رمزگشایی از تحرکات نظامی مشکوک آمریکا در سوریه

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در یک‌ماه اخیر فعالیت پایگاه‌های آمریکا و نیروهای تحت حمایت سنتکام در دو منطقه خلیج فارس و سوریه به شکل مشکوکی افزایش یافته است. در سوی مقابل، نیروهای مسلح سوریه و گروه‌های وابسته به محور مقاومت نیز با رصد تحرکات نیروهای سه‌گانه پنتاگون در منطقه، اقدام به مقابله به‌مثل برای ایجاد موازنه تهدید در برابر آمریکایی‌ها کردند. 

برگزاری رزمایش دریایی «اقتدار» نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دفاع از جزایر سه‌گانه و آماده باش نیروهای مقاومت برای مقابله با اقدام احتمالی آمریکا در شرق سوریه نشان دهنده افزایش تحرکات در منطقه غرب آسیاست. 

واشنگتن معتقد است افزایش تحرکات نیروهای روسی در سوریه ارتباط مستقیمی با افزایش حضور شناورهای ایرانی و رصد ناوها و جنگنده‌های آمریکا در منطقه خلیج فارس دارد

کارشناسان معتقدند، با آب شدن یخ روابط تهران با کشورهای عربی از سویی و بازگشت دمشق به اتحادیه عرب از سوی دیگر، دولت بایدن قصد دارد در اقدامی واکنشی بار دیگر پروژه «امنیتی‌سازی» محیط غرب آسیا و معرفی ایران به عنوان تهدید شماره یک را در دستور کار قرار دهد.  

تحرکات آمریکا در شرق فرات با ادعای همکاری نیروهای روس و ایرانی برای اخراج نیروهای خارجی از سوریه شدت گرفته است. به گزارش واشنگتن اگزمینر، یک مقام وابسته به وزارت دفاع آمریکا مدعی شد، هواپیماهای روسی اقدام به پرواز غیر حرفه‌ای در کنار پهپاد MQ-9 کرد. همچنین این منبع آمریکایی از رصد پایگاه التنف به‌وسیله هواپیماهای روسی خبر داد. 

واشنگتن معتقد است افزایش تحرکات نیروهای روسی در سوریه ارتباط مستقیمی با افزایش حضور شناورهای ایرانی و رصد ناوها و جنگنده‌های آمریکا در منطقه خلیج فارس دارد. همچنین محور مسکو- تهران- دمشق در حال برنامه‌ریزی برای افزایش حملات علیه پایگاه‌های آمریکایی و در نهایت اخراج نیروهای این کشور از شرق فرات هستند. 

به همین بهانه آمریکا به نیروهای خود در سوریه و شبه‌نظامیان قسد برای مقابله با هرگونه حمله احتمالی اعلام آماده باش کرده است. خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع محلی اعلام کرد، ارتش آمریکا اقدام به جابه‌جایی تجهیزات سنگین نظامی به طرف نقاط پیرامونی رود فرات کرده است. 

به گزارش العالم، نیروهای آمریکایی در حال انتقال انواع تسلیحات پیشرفته مانند سلاح‌های ضد تانک- سامانه‌های ارتباطی و تجهیزات لجستیک به پایگاه حسکه هستند. ظاهراً این کاروان نظامی از مرزهای عراق وارد شهر الشدادی واقع در جنوب حسکه شده است. 

در واکنش به اقدامات مشکوک نیروهای اشغالگر، برخی تصاویر منتشر شده از سوریه از اعزام گسترده نیروهای محور مقاومت و ارتش سوریه به استان‌ دیرالزور برای پیشگیری از حمله احتمالی آمریکا به کریدور عراق- سوریه حکایت دارد.

