نگاه نامزدهای دموکرات به ایران و برجام/ شانس زنده ماندن برجام در یک دولت دموکرات چقدر است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ در حالی که هنوز 12 ماه به انتخابات 3 نوامبر 2020 باقی مانده  است، نظر سنجی های مختلفی از پیشتازی نمایندگان دموکرات نسبت به ترامپ خبر می دهد. بطوری که طبق آخرین نظرسنجی ها در تگزاس که توسط موسسه "North Star Opinion Research" انجام شده نتایج زیر بدست آمده است:

•     جو بایدن 47 % ، دونالد ترامپ 43 %
•      برنی سندرز 48 % ، دونالد ترامپ 42 %
•      الیزابت وارن 44 % ، دونالد ترامپ 42 %
•      کاملا هریس 45 % ، دونالد ترامپ 44 %
•      کوری بوکر 43 % ، دونالد ترامپ 41 %
•      جولیان کاسترو 44 % ، دونالد ترامپ 41 %

این نظرسنجی ها ممکن است دموکرات ها را خوشحال کند که رئیس جمهور کنونی یک دوره ای بوده و در هر صورت کاندیدای دموکرات میهمان بعدی کاخ سفید خواهد بود اما نباید فراموش کرد در تمامی این نظر سنجی ها ترامپ حداقل 40 % آرا را کسب کرده و هنوز یک سال دیگر به پایان کار او باقی است. هرچند نظرسنجی ها به طور قطعی به ما می گوید ترامپ در شرایط ضعیفی به سر می برد اما در مناظرات سه‌گانه سپری شده در حزب دموکرات نیز نامزد قابل اتکایی برای رقابت با ترامپ هنوز دیده نمی شود. از طرفی میزان آرای نظرسنجی بالای جو بایدن و برنی سندرز نسبت به کاندیدای دیگر دموکرات را می توان به دلیل عدم شناخت کافی مردم آمریکا نسبت به دیگر نامزدها دانست که با گذشت زمان می توان شاهد تغییر در  نظر سنجی ها باشیم. در حال حاضر تنها سه مناظره برای حزب دموکرات انجام شده و پس از همین سه، تغییراتی در نتایج نظرسنجی حاصل شده. در ادامه به معرفی بعضی از چهره های مطرح تر حزب دموکرات برای رقابت ریاست جمهوری و همچنین سیاست خارجی آنها نسبت به ایران می پردازیم.

جو بایدن

جو بایدن 76 سال دارد و از سال 2009-2017 معاون رئیس جمهور اوباما بوده و سابق بر این هم در سال های 1973 – 2009 سناتور شهر دلاور بوده است. این سومین بار است که او برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کاندیدا می شود. او در سال های 1988 و 2008 نیز برای این پست کاندیدا شده است. جو بایدن، معاون باراک اوباما در دوره ریاست جمهوری، محبوب‌ترین نامزد در میان رای‌دهندگان حزب دموکرات است.

آقای بایدن در واکنش به تنش‌های اخیر آمریکا و ایران، از برجام دفاع کرده است. او توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی را حاصل کار دولت «اوباما - بایدن» خوانده و نوشته ترامپ با خروج از برجام و تحریم‌های بیشتر ایران می‌خواست رفتارهای منطقه‌ای ایران را کنترل کند اما نتیجه این سیاست‌‌ها نتیجه عکس داشته و ایران دوباره «توانایی‌های هسته‌ای‌اش را بازسازی می‌کند». معاون رئیس جمهوری پیشین آمریکا در توئیتی بیان داشته آمریکا از برجام خارج شده و حالا از ایران می‌خواهد که به این توافق پایبند باشد. بر همین اساس این رفتار را متناقض دانسته و نوشته آمریکا با بستن راه دموکراسی احتمال یک درگیری نظامی دیگر در خاورمیانه را افزایش داده است.

برنی سندرز

سندرز که در حال حاضر 78 سال سن دارد، مسن ترین کاندیدای ریاست جمهوری این دوره محسوب می شود. او از سال 2007 تا کنون سناتور ورمونت بوده است. سندرز که خود را یک سوسیالیست دموکرات می داند، پیش از این در سال های 1991-2000 نماینده مجلس نمایندگان بوده و در سال 2016 وارد کارزار ریاست جمهوری شده است. نامبرده به دلیل مواضع ضد جنگ خود در ویتنام و عراق به شهرت رسید. او جنگ‌های آمریکا در عراق و ویتنام را بر پایه «دروغ» دانست و به صراحت اظهار داشته اجازه نمی‌دهد دولت ترامپ جنگ دیگری را به مردم آمریکا «تحمیل» نماید.

