پیامدهای اختلافات عربستان و امارات برای رژیم صهیونیستی

به گزارش «راهبر معاصر»؛ روابط امارات متحده عربی و عربستان سعودی به تازگی بدتر شده است. زیربنای اختلافات دو کشور که رویکردی عمل‌گرایانه در قبال رژیم صهیونیستی دارند، علنی یا در پشت صحنه ملاحظات اعتبار و جایگاه در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است.

عربستان سعودی علاقه مند است وضعیت مطلوب خود را نسبت به امارات متحده عربی که در سال های اخیر جایگاه منطقه ای و بین المللی بهتری یافته است، احیا کند.  در حالی که اختلافات میان ابوظبی و ریاض جدید نیست، اما شدت بیشتری یافته است. اختلافات آنها ممکن است بر روند عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی تأثیر بگذارد.

ماهیت اختلافات میان عربستان و امارات

سودان

امارات و عربستان مدتی است وارد بازی سیاسی در  خارطوم شده‌اند و هر کدام طرفدار یکی از طرف های جنگ‌طلب هستند که این موضوع می‌تواند پیامدهایی بر مدت جنگ و به طور غیرمستقیم بر آینده روند عادی سازی سودان با رژیم صهیونیستی داشته باشد.

امارات در سال 2020 میلادی تصمیم گرفت روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی سازی کند. مشخص نیست عربستان سعودی تا چه حد از همه جزئیات مطلع بود

یمن

پیشرفت میدانی ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان مستلزم همکاری نظامی هرچند کوچک میان عربستان و امارات است. با وجود این، به ویژه از زمان آتش بس در آوریل 2022 میلادی، دو کشور سیاست های متفاوتی دنبال کرده اند و از نیروهای یمنی (همسو یا غیرهمسو) حمایت می کنند. در حالی که ابوظبی از شورشیان جنوب یمن حمایت می‌کند، ریاض خود را حامی دولت مستعفی می داند و می‌خواهد این کشور تا حد امکان متحد باشد تا از ایجاد دولت با محوریت انصارالله در شمال جلوگیری کند.

قطر

ریاض برای پایان محاصره دوحه در سال 2021 میلادی فشار آورد و از آن زمان به بعد روابط میان عربستان و قطر در مقایسه با امارات به میزان قابل توجهی گرم تر شده است.

ایران

در حال حاضر دو کشور رویکردی آشتی‌جویانه در قبال تهران اتخاذ کرده‌اند. عربستان رویکرد امارات متحده عربی را دنبال و روابط دیپلماتیکش را با تهران در مارس عادی کرد.

رژیم صهیونیستی

امارات در سال 2020 میلادی تصمیم گرفت روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی سازی کند. مشخص نیست عربستان سعودی تا چه حد از همه جزئیات مطلع بود، اما زمانی که این روند آغاز شد، به بحرین نیز برای پیوستن به چارچوب توافقات با رژیم صهیونیستی چراغ سبز نشان داد. پس از سه سال، امارات نگران است تقویت روابط رژیم صهیونیستی با عربستان سعودی به زیانش تمام شود.

علاوه بر این، دو کشور در حوزه های مختلف نیز چالش هایی را گذرانده اند:

نفت
در دو سال گذشته عربستان و امارات مواضع مختلفی در زمینه تنظیم قیمت نفت و همکاری در داخل مجموعه اوپک پلاس اتخاذ کردند. امارات روند افزایش ظرفیت تولید نفت خود را به 5 میلیون بشکه در روز آغاز کرده و مایل است برخلاف عربستان که با روسیه همراهی می کند، سهمیه های صادراتی خود را افزایش دهد تا بتواند سود خود را به حداکثر برساند و سهم بازار خود را نیز با کاهش قیمت ها افزایش دهد.

اهمیت امارات در دهه گذشته افزایش یافته و این کشور اکنون دارای اعتبار منطقه ای و جهانی است؛ به همین دلیل از همسایه بزرگتر خود در بسیاری زمینه ها مانند پزشکی، فضایی، کشاورزی و تحقیقات هسته ای پیشی گرفته است

اقتصاد

ضرب الاجل عربستان مبنی بر اینکه همه شرکت‌هایی که می‌خواهند با پادشاهی سعودی تجارت کنند، باید دفتر مرکزی خود را در قلمرو این کشور قرار دهند، پایان سال جاری میلادی منقضی می‌شود. این هدف در درجه نخست علیه دبی (که مرکز اصلی اقتصادی غرب آسیاست) تعبیر شد. عربستان سعودی همچنین خط هوایی جدیدی راه اندازی کرده، مقاصد گردشگری پر زرق و برقی توسعه داده و به این وسیله خود را در رقابت مستقیم با همسایه اش قرار داده است.

جدای از این اختلافات، سردی روابط میان دو کشور شاید اصولاً به ملاحظات اعتبار و جایگاه در عرصه های منطقه ای و جهانی مرتبط باشد.  اهمیت امارات در دهه گذشته افزایش یافته و این کشور اکنون دارای اعتبار منطقه ای و جهانی است؛ به همین دلیل از همسایه بزرگتر خود در بسیاری زمینه ها مانند پزشکی، فضایی، کشاورزی و تحقیقات هسته ای پیشی گرفته است.

اکنون امارات خود را برابر و حتی در برخی زمینه ها برتر از همسایه بزرگتر خود می بیند. برای عربستان سعودی مهم است وضعیت مطلوبش را نسبت به امارات بار دیگر احیا کند، تا حدی که تصمیمات بحث برانگیز اتخاذ شده به وسیله عربستان به موقعیت و جایگاهش لطمه زده است.

هنوز زود است بدانیم رقابت میان این دو بازیگر مهم تا چه حد بر ژئوپلیتیک منطقه ای تأثیر می گذارد و در آینده به کدام عرصه ها گسترش می یابد، اما این تحولات به سبقه تاریخی پیامدهای منفی داشته است. ریاض و ابوظبی برخلاف رژیم صهیونیستی از حامیان اصلی رویکرد عمل‌گرایانه میان کشورهای غرب آسیا به شمار می‌روند.