به گزارش راهبرد معاصر: این روزها بحث حضور بانوان در ورزشگاهها زیادی داغ است و هر صاحب تفکری را به این فکر میاندازد که چرا باید چنین بحثی که جزو اولویتهای جامعه کنونی محسوب نمیشود و حتی میتوان به جرت اذعان داشت که جزو موارد بیاهمیت به ویژه در جامعه بانوان است با چنان جار و جنجالی نقل محافل رسانهای باشد که حتی سازمانی آنطرف آبی مانند فیفا هم برای ما تعیین تکلیف کرده و ضرب العجلی برای حل مسئله حضور بانوان در ورزشگاهها و تماشای فوتبال مشخص کند؟ این مسئله آنقدر پیازداغش زیاد شده که دیگر ته گرفته و بوی دخالت و تصمیمات نامتعارف از آن به مشام میرسد.
با این حال فارغ از تمام جار و جنجالهای سیاسی، این مسئله چند نکته اساسی دارد؛ نخست اینکه آیا زیرساختهای لازم برای حضور بانوان مسلمان در جایگاهی که به اذعان همگان سرشار از مطالب نادرست و هیاهو و هیجانات نامتعارف و گاهی فحاشیهای رکیک است، فراهم است؟ و دوم اینکه این حضور آن هم با این ضرب العجل چه آسیبهای فرهنگی و اجتماعی در جامعه به ویژه برای بانوان به همراه خواهد داشت؟ «راهبرد معاصر» برای بررسی این مهم به سراغ چند تن از کارشناسان و فعالان حوزه بانوان رفته است.
نگاه سکولار به مسائل بانوان
«لاله افتخاری»، نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی و فعال حوزه بانوان در این خصوص در گفتگو با راهبرد معاصر بر این باور است که این برنامه جزو اولویتهای دولت است چون نگاه دیگری نسبت به مسائل دارد و بیشتر در جهت جذب نهادها و سازمانهای بینالمللی است و به همین دلیل همتش در حوزه زنان حل مشکل زنان نیست و مطالبات واقعی زنان را نمیبیند.
وی میافزاید: دولت از دید سازمانهای بینالمللی به این امر نگاه میکند و به عبارتی نگاه مردانه و سکولار به مسائل بانوان دارند. اما این اولویت بانوان ما نیست و اولویت خانوادهها و نظام ما هم نیست و دولت هم از آن رسالت اصلی خود دور شده است چرا که اگر روش و رویه دولت درست باشد باید بگوییم در کشورهای دیگر که این حضور رقم خورده همه خانمها حاجتروا هستند و مشکلاتشان حل شده و دیگر هیچ مسئله و مشکلی ندارند.
افتخاری ادامه میدهد: در حالی که اگر بررسی دقیقی داشته باشیم میبینیم که در همایشها و تجمعات بینالمللی که مردمی باشد بانوان مطالبه دارند از اینکه دیده نمیشوند و به آنها آنطور که باید توجه نمی شود بنابراین اینگونه نیست که مشکلات بانوان کشورهای دیگر حل شده باشد بلکه مشکل چیز دیگری است و راه حل دیگری دارد و حضور بانوان در ورزشگاهها در خیلی از کشورها مشکلات دارد و در کشور ما مشکلات بیشتری دارد.
وی عنوان میکند: در بعضی از مسابقات نه خود خانوادهها حاضر هستند که خود یا فرزندانشان به ورزشگاه بروند و نه مسئولین حاضر هستند که این اقدام را انجام دهند.چنانچه رئیسجمهور یا حتی وزرا قطعاً حاضر نیستند که همسرشان در متن مسابقات و مسائلی که رد و بدل میشود و اختلاطی که پیش میآید قرار بگیرند. متأسفانه یک اشتهای کاذب ایجاد کردند و حتی با وجود همه تکرارها از دولت نهم تا دوازدهم و با وجود تبلیغاتی که داشتند مطالبهای از طرف خانمها برای این امر پیدا نکرد.
