سخنان فرزین درباره تئوری دولت برای مهار تورم

به گزارش راهبرد معاصر؛  محمدرضا فرزین در سی امین همایش سیاست های پولی و ارزی، اظهارداشت: تثبیت اقتصادی از روز اولی که در این بانک مسوولیت گرفتم را در دستور کار قرار دادم.

وی افزود: مجموعه سیاست های دولت و بانک مرکزی باید بتواند ثبات را به اقتصاد برگرداند؛ بی ثباتی شاخص های اقتصادی باید رفع شود؛ تمرکزمان تورم و کنترل این شاخص است.

فرزین با بیان اینکه برای مهار تورم باید تئوری داشته باشیم؛ تئوری ما هم تثبیت اقتصادی است تصریح کرد: ثبات اقتصادی با دخالت شروع می شود و نمیتوان کنار نشست تا اقتصاد به ثبات برسد.

رییس کل بانک مرکزی هماهنگی اقتصادی را زمینه تثبیت اقتصادی دانست و گفت: نرخ ارز در بازار غیررسمی موضوع مهمی است که همه را نگران کرده است البته در روزهای اخیر شاهد کاهش این نرخ هستیم؛ تقاضای ارز در بازار غیررسمی شامل قاچاق وارداتی، فرار سرمایه و پوشش زیان های احتمالی ناشی از نا اطمینانی های آینده است.

فرزین‌ گفت: برخی به بازار غیررسمی می گویند بازار آزاد؛ درحالی که هیچ بازاری در دنیا بدون مقررات نیست؛ تمام بازارها در دنیا شامل قوانین و مقررات هستند نه اینکه بازاری باشد که هیچ چیزی در آن شناسایی نشده باشد.

وی افزود: کم‌عمق بودن بازار، حساسیت پایین بازار به متغییرهای بنیادی، حساسیت بالا نسبت به اخبار، بستر سفته بازی و استفاده از شبکه اجتماعی برای تعیین نرخ ارز از مهمترین مشخصه های بازار غیررسمی ارز است.

فرزین با بیان این که در بازار غیررسمی از سال 90 تا کنون ضریب تغییرات خیلی بالا بوده است؛ گفت: دائم این نرخ تغییر می کند و هیچ ثباتی در آن وجود ندارد؛ در ماه های اخیر دیدید که یک اظهارنظر غیررسمی و دروغ چطور بازار را بهم می ریزد.

رییس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به اینکه هیچ دلیل بنیادی برای تغییر نرخ ارز وجود ندارد؛ تصریح کرد: رابطه عمیقی بین دارایی های سرمایه گذاری با نرخ ارز وجود دارد؛ ضریب همبستگی بین دلار با مسکن و خودرو 75 تا 80 درصد است.

به گفته وی، متوسط تغییرات نرخ دلار در بازار غیررسمی در دهه 70 معادل 20.6 درصد بوده؛ دهه 80 حدود 2.7 درصد؛ 90 تا 96 معادل 23.9 درصد و 97 تا 1401 معادل 61.1 درصد بوده است.

فرزین با تاکید براینکه رشد متغییرهای واقعی خوب نیست، تصریح کرد: القای ترس و دلهره در جامعه به روال عادی تبدیل شده است؛ در بازار ترس حاکم شده و ما باید از این ترس بترسیم.

وی با بیان اینکه چاره ای جز برقراری اعتماد بین سیاستگذار و فعال اقتصادی نداریم و به همین دلیل باید به تثبیت اقتصادی بپردازیم؛ گفت: آرژانتین و شیلی هم به سمت سیاست تثبیت رفتند ولی آرژانتین نتوانست اعتماد را بوجود بیاورد و شیلی موفق بود.

به گفته رییس کل بانک مرکزی، شروع هر سیاست تثبیتی نرخ ارز است؛ ولی باید سیاست مالی هم با سیاست ارزی هماهنگ شود تا سیاست تثبیت موفق شود.

فرزین ادامه داد: باید فعالان اقتصادی نسبت به آینده پیش بینی دقیقی داشته باشند؛ سیاست پولی و مالی هم باید در خدمت کنترل نقدینگی باشد؛ باید روی مقررات حساس شویم؛ بازارها باید تابع مقررات شوند.

* فرزین: دخالت 57 میلیاردی بانک مرکزی در بازار ارز طی 13 سال

رییس کل بانک مرکزی، گفت از سال 89 تا 1401 بانک مرکزی معادل 57 میلیارد دلار مداخله ارزی در بازار داشته است. که از این رقم بیش از 14 میلیارد و 600 میلیون دلار مربوط به اسکناس و 42 و نیم میلیارد دلار مربوط به حواله بوده است.

وی با بیان اینکه البته مداخله در بازار امری معمول است تصریح کرد: بانک مرکزی باید بخشی از ارزی که دولت به او می‌دهد را بفروشد و نمی‌تواند همه را ذخیره کنند.

او درباره رویکردهای ارزی کشورها یاد آور شد: 13 درصد از نظام های ارزی 190 کشور دنیا در 2021 یک نرخ سخت را برای ارز در نظر گرفتند (‌Hard prg) و 47 درصد از نظام های ارزی نظام soft peg داشته‌اند.

فرزین تاکید کرد: تعداد نظام های شناور کمتر است. دخالت در بازار ارز و تلاش برای تثبیت نرخ ارز امری بسیار مرسوم در بانک‌های مرکزی دنیا است و منحصر به کشور ما نیست.

