چرا رانت ۱۰ هزار تومانی صنعت پتروشیمی بازتاب داده نمی‌شود؟
به گزارش راهبرد معاصر، صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع مادر به حساب می آید؛ چرا که مواد اولیه بسیار از صنایع دیگر توسط این صنعت تولید می شود. از این رو این صنعت از اهمیت بالایی در میان صنایع برخوردار است. به طور کلی مواد پتروشیمی ؛ آن گروه از محصولات شیمیایی می باشند که از طریق تغییر شکل پیدا کردن یا فعل و انفعالات پارتی از هیدروکربور های نفت یا گاز طبیعی با بقیه مواد ساخته می شوند.محصولات پتروشیمی دارای مسائل استعمال عمومی و صنعتی زیاد از قبیل پارچه ( نایلون ؛ دارکرون ؛ پشم و پنبه مصنوعی )لوازم الکتریکـی ؛ کودهای شیمیایی ؛ حلال ها ؛ مواد پاک کننده و غیره هستند.
گفتنی است خوراک اصلی صنعت پتروشیمی، همان گاز طبیعی است. همچنین به اذعان خود پتروشیمی ها، تنها مزیتی که برای صنایع مذکور امکان رقابت ایجاد می کند، گاز خوراک ارزان قیمتی بود که در اختیار این صنعت تا کنون قرار گرفته است. گفتنی است قیمت محصولات تولید شده توسط این صنایع، به دلیل رانت انرژی که تا کنون دریافت می کردند قابلیت رقابت داشت و طبیعتا شرکت های پتروشیمی از این محل سودهای هنگفتی را به دست می آورند.
پس از تغییر و تحولاتی که در نرخ گاز این صنایع به وجود آمد و نرخ گاز این صنایع بر اساس نرخ ثابت ارزی و نرخ تسعیر 28500 تومان به ازای هر مترمکعب گاز خوراک به 7 هزار تومان افزایش یافت، طبیعتا سود شرکت های پتروشیمی نسبت به قبل با کاهش مواجه شده و طبیعتا اعتراض ذی نفعان این صنایع و همچنین رسانه های وابسته به آن ها زیاد شد.
لازم به ذکر است که برخی گمانه زنی ها و اخبار مبنای محاسبه ی نرخ هر متر مکعب گاز برای صنایع پتروشیمی را بین 24 تا 30 سنت اعلام کرده بودند که با احتساب نرخ تسعیر 28500 تومانی، بر اساس مصوبه هیئت دولت قیمت ریالی هر متر مکعب گاز حدود 7 هزار تومان (24 سنت) تعیین شد.
امتیاز مغفول صنعت پتروشیمی
دو نکته ای که در خصوص صنعت پتروشیمی همواره مغفول است و شاید تا کنون در کمتر رسانه ای به آن ها اشاره شده است، انتفاع صنعت پتروشیمی از دو محل "اختلاف نرخ تسعیر" و "ارزش افزوده ی محصولات تولید" شده است.
نکته ی اولی که در خصوص این صنایع وجود دارد، این است که آن ها گاز خوراک را به عنوان ماده اولیه، بر اساس نرخ ارزی ثابت (حدود 24 سنت) و با احتساب نرخ تسعیر 28500 تومان دریافت می کنند و طی فرایندی آن را به فرآورده هایی اعم از اوره و متانول و سایر محصولات تبدیل کرده و طبیعتا به واسطه ی این فرایند، ارزش افزوده ی مشخصی تولید شده که بازتاب آن در قیمت نهایی این محصولات منعکس خواهد شد. گفتنی است سود اصلی این شرکت ها، قاعدتا باید از این محل شناسایی شود.
اما نکته ی دیگری که در این خصوص وجود دارد و در واقع محلی دیگر برای انتفاع صنعت پتروشیمی محسوب می شود، انتفاع از اختلاف نرخ تسعیر برای محاسبه ی نرخ گاز خوراک این صنایع با نرخ تسعیر ارز های حاصل از صادرات آن ها است. به بیانی ساده تر صنعت پتروشیمی در حالی ارز های حاصل از صادرات خود را با نرخ سامانه مبادله ارز و طلا ( حدود 38500 تومان) تسعیر کرده و به بانک مرکزی می فروشد که مبنای محاسبه ی گاز آن ها که نقش ماده اولیه را برای این صنعت ایفا می کند بر اساس نرخ 28500 تومانی است. یعنی جدا از اینکه محصولات تولید شده توسط پتروشیمی ها مشخصا سودی برای این شرکت ها خواهد داشت، همین اختلاف 10 هزار تومانی نرخ گاز خوراک این صنایع با نرخ تسعیر ارزهای حاصل از صادرات آن ها امتیاز دیگری است که به این صنایع داده شده است تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
ذکر این نکته الزامی است، در حالی تمام توجهات معطوف به نرخ ثابت 7 هزار تومانی خوراک گاز این صنایع است که مشخصا به واسطه ی اختلاف 10 هزار تومانی نرخ تسعیر ارزهای حاصل از صادرات این صنایع با نرخ تسعیر محاسبه ی نرخ گاز خوراک آن ها، امتیاز مهم و بزرگی به این صنعت داده شده است./ تسنیم