افتخاری معتقد است: خانمها برای استخر رایگان و یا ارزان و ورزشهای همگانی و ورزشهایی که برای سلامت آنها مفید است خیلی مطالبه داشتند ولی هیچکدام جز یک الی دو نفر مطالبهشان حضور در ورزشگاههای آقایان نبوده است.
وی با بیان اینکه حتی مسئولین فدراسیونهای ما و یا نائب رئیسهای آنها که مسئول بانوان فدراسیون هستند و معاون وزیر جوانان هیچکدام مطالبه حضور خانمها در ورزشگاهها را نداشتند بلکه مخالفتها خیلی قویتر بوده، میافزاید: اگر قرار است که به مجامع بینالمللی پاسخگو باشیم و فقط صلاح آنها را در نظر بگیریم مانند برجام میشود؛ سرابی که هم هزینه مادی و معنوی برد و هم زمان برد و از خیلی کارها ما را بازداشت و نه تنها سودی نداشت بلکه ضرر هم داشت اما از این طرف دیگر بعضی مسابقات اشکالی ندارد که خانمها حضورداشته باشند مانند مسابقات تیراندازی البته به شرطی که اختلاطی در ورود و خروج صورت نگیرد.
یک معادله چند مجهولی یا راهی برای انحراف اذهان عمومی
افتخاری میگوید: جلسات زیادی با مسئولین وزارت کشور و وزارت ورزش داشتیم و حتی گزارشها جلساتی که بین کمیسیون فرهنگی و وزیر ورزش و جوانان و معاونین و همه مسئولین وزارت ورزش برگزار شد همه نظرشان این بود که حضور بانوان در ورزشگاهها نه نیاز و نه ضرورت است و در بسیاری از ورزشها به صلاح هم نیست. مسئله حضور بانوان در ورزشگاهها، راهی انحرافی است که حواس مردم را منحرف کنند تا متوجه برخی کمکاریها نشوند.
وی ابراز میکند: در برخی ورزشها حتی اگر همه مشکلات ورزشگاه حل شود بانوان به علت پوشش ورزشکاران و بعضی از این مسائل نمیتوانند شرکت کنند و بعضی از ورزشگاهها هم ساختار درستی برای سرویسهای بهداشتی و جای نشستن و ورود و خروج ندارد و در واقع حضور بانوان در ورزشگاهها یک معادله چند مجهولی است.
افتخاری با تأکید بر اینکه حدود ۹ جلسه با حضور متخصصین و معاون وزیر ورزش و جوانان در همین دولت روحانی برگزار شده و من مسئول شورای راهبری بسیج ورزش بودم، میگوید: گزارشات جمعبندی و کارشناسی شده بر این امر استوار بوده که این حضور به مصلحت مردم و بانوان ما نیست البته عدهای مصلحت خودشان و مصلحت آن طرف آب را در نظر میگیرند نه مصلحت نظام و بانوان جامعه اسلامی را.
زیرساختهای نا محیا و آسیب به سلامت بانوان
وی به برخی آسیبهای فرهنگی و اجتماعی این حضور اشاره کرده کمی افزاید: به علت مسائلی که رد و بدل میشود و رفتارهایی که صورت میگیرد خیلی افراد حتی حاضر نیستند فرزند پسر خود را به ورزشگاهها بفرستند. لذا ورود و خروج باید با کرامت خانمها همسو باشد که اینگونه نیست چراکه بعد از یک هیجانی که در نتیجه مسابقات حاصل شده همه از یک در خارج میشوند و اینجاست که سلامت خانمها زیر سوال میرود.
«زهره الهیان»، رئیس سابق کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی و فعال در حوزه بانوان هم در گفتگو با راهبرد معاصر میگوید: حضور بانوان در ورزشگاهها که امروز در رسانهها به عنوان اولویت جامعه زنان مطرح میشود یک مسئله حاشیهای و به عبارتی مسئله دست چندم جامعه بانوان است اما متأسفانه توسط دولت و برخی رسانهها دارد به اولویت اول مسائل زنان تبدیل میشود و القاء این مسئله بهعنوان مسئله اصلی زنان عدم پاسخگویی به نیازهای اساسی جامعه زنان و فرار از پاسخگویی به اولویتها و چالشهای اصلی زنان جامعه ماست.
