راه‌های ایجاد فرصت تاثیرگذاری برای نخبگان و تحقق مطالبه رهبر انقلاب

موضوع مهاجرت نخبگان از کشور از مسائلی است که همواره مطرح بوده و دلایل متعددی نیز برای آن بیان شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح سه شنبه 25 مهر ماه در دیدار با حدود هزار نفر از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور، از جمله عوامل مهاجرت نخبگان را (که گاهی حرف‌های مبالغه‌آمیزی هم درباره آن مطرح می‌شود)، احساس بی‌فایدگی در نخبه دانستند و افزودند که «امکان اشتغال» و «امکان تداوم مطالعات و تحقیقات» دو توقع نخبه از دستگاه مدیریت کشور است که باید این دو امکان برای آنها فراهم شود.

تشویق نخبگان برای خروج از کشور از سوی برخی جریانات

علاوه بر این مسئله طی سال‌های گذشته شاهد جریاناتی هم از خارج و هم در داخل کشور و هم در دانشگاهها بودیم که خواسته با ناخواسته نخبگان این کشور را به خروج از کشور تشویق می کردند، این افراد و جریانات با القای فضای یاس و ناامیدی در کشور نخبگان موجب می شدند تا نخبگان این مرز و بوم در شرایطی که باید به مردم و کشور خود خدمت کنند به امید آینده‌ای بهتر راهی کشورهای دیگری شوند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آبان ماه سال 1400 هم در دیداری که با نخبگان و استعدادهای برتر علمی داشتند به موضوع مهاجرت نخبگان و مهاجرفرستی اشاره کردند و فرمودند: « ... به بنده گزارش داده‌اند- البتّه مال امروز هم نیست، مدّتها است یک چنین چیزی وجود دارد- که در بعضی از دانشگاه‌ها عناصری هستند که جوان نخبه را به ترک کشور تشویق می کنند؛ من صریح می‌گویم که این خیانت است؛ این دشمنی با کشور است؛ دوستی با آن جوان هم نیست. امروز در کشور ما جوانهای نخبه می توانند رشد کنند و در برهه‌هایی هم می توانند بروند از یک کشور دیگر استفاده کنند و برگردند امّا اینکه ما یک جوانی را نسبت به آینده‌ کشور ناامید کنیم، دلسرد کنیم، آینده را تلخ و سیاه به او نشان بدهیم که او برود و مهاجرت کند، این را من واقعاً یک خیانتی می دانم که بایستی دنبال کنیم.

چگونه می شود به حفظ نخبگان کمک کرد؟

با توجه به بیانات رهبر انقلاب و همچنین دلایلی که برای مهاجرت نخبگان مطرح شد، با روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفت وگو کردیم و از او درباره روند مهاجرت نخبگان و اقدامات دولت برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان پرسیدیم.

دهقانی در باره این موضوع گفت که موضوع خروج نخبگان مسئله‌ای نیست که بگوییم تازه اتفاق افتاده است و همه سال‌ها این اتفاقات بوده و هست و در همه دنیا هم چنین چیزی وجود دارد. با این حال یک وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که شیب مهاجرت نخبگان نسبت به سال گذشته مثلا ۲۰ یا ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است، این چیزی است که ما را حساس می‌کند.

معاون علمی رئیس جمهور تاکید کرد: ما معتقدیم بهترین کمکی که می‌شود برای نگهداشت و حفظ نخبگان انجام داد این است که برایشان فرصت تاثیرگذاری در کشور ایجاد کنیم.

دهقانی در ادامه تاکید کرد: خروج نخبگان از کشور دلایل مختلف دارد، دلایل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مثلاً دنبال توسعه فردی رفتن، یعنی یک دلیل نیست که بگوییم اگر این کار را انجام بدهیم مشکل حل می‌شود.

برای نخبگان فرصت تاثیرگذاری ایجاد کنیم

وی گفت: مسائل خانوادگی، اجتماعی، محیطی، و... از مسائلی است که باعث می‌شود یک نفر از کشور خارج شود، برخی هم برای کسب تجربه و بازگشت به وطن از کشور خارج می شوند و ما معتقدیم باید برای نخبگانی که به دنبال خروج از کشور هستند فرصت تاثیرگذاری ایجاد کنیم، مثلا یکی علاقمند کسب و کار است باید برای آن کسب و کار ایجاد کنیم و به او کمک کنیم حال این کمک فقط مالی نیست.

دهقانی تاکید کرد: ممکن است یکی از این نخبگان علاقمند باشد در دولت کار کند، باید کمک کنیم که این کار انجام شود و همین بحث پیگیری برای جذب ۵۰۰۰ نخبه در دستگاه اجرایی، از همین جنس است.

وی اضافه کرد: یکی دیگر هم شاید علاقمند است کار دانشگاهی انجام دهد، باید شرایطی را برای دانشگاه‌ها فراهم کنیم که از اینها استفاده کند که بحث حمایت از تحقیقات هم از همین جنس است که بنیاد ملی علم ایران؛ برای تحقیقات فناورانه یک سبد اعلام کرد که این سبد حداقل ۳ میلیارد تومان گرنت است که گرنت بسیار ارزشمند و خیلی خوبی است.

معاون علمی رئیس جمهور تاکید کرد: پس یک بسته‌ای از سیاستگذاری‌ها و حمایت‌های مالی و حقوقی از جماعت نخبگان کشور کمک می‌کند که اتفاقات خوبی بیفتد.

ناکامی دشمنان در تخریب چهره کشور

دهقانی در ادامه درباره حمایت دولت از نخبگان هم یادآور شد: اقدامات برای حمایت از نخبگان از ابتدای دولت شروع شده است، البته پیش از دولت هم حمایت هایی وجود داشت ولی گاهی اتفاقاتی رخ می‌دهد مثل اتفاقاتی که سال گذشته رخ داد و انصافاً دشمن برای تخریب چهره کشور سنگ تمام گذاشت و امسال دیدید آتش آنها کاملاً خوابیده بود چون هیچ در چنته نداشتند، اینها تاثیر موضعی در احساس آدم‌ها می گذارد ولی مطمئن باشید روندی که در سال گذشته بود، کاهش پیدا خواهد کرد./ فارس