نیروهای آمریکایی در حال انتقال انواع تسلیحات پیشرفته مانند سلاح‌های ضد تانک- سامانه‌های ارتباطی و تجهیزات لجستیک به پایگاه حسکه هستند

در سوی مقابل، معاون مرکز هماهنگی روسیه در پایگاه حمیمیم با انتشار بیانیه‌ای از افزایش نقض حریم هوایی سوریه به‌وسیله جنگنده‌ها و هواپیماهای ترابری آمریکا خبر داد. به گزارش «مرکز آشتی روسیه»، 6 مورد نقض حریم هوایی سوریه از سمت جنگنده‌های اف-16، اف- 35 و سه فروند پهپاد در منطقه التنف اتفاق افتاده است. 

کارشناسان حوزه امنیت بین‌الملل معتقدند، روسیه در پاسخ به افزایش کمک‌های نظامی- مالی آمریکا (مانند بمب‌های خوشه‌ای) به دولت ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین قصد دارد علاوه بر تقویت سامانه‌های راداری- پدافندی سوریه، با همکاری ایران، محور مقاومت و دولت دمشق هزینه حضور آمریکایی‌ها را در شرق فرات افزایش دهد. روس‌ها معتقدند این سیاست می‌تواند به تعدیل سیاست‌های ناتو در بحران اوکراین کمک کند.

دیگر بازیگران مؤثر در این معادله رژیم صهیونیستی و ترکیه هستند. در صورت وقوع درگیری احتمالی میان مقاومت و نیروهای وابسته به آمریکا احتمال شکل‌گیری اتاق مشترک میان واشنگتن و تل‌آویو افزایش خواهد یافت. این همکاری می‌تواند در قالب کمک‌های اطلاعاتی و پشتیبانی هوایی رژیم صهیونیستی از پایگاه‌ها و نیروهای آمریکایی باشد. 

آنکارا اما در وضعیت متفاوتی قرار دارد. ترکیه به دلیل حضور غیرقانونی در 10 درصد خاک سوریه، داشتن تسلط امنیتی- اقتصادی بر مناطق تحت کنترل معارضان، هماهنگی امنیتی با روسیه و ایران و تلاش برای حفظ سازوکار مذاکرات چهارجانبه مسکو به نظر نمی‌آید تمایلی برای کمک به هیچ یک از طرف‌های منازعه داشته باشند و احتمالاً در جایگاه بی‌طرف قرار خواهد گرفت. 

بهره سخن

تابستان سال گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی سوریه تصریح کردند، آمریکا باید از زمین‌های حاصل‌خیز و مناطق نفت‌خیز شرق فرات اخراج شود. در این طرح، معظم له بر مبنای راهبرد کلان اخراج آمریکا از منطقه غرب آسیا خواستار افزایش هزینه حضور آمریکایی‌ها در سوریه و خلق «ویتنام دوم» برای ماشین جنگی پنتاگون است. 

به عبارت دیگر، ایران به عنوان قدرت محوری در معادلات حوزه سوریه قصد دارد سناریوی افغانستان و عراق را این‌بار در سوریه برای آمریکا تکرار و هژمون رو به افول را به عقیب‌نشینی از منطقه مجبور کند. البته دولت بایدن برای ایجاد موازنه در برابر ایران، چین و روسیه قصد دارد بار دیگر در سیاست منطقه‌ای واشنگتن بازنگری کند و نوعی حضور هوشمند را در رژیم صهیونیستی، اردن، قطر و بحرین ازسر بگیرد. 

با وجود این، روندهای منطقه‌ای همچون توافق پکن، همکاری مسکو- سعودی در اوپک پلاس و توسعه روابط اقتصادی چین با شورای همکاری خلیج فارس نشان دهنده کم رنگ شدن حضور واشنگتن در معادلات راهبردی منطقه و ظهور بازیگران جدید در غرب آسیاست. در چنین شرایطی تحولات جاری در میدان سوریه می‌تواند نقش سرنوشت‌سازی در آینده حضور نیروهای آمریکایی در این منطقه داشته باشد.