مسائل منطقه؛ محور گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و جمهوری آذربایجان

به گزارش راهبرد معاصر، خبرگزاری «ترند» جمهوری آذربایجان از گفت‌وگوی تلفنی «جیحون بایراموف» وزیر خارجه این کشور با «حسین امیرعبداللهیان» همتای ایرانی وی خبر داد. طبق این گزارش، وزرای خارجه دو کشور درباره مسائل دوجانبه و همچنین وضعیت کنونی منطقه گفت‌وگو کردند.

در این تماس تلفنی، دو طرف درباره توافقات و نتایج نشست‌های اخیر بین روسای مشترک کمیسیون دولتی همکاری‌های اقتصادی، تجاری و بشردوستانه جمهوری آذربایجان و ایران و اقدامات بیشتر که قرار است انجام شود، گفت‌وگو کردند.

به نوشته ترند، در این گفت‌وگو، تاثیر مثبت نشست‌ها در سطوح عالی و تماس‌های بین بخشی بر توسعه روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران مورد توجه و تقدیر قرار گرفت. طبق این گزارش، «همچنین وزرای خارجه اقدامات لازم برای عادی‌سازی کامل روابط دو کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادند». دو طرف همچنین درباره سایر موضوعات مورد علاقه دو کشور تبادل نظر کردند.

به گزارش رسانه دولتی جمهوری آذربایجان، جیحون بایراموف در این تماس گفت «به‌رغم پیشنهادات و ابتکارات صلح که باکو با هدف عادی سازی روابط در منطقه ارائه کرده، تحرکات نظامی-سیاسی رهبری ارمنستان علیه تمامیت ارضی و حاکمیت (جمهوری) آذربایجان به این تلاش‌ها آسیب زده است».

در پی تنش‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت خارجه دوشنبه ۲۰ شهریور گفت:‌ با توجه به اهمیت تحولات قفقاز و تاثیرات هرگونه بی‌ثباتی، ناآرامی و تنش جدید در منطقه بر کل آن، موضوع را با حساسیت و جدیت دنبال می‌کنیم و در تماس و گفت‌وگو با مقامات دو کشور هستیم.

وی افزود: مقامات ارمنستان نسبت به احتمال درگیری نظامی جدید از سوی جمهوری آذربایجان اظهار نگرانی کردند. اما مقامات جمهوری آذربایجان به ما پیام دادند که هیچ قصدی برای حمله نظامی ندارند و بر اساس اظهارات مقامات آذربایجانی، نقل و انتقالات اخیر یک اقدام متعارف نظامی در آستانه فصل زمستان است که در این فصل، تردد در مناطق کوهستانی سخت و دشوار می‌شود.

ارمنستان در هفته‌های اخیر جمهوری آذربایجان را به تجمع نیرو اطراف قره‌باغ متهم کرده است. «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان در اظهارات اخیر خود وضعیت انسانی داخل قره‌باغ را ناامیدکننده خواند و افزود جمهوری آذربایجان به تجمع نیرو در امتداد خطوط مقدم با قره‌باغ و ارمنستان ادامه می‌دهد؛ اتهاماتی که باکو رد کرده است.

در پی این تحولات، امیرعبداللهیان چهارشنبه ۲۲ شهریور با «آرارات میرزوویان» وزیر امور خارجه ارمنستان تلفنی گفت‌وگو و درباره تحولات جاری در منطقه قفقاز جنوبی بحث و تبادل نظر کرد. وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفت‌وگو با اشاره به ضرورت حل‌وفصل ریشه‌ای اختلافات برای دستیابی به صلح پایدار در منطقه، موثرترین راه برای رسیدن به صلح جامع را گفت‌وگوها و سازوکارهای منطقه‌ای از جمله سازوکار ۳+۳ دانست.

میرزویان نیز توسعه مناسبات با ایران را سازنده و مهم خواند و با اشاره به نقل و انتقال نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان گفت: هرگونه تغییر مرزها در قفقاز جنوبی غیر قابل قبول است.

قره‌باغ در سطح جهانی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود اما از زمان جنگی که مصادف با فروپاشی اتحاد شوروی در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی شد، به دست جمعیت ۱۲۰ هزار نفری قوم ارمنی کنترل می‌شود. جمهوری آذربایجان بخش‌های بزرگی از منطقه قره‌باغ کوهستانی را در جنگ ۲۰۲۰ پس گرفت و قره‌باغ را تقریباً به طور کامل محاصره کرد. از دسامبر ۲۰۲۲--در نُه ماه گذشته-- غیرنظامیان جمهوری آذربایجان شروع به مسدود کردن آخرین راه ارتباطی قره‌باغ به ارمنستان کردند که باعث کمبود شدید مواد غذایی، سوخت و دارو شده است.

با موافقت مشروط مسؤولان ارمنی قره‌باغ کوهستانی، کمک‌های روسیه سه‌شنبه از طریق جاده آغدام در جمهوری آذربایجان به قره‌باغ کوهستانی رسید. روسیه این اقدام را «اولین گام» برای بازگرداندن کمک‌های امدادی به منطقه مسدود شده توسط جمهوری آذربایجان توصیف کرد و گفت مسکو انتظار دارد کمک‌های بشردوستانه بدون هیچ مانعی از هر دو جهت (ارمنستان و جمهوری آذربایجان) به طور منظم به منطقه سرازیر شود./ فارس