به گزارش راهبرد معاصر؛ پس از اعلام خبر امضای قرارداد واردات روزانه 10 میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان و احیای روابط دو کشور از سوی جواد اوجی وزیر نفت، مباحث زیادی درباره خطای فاحش دولت قبل در تخریب روابط ایران و ترکمنستان مطرح شد.
تجارت گاز با ترکمنستان میتواند علاوه بر پایداری شبکه گاز شمال و شمال شرق کشور، به افزایش سهم ایران در بازار گاز منطقه از طریق بازصادرات گاز به کشورهای دیگر و تامین گاز موردنیاز صنایع در ماههای سرد سال کمک کند؛ اما دولت قبل با لجبازی و عدم تسویه بدهی ایران به ترکمنستان، نه تنها این فرصت را از ایران گرفت بلکه کل روابط اقتصادی دو کشور را قطع کرد.
* ادعای انتقاد تند ظریف از زنگنه در ماجرای ترکمنستان و انکار ظریف
در ابتدای هفته جاری و همزمان با فعالیت رسانهای محمدجواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه ایران، مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با انتشار توئیتی اظهار داشت: آقای دکتر ظریف! حال که سکوت شکستید، در ایامی که وزارت نفت دولت سیزدهم بدون برجام موفق شده بدهی ترکمنستان را تسویه و قرارداد گازی را احیا کند، آنچه سال ۹۹ در جلسه با بنده و جمعی از نمایندگان در دفترتان گفتید، علنی بگویید: "زنگنه در ماجرای ترکمنستان خیانت کرد"، دانستن حق مردم نبود؟!
افشاگری نماینده مجلس درباره انتقاد تند محمدجواد ظریف به عملکرد زنگنه در ماجرای ترکمنستان پس از چند روز با واکنش وزیر سابق امور خارجه همراه شد، ظریف در مصاحبهای در این باره توضیح داد: آنچه در جلسه نمایندگان مجلس گفتم این است که آقای مهندس زنگنه باید به دولت و نهادهای نظارتی درباره عملکرد حوزه خود در نفت و انرژی پاسخگو باشد نه سیاست خارجی. عدم پرداخت بدهی ترکمنستان ضربهای در سیاست خارجی بود اما مهندس زنگنه مسئول این زیان نیست؛ در آن جلسه به نمایندگان مجلس گفتم شما باید قانونی که در حوزه سیاست خارجی، ظرفیتی برای وزارت امور خارجه در پیگیری این امور قائل نیست را تغییر دهید، نه اینکه مهندس زنگنه را مسئول بدانید.
*روایت یکی دیگر از حاضران جلسه از انتقاد شدید ظریف به زنگنه
در این راستا، برای روشن شدن ابعاد موضوع، با علیاکبر کریمی نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از حاضران جلسه سال 99 بین نمایندگان و وزیر وقت امور خارجه به گفتوگو نشستیم.
علیاکبر کریمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به عملکرد وزارت نفت دولت قبل در ماجرای ترکمنستان و محتوای جلسه سال 99 با وزیر وقت امور خارجه وقت عنوان کرد: بنده در جلسه سال 99 با وزیر وقت امور خارجه حضور داشتم. در آن جلسه درباره روابط ایران و ترکمنستان بحث شد و تا جایی که بنده به خاطر دارم آقای ظریف انتقادات و گلایههای متعددی را از عملکرد آقای زنگنه و تخریب روابط ایران و ترکمنستان مطرح کردند.
وی افزود: ضمنا بنده و جمعی از نمایندگان مجلس دهم در تیرماه سال 1398 به همراه هیئتی به ترکمنستان سفر کردیم. در این سفر از نزدیک شاهد دیدگاهها و مواضع مسئولان ترکمنستانی بودم که گلایه شدیدی از رفتار ایران داشتند، حتی سفیر ایران در ترکمنستان نیز در آن مقطع به شدت از رفتار وزارت نفت نسبت به ترکمنستان انتقاد داشت و گفت که وزارت نفت هیچ اقدامی برای حل مشکل روابط ایران و ترکمنستان نمیکند.
کریمی اظهار داشت: ما این موضوعات را به آقای ظریف منتقل کردیم و وی انتقاد کرد که متاسفانه وزارت نفت گامی برای حل مشکل دو کشور برنداشته و آقای زنگنه حاضر به تعامل با ترکمنستان نمیشود. بنابراین موضوع گلایه شدید آقای ظریف از آقای زنگنه واقعیت دارد.
* جریمه 2 میلیارد دلاری ایران، نتیجه مناقشه گازی با ترکمنستان
همچنین روز گذشته، مالک شریعتی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس نیز در واکنش به انکار محمدجواد ظریف نسبت به گفتههایش در جلسه سال 99 در توئیتر نوشت: عقب نشینی اجباری آقای ظریف از سخن خود، حقیقت را درباره زنگنه عوض نمیکند، انشاءالله به زودی ابعاد و جزئیات دقیق مستندی از این خیانت ملی، به اطلاع مردم شریف ایران خواهد رسید.
البته افشای انتقادات ظریف نسبت به عملکرد زنگنه موضوع عجیبی نیست، ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجفآباد در مجلس نیز در سال تیرماه سال 98 در مصاحبهای در این باره عنوان کرده بود: اختلافات میان زنگنه و ظریف بهحدی است که بر سر استفاده از منافع برجام و بهکارگیری شرکتهای شرقی و آسیایی در بازار نفت و گاز ایران دچار چالشهای بسیاری شدهاند و آقای ظریف نیز یکی از راههای به بنبست رسیدن برجام را سستی وزارت نفت در این حوزه میداند.
به اعتقاد کارشناسان، وزارت نفت دولت قبل به هوای اجرای برجام و سرمست از رویای حضور شرکتهای غربی، بدون هیچ دلیل موجهی خرید گاز از ترکمنستان را از دی 95 متوقف و روابط دو کشور را تخریب کرد که نتیجه آن جریمه 2 میلیارد دلار بابت مناقشه گازی با ترکمنستان بود./ فارس