وی معتقد است: جامعه زنان مشکلات و معضلات جدی دارند که باید در اولویت کار دولت قرار بگیرد اما با حاشیهسازیها مواجه هستیم که به هیچ وجه اولویت اصلی جامعه زنان ما نیست. این ظلم به جامعه زنان است که موضوعات مهمی مانند سلامت زنان، امنیت زنان و آسیبهای اجتماعی جامعه زنان و اشتغال زنان نادیده گرفته میشود و حتی به ازدواج دختران و تأمین معاش زنان سرپرست خانوار و از این دست موضوعات توجهی نمیشود اما به یک موضوع حاشیهای مانند ورود زنان به ورزشگاهها با این هیاهو پرداخته میشود.
لزوم پاسخ به مطالبات اصلی جامعه زنان به جای حاشیهها
الهیان بر این باور است که جامعه زنان ایران، جامعهای هوشمند است که این مسائل را رصد میکند و متوجه است که توسط چه کسانی مسائل اصلی زنان دارد به فراموشی سپرده میشود و فرار از پاسخگویی توسط مسئولین را متوجه میشود و از این جهت دولت باید با یک تغییر رویکرد به معضلات اساسی جامعه زنان بپردازد.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما در شرایطی هستیم که اعتیاد زنان و مصرف دخانیات زنان چندین برابر شده و از طرفی وضعیت معیشتی و اقتصادی مخصوصاً برای زنان سرپرست خانوار وضعیت مناسبی نیست و بهتر است که جامعه زنان مطالبات خود را از مسئولین این حوزهها بهطور جدی مطرح کند تا عدهای که رسانه را هم در دست دارند، مسائل اصلی زنان را حاشیهای جلوه ندهند.
الهیان نیز با افتخاری هم اعتقاد است و میگوید: شرایط زیرساخت فعلی ورزشگاهها برای حضور بانوان مناسب نیست و تا زمانی که زیرساختها و شرایط مناسب فراهم نشود حضور بانوان در ورزشگاهها باعث میشود که شان و کرامت و جایگاه زنان حفظ نشود و متاسفانه بداخلاقیهایی در حاشیه مسابقات مشاهده میکنیم که ممکن است باعث شود این معضلات دامنگیر جامعه زنان هم بشود و این در شان زن مسلمان ایرانی نیست و امکان این حضور وجود ندارد، هر چند که برخی از سازمانهای بینالمللی مانند فیفا بخواهند با فشار در موضوعات داخلی کشور ما دخالت کنند.
بداخلاقیهایی که ممکن است دامن بانوان را بگیرد
این فعال حوزه بانوان در خصوص زیرساختهای لازم برای حضور بانوان میگوید: باید جایگاهی مجزا و با حفظ عدم اختلاط در نظر گرفته شود و بداخلاقیهایی که در بعضی مسابقات مانند فوتبال دیده میشود بهگونهای شود که متوجه زنان حاضر در استادیوم ورزشی نشود و مسیر رفت و برگشت و جایگاههای حضور کاملاً مجزا و مناسب برای حضور بانوان باشد.
وی تاکید دارد: گذاشتن ضربالاجل فیفا در خصوص حضور بانوان کشورمان در ورزشگاهها به منزله دخالت در امور داخلی کشور ما است چرا که تصمیم برای این حضور از سوی مسئولین کشور و همچنین بر اساس فرهنگ و بر اساس ورزشهای جامعه ما گرفته میشود نه با دخالت سازمان بینالمللی.
کارشناسان تحلیلهای متفاوتی در خصوص آسیبهای حضور بانوان در استادیومهای ورزشی دارند اما این مهم که عدم زیرساختهای مورد نیاز برای این مسئله میتواند آسیبزا باشد و سلامت بانوان را به لحاظ جسمی و روانی تحتالشعاع قرار دهد در میان آنها مشترک است.