سندرز از جناح چپ حزب دموکرات برآمده. او در شعارهای انتخاباتی سال 2016 از گشایش روابط دیپلماتیک با ایران سخن گفته و معتقد است دخالت های آمریکا در ساقط کردن حکومت های مردمی نظیر مصدق از اشتباهات سیاست خارجی آمریکا است. در سال 2016 در مجلس سنا برای رای گیری در مورد قانون تمدید ده ساله تحریم های امریکا علیه ایران، رای منفی داد. او از طرحی حمایت می‌کند که اگر به قانون تبدیل شود، دولت برای جنگ با ایران مجبور به کسب اجازه از کنگره خواهد بود زیرا از تکروی های ترامپ نگران است. سندرز به صراحت، جنگ با ایران را «فاجعه بار" توصیف می کند.

الیزابت وارن

الیزابت وارن 70 ساله از سال 2013 تا  حال سناتور ماساچوست بوده و طی سال های 2008 تا 2010 در دانشگاه هاروارد تدریس داشته است. او که همچون سندرز از جناح چپ دموکرات‌ها برخاسته، دور جدید تنش ایران و آمریکا را حاصل رفتارهای تحریک‌آمیز دونالد ترامپ می‌داند.

خانم وارن می‌گوید سیاست‌های ترامپ «تندروها» در ایران را به واکنش واداشته و متحدان ایالات متحده را از آن دور کرده. با این حال، وارن یکی از اسرائیل دوست ترین نمایندگان دموکرات محسوب می شود و در حمایت از راهکار دو دولتی، با پیوستن فلسطین به سازمان ملل مخالفت می کند. او توئیت زده: «جامعه اطلاعاتی ما بار‌ها و بار‌ها گفته توافق هسته‌ای ایران برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای کارساز بوده است. اگر ایران همچنان بر اساس شرایط این توافق عمل کند، قطعاً از بازگشت به آن حمایت خواهم کرد».

او همچنین در اظهار نظری دیگر بیان می دارد: «بازگشت به توافق هسته‌ای آغاز کار است، نه پایان».  او که طرفدار یک توافق مکمل بعدی با ایران است، اعتقاد دارد «ما وقت و اهرم لازم را داریم و اگر از آنها هوشمندانه استفاده کنیم،دیپلماسی می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد...اگر ایران به رعایت شرایط توافق موجود بازنگردد، من از  دیپلماسی قوی و اصولی استفاده می‌کنم تا ایران و ایالات متحده را به یک توافق برسانم. دیپلماسی تنها راه کارآمد برای مدیریت این مسئله است - هیچ راه حل نظامی وجود ندارد».

کامِلا هریس

کاملا 54 ساله یک سناتور تازه کار است که از 2017 با رای مردم کالیفرنیا روی کار آمده. پیش از این از 2011 تا 2016 دادستان کل کالیفرنیا بود. او که مادرش از هند به آمریکا آمده است، دومین سناتور زن آسیایی – آمریکایی در تاریخ ایالات متحده است و به جناح معتدل حزب تعلق دارد و از این حیث در کنار جو بایدن جای می گیرد.

سناتور کامالا هریس در واکنش به تنش‌های آمریکا و ایران به کنایه از شعار همیشگی آقای ترامپ (بازگرداندن عظمت به امریکا) استفاده نمود و توئیت زد «به جای بازگرداندن عظمت به آمریکا، رفتارهای آقای ترامپ، آمریکا را ضعیف‌تر و ناامن‌تر می‌کند». خانم هریس در توییت دیگری نوشته «دولت ترامپ یا به سمت جنگ فاجعه‌بار دیگری می‌رود یا آنکه دو سال است هیاهو به راه انداخته و هیچ برنامه‌ای برای پایان آن ندارد». وی همچنین در گفت‌وگوی تلویزیونی تصریح کرده «نباید به ترامپ برای جلوگیری از درگیری خودساخته‌اش با ایران آفرین گفت». هریس او راه برون‌رفت از تنش موجود با ایران را، بازگشت به برجام می داند.

کوری بوکر

کوری بوکر 50 ساله سناتوری از نیوجرسی است که سال 2013 به این سمت رسید. پیش از این از 2006 تا 2013 شهردار نیویورک بود و توانسته مدرک دکتری حقوق از دانشگاه ییل را دریافت نماید. کوری بوکر نخستین سناتور آفریقایی امریکایی از نیوجرسی است. در رابطه با ایران، سناتور مورد بحث هم تقصیر را متوجه دولت ترامپ می کند. به گفته وی «ترامپ روابط با ایران را شبیه یک برنامه تلویزیونی اداره می‌کند و به جنبه‌های نمایشی آن می‌افزاید».