او در پاسخ به کسانی که روی نرخ شناور تاکید می‌کنند اظهار کرد: باید به تجربه سایر کشورها نگاه کنند و ببینند کدام کشورها از نرخ شناور استفاده می‌کنند. اکثر کشورها دخالت و تثبیت می کنند و اگر این کار صورت نگیرد اعتماد شکل نخواهد گرفت.

رئیس کل بانک مرکزی یادآور شد: از سال 97 تا 1401 بین 6 تا 8 نرخ ارز مختلف داشته ایم و هم اکنون هم سه نرخ شامل نرخ حواله کالاهای اساسی، اسکناس ای تی اس و حواله ای تی اس داریم و توانسته‌ایم تعداد نرخ ها را کاهش دهیم، البته عموماً این تعداد بالای نرخ ها به موضوع تحریم و مشکلات ارزی بر می گردد.

* بالای 100 میلیارد دلار منابع ارزی داریم

وی با اشاره به ارز 28500 تومانی گفت: زمین تا آسمان دلار 28500 تومانی با 4200 تومانی فرق دارد؛ ارز مربوط به نفت و کالای اساسی را در مرکز مبادله اختصاص دادیم.

فرزین ادامه داد: فروش‌اسکناس را از طریق سیستم بانکی انجام دادیم که همین امر به آرامش بازار کمک‌کرد و صف های طولانی ارز را از بین برد؛ همچنان مداخله حاشیه ای در بازار ارز داریم و در مواقعی که فکر میکنیم مداخله حاشیه ای به کاهش نرخ ارز کمک میکند، این کار را انجام‌میدهیم.

وی با بیان اینکه بالای 100 میلیارد دلار منابع ارزی داریم؛ تصریح کرد: باید از منابعی که در کشورهای دیگر داریم استفاده کنیم؛ دستگاه دیپلماسی اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده است.

فرزین با بیان اینکه روزی آرزو داشتیم صادرات به 5 میلیارد دلار برسد و در حال حاضر بیش از 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم، گفت: با این شرایط حتی اگر منابع بلوکه شده ایران هم آزاد نشود می‌توان با امکانات موجود مسائل بازار ارز را حل و آرامش و ثبات را ایجاد کنیم.

فرزین درباره میزان فروش اسکناس در بازار متشکل گفت: از بهمن‌ماه 1401 تا 20 خرداد 1402 در مجموع 924 میلیون دلار و 101 میلیون یورو معامله شده است.

فرزین درباره اقدامات آتی در حوزه ارز گفت: توسعه مرکز مبادله ارز و طلا؛ تاسیس صندوق تثبیت، اصلاح سیاست های خرید و فروش ارز، از مهمترین اقداماتی است که انجام خواهیم داد؛ البته در بازار طلا هم ورود خواهیم کرد. ولی الان تمرکزمان ارز است.

آخرین عددی که از رشد نقدینگی به دست آمده 31.1 درصد در سال 1401 است؛ ممکن است برخی بگویند قبلا گفته بودید 30.7 درصد بوده ولی با توجه به اصلاحاتی که صورت می گیرد امکان تغییر نرخ ها وجود دارد. امسال میخواهیم در حدود 25 درصد رشد را کنترل کنیم. نرخ رشد نقدینگی در اردیبهشت ماه امسال 2.1 درصد بوده که روی نمودار هدف قرار گرفته است.

* جزئیات تورم اردیبهشت ماه/ تورم کاهشی می شود؟

فرزین با بیان اینکه در بخش تورم اقدامات موثر خوبی انجام داده‌ایم اظهار کرد: تورم نقطه به نقطه در شاخص تورم مصرف کننده (CPI) از 62.4 درصد فروردین به کانال 50 درصد در اردیبهشت رسید که در خرداد ماه ریزش شدیدی در این شاخص خواهیم داشت به نحوی که هدفگذاری ما ورود به کانال 30 درصد خواهد بود.

همچنین شاخص تورم تولیدکننده (PPI) از فرودین تا اردیبهشت 8.2 درصد کاهش داشته که رقم بسیار خوبی است. این نرخ نیز در خرداد ماه کاهشی خواهد بود و وارد کانال 20 درصد می‌شود.

فرزین تاکید کرد که قطعا شرایط اقتصادی امسال بهبود خواهد داشت و پیگیر سیاست‌های تثبیتی و کنترل نرخ رشد نقدینگی و تورم هستیم.

رییس کل بانک مرکزی گفت: چون همه تامین مالی بلند مدت را به دوش نظام بانکی انداخته اند پولی برای تسهیلات خرد باقی نمی ماند. باید تلاش کنیم تامین مالی کلان به بازار سرمایه منتقل شود. تسهیلات تکلیفی هم برمشکلات نظام بانکی می افزاید. امسال تلاش داریم که تسهیلات خرد و قرض الحسنه را افزایش دهیم.

وی افزود: برخی بانک های ناسالم داریم که هم دولتی است هم خصوصی؛ همه این ایرادات ناشی از سیاست داخلی بانک ها نبوده بلکه فشارهای بیرونی هم داشتند؛ باید حتما ناترازی بانکها اصلاح شود. با دولت هم تفاهم‌هایی در این خصوص انجام دادیم./ تسنیم