دلایل شکست رکورد اشتغال‌زایی در تابستان ۱۴۰۲

به گزارش راهبررد معاصر؛ تغییرات در حوزه اشتغال معمولا با بررسی دقیق‌تر گزارش مرکز آمار ایران قابل ارزیابی است و می‌تواند روند تحولات را ارائه کند.

جدول زیر که برگرفته از گزارش‌ وضعیت اشتغال کشور در فصول تابستان سال‌های 1390 تا 1402 است، نشان می‌دهد نرخ بیکاری 7.9 درصدی در تابستان سال جاری، پایین‌ترین سطح نرخ بیکاری در این دوره بوده است. ارزیابی سال‌های پس از جنگ تحمیلی تاکنون نشان می‌دهد، نرخ بیکاری تابستان امسال پایین‌ترین سطح در 35 سال اخیر بوده است.

* افزایش 907 هزار نفری جمعیت شاغل در تابستان 1402

در تابستان 1402، باوجود اینکه به تعداد متقاضیان کار، 689 هزار و 170 نفر اضافه شده اما با افزایش 906 هزار و 799 نفری جمیعت شاغل، 217 هزار و 529 نفر از تعداد بیکاران کاسته شده است. یعنی ضمن اینکه تقاضای جدید وارد شده به بازار کار پاسخ داده شده است، از سطح بیکاران هم بیش از 217 هزار نفر کسر شده است. بیکاری تابستان امسال هم از لحاظ تعداد جمعیت بیکار و هم از لحاظ نرخ بیکاری کمترین میزان از سال 1390 تاکنون بوده است.

یکی دیگر از رکوردهای کم‌سابقه چند دهه اخیر، میزان اشتغال ایجاد شده در تابستان امسال در مقایسه با تابستان سال گذشته است. همانطور که مطرح ش، در تابستان امسال 906 هزار و 799 نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده شده که این میزان افزایش اشتغال در یک سال، از سال 1390 تاکنون بی‌سابقه است. رکورد افزایش اشتغال پیش از این برای تابستان 1394 بود که البته پس از کاهش 691 هزار نفری اشتغال در تابستان سال 1393 ایجاد شده بود اما در تابستان 1402، این میزان اشتغال پس از اشتغال مثبت 373 هزار نفری تابستان 1401 شکل گرفته است.

* کاهش 1.2 نرخ بیکاری جوانان

تعداد شاغلان در جمعیت شاغل در تابستان 1402 معادل 24 میلیون و 685 هزار و 513 نفر بوده که این رقم یک میلیون و 280 هزار و 533 نفر بیشتر از تابستان 1400 است.

نرخ بیکاری جمعیت 15 تا 29 سال از 25.7 درصد در تابستان 1400 به 23 درصد در تابستان 1401 و 20.1 درصد در تابستان 1402 رسیده یافته که این رقم هم کمترین نرخ بیکاری این رده سنی از سال 1390 تاکنون است. همچنین نرخ بیکاری جمعیت 18 تا 35 سال در تابستان 1402 به 15 درصد رسیده که 1.2 درصد کمتر از تابستان 1401 و 2.6 درصد کمتر از تابستان 1400 است.

علت عدم درج آمار بیکاری رده سنی 18 تا 35 سال از سال 1390 تا 1397، عدم انتشار چنین آماری در این دوره زمانی است. درواقع با توجه به تغییرات سنی و افزایش متوسط سن در کشور، مرکز آمار ایران نحوه‌ گزارش‌دهی درباره نرخ بیکاری جمعیت جوان را از رده سنی 24 تا 29 سال به 18 تا 35 سال تغییر داده است. به نظر می‌رسد یکی از علل ریزش شدید نرخ بیکاری 15 تا 29 سال، در 7 سال اخیر، علاوه بر افزایش جمعیت شاغل، انتقال بخشی از نیروی کار به سنین بالاتر از 29 سال و کاهش ورودی به رده سنی 15 تا 29 سال است.

* افزایش 370 هزار نفری شاغلان بخش صنعت

بررسی جزئیات نرخ بیکاری تابستان نشان می‌دهد، سطح اشتغال در حوزه صنعت و خدمات بیشتر از سال 1398 و بیشتر از همه سا‌ل‌های قبل است اما کاهش سطح اشتغال در حوزه کشاورزی به‌خاطر خشکسالی‌های پی‌درپی در چند سال اخیر، عامل اصلی کاهش سطح اشتغال در حوزه کشاورزی بوده است. البته سال 1398 یکی از سال‌های پربارش کشور بوده و میزان اشتغال در حوزه کشاورزی افزایش قابل توجهی داشته است.

سطح اشتغال در بخش صنعت در تابستان امسال با 370 هزار و 503 نفر افزایش به 8 میلیون و 399 هزار و 816 نفر رسیده است. این سطح اشتغال در بخش صنعت بالاترین سطح از ابتدای ورود صنعت به کشور تاکنون است. در دوره دولت سیزدهم میزان اشتغال در بخش صنعت بیش از 492 هزار افزایش یافته و در مقایسه با سال 1398، سطح اشتغال صنعت در تابستان امسال 489 هزار نفر بیشتر است.

تعداد افراد شاغل در حوزه خدمات هم به 12 میلیون و 458 هزار و 828 نفر رسیده که 452 هزار و 747 نفر بیشتر از تابستان سال گذشته و بالاترین سطح اشتغال نسبت به دوره‌های گذشته است.

سطح اشتغال حوزه کشاورزی در تابستان امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل 58 هزار و 751 نفر افزایش یافته که نشان‌دهنده توقف روند کاهشی سطح اشتغال در این حوزه است. همانطور که آمارها نشان می‌دهد، سطح اشتغال در حوزه کشاورزی پس از سال 1398 که اوج اشتغال در این حوزه به‌دلیل افزایش سطح بارش‌ها بود، روند نزولی به‌خود گرفت و سال‌های 99، 1400 و 1401 کاهش سطح اشتغال در این حوزه به ثبت رسید. به نظر می‌رسد مهمترین علل کاهش سطح اشتغال در حوزه کشاورزی چند سال خشکسالی پیاپی بوده است./تسنیم