بوکر تاکید دارد «جنگ احتمالی با ایران از جنگی که آمریکا در عراق انجام داد فاجعه‌بارتر خواهد بود». وی گمان دارد «آمریکا هیچ راهبردی برای خروج از این بحران و صلح در اختیارش نیست. سیاست‌های ترامپ در قبال ایران غیرمسئولانه است». سناتور نیوجرسی با تمام این اوصاف، برجام فعلی را "بی تاثیر" خوانده و معتقد است که باید نسخه "بروز رسانی" شده آن در دستور کار قرار گیرد. «ما نمی‌توانیم ساعت را به عقب برگردانیم و وانمود کنیم خساراتی که رئیس جمهور ترامپ در طول 3 سال گذشته به آن وارد کرده است، رخ نداده است. توافق سال 2015 مبنی بر ادامه مذاکرات با ایرانی‌ها صورت گرفت تا ما بتوانیم به سمت یک راه‌حل بلند مدت کار کنیم، (اگر ما دوباره به برجام بازگردیم) ما چهار سال دوره ترامپ را به هدر داده ایم».

پیت باتیگیگ

پیت باتیگیگ 37 ساله، جوان ترین کاندیدای دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است. او از سال  2012 در یکی از شهرهای ایالت اندیانا، شهردار بوده است. وی اولین نامزد رسما همجنسگرای تاریخ آمریکا نیز هست. نامبرده سابقه حضور در تجاوز نظامی امریکا به افغانستان را در پرونده دارد.

 باتیگیگ یک گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه سی‌ان‌ان، اظهار داشته «افزایش تنش با ایران شبیه به دوران پیش از جنگ عراق است. همان افرادی که در زمان جنگ عراق ماجرا را پیش می‌بردند، همین الان درباره ایران چنین کاری می‌کنند». در مورد برجام اما نظر وی مبتنی بر حفظ آن است. «با وجود همه نواقص احتمالی، برجام نزدیکترین راه برای یک معامله واقعی بوده است. برجام کمک کرد تهدیدات نظامی ناشی از ایران علیه اسرائیل و اروپا محدود شود؛ بدون اینکه ما را به مسیر جنگ دیگری در خاورمیانه سوق دهد».

بتو اورورک

بتو اورورک با 46 سال سن، از تگزاس برخاسته و از 2013 تا 2019 عضو مجلس نمایندگان بوده است. او در مورد سیاست خارجه امریکا نسبت به ایران مردد به نظر می‌رسد. از سویی ترامپ را مقصر می‌داند که خطر درگیری نظامی در خلیج فارس را افزایش داده و از سوی دیگر، بر لزوم "مجازات ایران" به خاطر "اقدامات و سیاست های تهاجمی اش" اصرار می ورزد. او معتقد است آمریکا می‌تواند اختلافات عمیقش با ایران را از موضع «قدرت» و «صلح‌آمیز» حل کند. بدون آنکه به کشور دیگری حمله شود و جنگ دیگری را در خاورمیانه به راه افتد.

کدام نامزد شانس بیشتری دارد؟

هنوز تنها سه دور از مناظرات انتخاباتی درون حزبی در حزب دموکرات سپری شده است. در این مراحل نامزدها معمولا بیشتر بر مسائل داخلی تاکید دارند و از موضع گیری های دقیق در مورد مسائل خارجی پرهیز می کنند. به طور نمونه بحث نامزدها در مناظره آخر، بیشتر متمرکز بر بهداشت و حمل اسلحه بوده است. بعد از مشخص شدن کاندیدای اصلی حزب بهتر می توان، نظرات آن‌ها نسبت به سیاست خارجی را بررسی نمود. در حال حاضر سه نامزد اصلی حزب دموکرات در نظر سنجی ها به ترتیب جو بایدن ، برنی سندر و الیزابت وارن هستند که با اختلاف قابل توجهی از بقیه رقبا پیشی گرفته اند. در بین این سه نامزد برای بازگشت به برجام اتفاق نظر وجود دارد اما در بقیه موارد، نظیر برقراری روابط دیپلماتیک و دیگر مسائل اختلافاتی دیده می شود. از طرفی پیش از این شورای مرکزی حزب دموکرات در بیانیه ای که به امضای اکثر اعضا حزب رسید اعلام نمود، هر نامزد که از حزب دموکرات برنده انتخابات شود، خود را ملزم به بازگشت به برجام می داند. هر چند این بیانیه ممکن است حربه ای برای متعهد نگه داشتن ایران به برجام تا پایان دوره ترامپ باشد.