های دیگری برداشته شد و اگر وزیر خارجه ما و وزیر خارجه آمریکا در سال 92 با هم صحبت نکرده بودند و اگر من به تلفن آقای اوباما جواب نداده بودم کار به کندی پیش می‌رفت و با این، کار آسان شد. اینکه ما توانستیم کمتر از 100 روز به توافق موقت ژنو دست یابیم البته تصمیم‌گیری در برخی لحظات نیز سخت بود. البته سخت است؛ قبلش هم مذاکره شده بود و در 8 سال مذاکره پیشرفتی حاصل نشده بوده و اینکه بعد در 100 روز این پیشرفت عظیم تاریخ حاصل شد و تحملش سخت است و این تبع ما انسان‌هاست و نمی‌توان کاری کرد.

وی اظهار داشت: هر توافقی در هر کشوری در دنیا انجام دهید اگر دنبال حداکثر باشید امکان ندارید به توافق برسید. ما که از پیامبر (ص) که بالاتر نیستیم؛ او در صلح حدیبیه به حداکثر نرسید، برای امیرالمومنین(ع) سخت بود و در روایات است که خود پیامبر، نوشته «محمد رسول الله» را پاک کرد و پیامبر قبول کرد، چون می‌خواست این صلح برقرار شود و البته پیشنهادهای بدتری هم کردند و ایشان قبول کردند. تندها بیرون از خیمه پیامبر داد زدند و گفتند مگر نگفتی به مکه می‌رویم و طواف می‌کنیم؟ پیامبر(ص) گفت همینجا سر بتراشید و قربانی کنید.

رئیس‌جمهور در ادامه گفت: در مذاکره حداکثر نیست، در توافق حداکثری مطرح می‌کنند و بر آن اصرار می‌ورزند ولی آخرش به توافق می‌رسند چون هدف مهم است. هدف این بوده که آمریکا و برخی غربی‌ها می‌گویند ایران اهل منطق نیست و برخورد با او با جنگ امکان‌پذیر است خواستیم بگوییم دروغ می‌گویند و ما اهل مذاکره هستیم و قدرت داریم و این شهامت می‌خواهد و ما شهامت داشتیم. فرد برای این کار باید علم، هنر، یاران خوب داشته و کاردان و هنرمند و دیپلماتی در سطح جهانی باشد و دکتر ظریف در سطح جهانی به عنوان یک دیپلمات خبره شناخته شده است.

به گفته روحانی ایران در این مذاکرات به دنیا ثابت کرد که دنبال بمب اتم نیست ، ادعای آنها دروغ است و ما این را ثابت کردیم. اینکه می‌گفتند ایران حق غنی‌سازی ندارد را به کرسی بنشانیم و سازمان ملل در قطعنامه 2231 این حق ما را به رسمیت شناخت. عده‌ای می‌گفتند با مذاکره نمی‌شود شورای امنیت را تسلیم حق کرد و شاید هم نشود ولی 8 سال سعی کرده بودند.

روحانی اضافه کرد: من در جلسه‌ای گفتم همه قطعنامه‌های سازمان ملل را لغو می‌کنیم و کسی قبول نمی‌کرد. با آقایان ظریف و عراقچی و تخت‌روانچی می‌گفتم که باید اینها لغو شود و خود ما هم وقتی بحث می‌کردیم نیز روی آن بحث داشتیم که می‌شود که آن لغو بشود؟ ما ایران‌هراسی را زدودیم؛ اینکه ایران اهل منطق نیست را از بین بردیم و اینکه ایران دنبال بمب است را از بین بردیم و همچنین اینکه قادر نیستیم با مذاکره به نتیجه برسیم را از بین بردیم. اینکه pmd را به عنوان طوق لعنتی به پای ما بسته بودند و می‌کشیدند و خیلی می‌گفتند نمی‌توان آن را از بین برد را از بردیم و این پیروزی‌ها، پیروزی‌های دائمی برجام است و اگر همه اعضای 1+4 هم از برجام خارج شوند، این افتخارات از بین نمی‌رود.

وی ادامه داد: بعد از آن وارد مذاکرات مفصل‌تر شدیم و بعد از توافق ژنو به توافق نهایی رسیدیم و این توافق نهایی برای دشمنان ایران خیلی سخت بود و دشمنان ایران یعنی اسرائیلی‌ها شب‌های طولانی خوابشان نبرد. چه بعد از توافق هسته‌ای و چه زمان توافق در تیرماه سال 94 و چه زمان اجرا در دی ماه سال 94 خوابشان نبرد و نمی‌خواستند بشود و چقدر به اروپا و آمریکا سفر کردند. صهیونیزم همواره با این مخالف بوده و آن را رها نمی‌کنند تا روزی که کاملا از بین برود و این نظر آنهاست. ارتجاع و تندروهای آمریکا هم همین نظر را دارند و این مثل شومِ صهیونیزم، ارتجاع و تندورهای آمریکا از اول با هم بودند و الان هم باهم هستند و هرقدمی پیش بگذاریم و موفق شویم از همه طرف وارد عمل می‌شوند.

رئیس‌جمهور اظهار کرد: وقتی توافق انجام شد برای اینکه آن به اجرا نرسد، خیلی کارها در دنیا انجام شد و خدا نخواست آنها موفق شوند. اراده خدا بر این بود که برای دنیا روشن شود که ملت ایران دارای قدرت سیاسی و منطق است و می‌ایستد و موفق می‌شود. توافقی را امضا کردیم که دوست و دشمن نتوانستند بگویند به ضرر ایران است. یک نفر در دنیا بگوید این توافق بد بود؛ دشمنان ما از اول می‌گفتند بد است چون به نفع ایران است و خود آقای ترامپ می‌گفت به نفع ایران است البته شعری هم می‌گفت که مصرع اولش که می‌گفت ایران در هیچ مذاکره‌ای شکست نخورده درست بود ولی مصرع بعدی اشتباه بود. ممکن است کسی بگوید دسترسی به نقاط مدنظر حداکثری و 100 درصدی نبوده، بله ولی حتی در مذاکره با کشور دوست نیز به حداکثر نمی‌رسد. این کار عظیم انجام گرفت و موفقیت این کار را من به عهده همه مسئولین و کسانی که زحمت کشیدند و به‌ویژه شخص وزیر امور خارجه گذاشتم و اگر آقای دکتر ظریف وزیر خارجه نبود به این آسانی به این نمی‌رسیدیم.

منبع: تسنیم