با این حال «طاهره همیز» کارشناس و مشاوره خانواده و فعال حوزه بانوان از منظر دیگری به تحلیل آسیبهای فرهنگی اجتماعی حضور بانوان در ورزشگاهها میپردازد و به راهبرد معاصر میگوید: ما مدعی انقلابی هستیم که داعیه حکومت الله در سراسر جهان را داریم لذا واقعاً ما نیازی به گدایی از غرب نداریم، آدمهای خودباخته و خودفروختهای که برای خودشان هویتی قائل نیستند معتقدند که غربیها باید به ما نمره بدهند و اگر نمره ندهند ما مشکل پیدا میکنیم.
وی عنوان میکند: ما اکنون چهل سال است که راه برقراری قوانین الهی را ادامه میدهیم و معتقدیم که خدا باید به ما نمره بدهد و نکته دوم کلام خداوندی که زنده است برای ما مهم است اینکه فیفا برای حضور بانوان ما ضرب العجل میگذارد شایسته جامعه ما نیست. بر اساس فصل دهم قانون اساسی در باب سیاست خارجی اصل 153 هرگونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه بر منابع، فرهنگ و دیگر شئون کشور گردد ممنوع است.
حضور بانوان در ورزشگاه دوپینگ جنسی است
«همیز» میگوید: در اصل سوم قانون اساسی ماده 5 طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب را داریم همچنین در اصل نهم در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیکناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است...همچنین در اصل دهم خاطرنشان شده است که خانواده واحد بنیادی جمهوری اسلامی است و همه قوانین و مقررات و برنامهریزیها ...برای پاسداری از قداست آن میباشد و همچنین در اصل 21 دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید. با در نظر گرفتن این 5 اصل از قانون اساسی تفریح یکی از موارد قابل توجه جمهوری اسلامی برای همه آحاد است.
این کارشناس ابراز میکند: بر مبنای آیه ۷۵ سور ه غافر در قرآن کریم تفریح به غیر حق نهی شده استو ما باید ببینیم این تفریح و حضور در استادیوم حق است یا غیر حق؟ مگر نمیگویند دوپینگ برای ورزشکار ممنوع است! حضور زن در ورزشگاه مردانه دوپینگ جنسی است و هیچ کس هم نمیتواند این را انکار کند. خداوند که خالق هفت آسمان است به شما میگوید این تفریح ممنوع است و جمهوری اسلامی ایران هم تابع خالق خود است. اینکه زن را به عنوان یک شیء شهوانی به ورزشگاه ببریم یعنی او را کالا تعریف کردهایم و این باطل است در صورتی که خداوند زن را بسیار باارزش خلق کرده نه وسیلهای برای معرفی کالا یا تهییج ورزشکاران برای کسب مقام.
همیز میگوید: بر اساس اصل 21 و آیات سوره احزاب خشونت علیه زنان ممنوع است ولی همگان شاهدند که در استادیومهای سراسر جهان بازدارندگی از این خشونت وجود ندارد چه برای مردان و چه برای زنان.
وی تاکید دارد: بنابراین فشار فیفا فشار بیجایی است آن هم در شرایطی که نه تنها زیرساختهای ایجاد امنیت برای زنان محیا نیست و آسیبهای بسیار فرهنگی و اجتماعی را متوجه بانوان میکند بلکه این خواهش فیفا از اصل اشتباه است. لذا ما اصلاً نباید به فیفا پاسخ دهیم و دلیلی هم وجود ندارد که پاسخ آنها را بدهیم و وقتی بفهمند که نظر آنها برای ما ارزشی ندارد مجبور میشوند که رویه خود را عوض کنند.
همیز میگوید:ما احتیاجی به گدایی از غرب نداریم؛ وقتی ورزشکار ما با ورزشکار اسرائیلی کشتی نمیگرفت چه اتفاقی افتاد تنها عزت و سربلندیمان تحکیم شد در این مورد هم همین است.
حضور زنان در ورزشگاهها مشکلات بسیاری برای آنها به دنبال دارد از نبود زیرساخت ها تا مشکلات فرهنگی و اجتماعی و آسیبهایی که ممکن است در اثر تعاملات نامتعارف و فحاشیها به آنها وارد شود لذا از مسئولین انتظار میرود بدون توجه به فشارهای سیاسی و جار و جنجالهای رسانهای و دخالتهای بینالمللی تصمیم درستی در این زمینه اتخاذ کنند.