اقتصاد مقیاس در صنعت خودرو چگونه محقق می‌شود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ به صرفه شدن داخلی سازی در خودروهای داخلی، نیازمند تولید قطعه در تیراژ بالاست تا سرمایه‌گذاری بهینه و سودآور شود. برای تحقق این مهم و بهره‌گیری از اقتصاد مقیاس، بایستی اقداماتی نظیر «متعادل شدن تراز تجاری بخش خودرو و قطعات آن»، «تعیین میزان مالیات خودروها بر اساس میزان داخلی سازی»، «تعیین نرخ استهلاک سرمایه‌گذاری قطعه‌ سازان بر اساس میزان داخلی سازی» و «تهیه مواد اولیه به صورت عمده توسط قطعه سازان» در دستور کار قرار گیرد.

استدلال این است که برای به صرفه شدن داخلی سازی در خودروهای داخلی، قطعات باید در تیراژ بالا تولید شوند تا سرمایه گذاری بهینه و سودآور شود.

اما به منظور بهره گیری از اقتصاد مقیاس که پیش نیاز بهبود داخلی سازی در صنعت خودرو است، بایستی ۴ اقدام در دستور کار دولت قرار گیرد که عبارتند از:

متعادل شدن تراز تجاری خودرو و قطعات آن با هدف افزایش صادرات

تعیین میزان مالیات خودروها بر اساس میزان داخلی سازی خودروها

تعیین نرخ استهلاک سرمایه گذاری قطعه سازان بر اساس میزان داخلی سازی

تهیه مواد اولیه به صورت عمده توسط قطعه سازان

در ادامه هر یک از این موارد تشریح می شود:

تعادل در تراز تجاری خودرو و قطعات

دولت باید خودروسازان و قطعه سازان را تشویق به صادرات کند؛ هدف دولت از این اقدام، بزرگ‌تر شدن بازار خودرو و رسیدن به اقتصاد مقیاس و درنتیجه تنوع بخشیدن به محصولات است. علاوه بر این، لازم است دولت سیاستی را وضع نماید تا تراز تجاری در بخش خودرو و قطعات آن متعادل شود؛ به گونه ای که این بخش، به تأمین ارز نیازمند نباشد و به اقتصاد کشور فشار وارد نکند.

با این اقدام خودروسازان و قطعه سازان می توانند از محل ارز صادراتی خود، اقدام به واردات خودرو و قطعه نمایند و عوارض گمرکی متعارف را بپردازند؛ اما در صورتیکه واردکنندگان بخواهند با ارز غیر صادراتی اقدام به واردات خودرو و یا قطعات آن کنند، می بایست حقوق گمرکی اضافی بپردازند. به عبارتی دیگر در چنین شرایطی، واردات با ارزی که از صادرات خودرو و یا قطعه نباشد، مشمول حقوق گمرکی اضافی خواهد بود.

درصورتی‌که صنعت خودروسازی و یا قطعه ‌سازی موفق به صادرات خودرو و یا اجزاء خودرو شود، عوارض قطعات وارداتی به‌ کار رفته در آن‌ها پس داده شود؛ این کار می‌تواند تحت عنوان جایزه صادراتی قلمداد شود؛ به عبارتی عوارض قطعات وارداتی در صورت صادرات پس داده می‌شود.

تعیین میزان مالیات خودروها بر اساس میزان داخلی سازی

برای تشویق خودروسازان به افزایش درصد داخلی سازی خودروها، دولت می‌تواند برحسب میزان خارجی بودن خودرو، تعیین مالیات نماید؛ این موضوع، خودروسازان را از مونتاژکاری به ‌سوی سفارش قطعات از صنعت قطعه‌سازی تشویق و ترغیب خواهد کرد.

تعیین نرخ استهلاک سرمایه گذاری قطعه سازان بر اساس میزان داخلی سازی

از طرفی برای تشویق خودروسازان و قطعه سازان به سرمایه‌گذاری جدید، دولت می‌تواند نرخ استهلاک سرمایه‌گذاری‌های جدید آنان را به دو سال کاهش دهد؛ البته این سیاست تشویقی در صورتی باید اعمال گردد که از ماشین‌آلات ساخت داخل استفاده شده باشد؛ به عبارتی دیگر بر اساس این سیاست، اگر خودروسازان و قطعه سازان در سرمایه‌گذاری‌های جدید خود از ماشین‌آلات ساخت ایران استفاده کرده باشند، نرخ استهلاک سرمایه‌گذاری جدید آنان به دو سال کاهش داده می‌شود.

تهیه مواد اولیه به صورت عمده

ازجمله عوامل تأثیرگذار در بهای تمام‌شدة قطعات، بهای مواد اولیه است؛ قطعه سازان برای کاهش سرمایه در گردش سعی می‌کنند مواد مصرفی خود را در مقیاس اندک تهیه کنند و از انباشت مواد اولیه در انبار اجتناب می‌کنند. از آنجا که سود تسهیلات بانکی در ایران بالا است، قطعه سازان سعی می‌کنند از حجم و اندازه سرمایه درگردش مورد نیاز خود بکاهند و همین امر موجب می‌شود که مواد اولیه در مقیاس خرد خریداری شود. اما خرید مواد اولیه در مقیاس خرد به معنی خرید به بهای گران‌تر است. این اتفاق موجب می‌شود که قطعات به بهای گران‌تر تهیه شوند.

برای کاستن از هزینه‌ها، قطعه‌سازان می‌توانند به‌طور دسته‌جمعی و به صورت عمده مواد اولیه تهیه کنند و از هزینه تمام‌شده قطعه بکاهند و یا اینکه صنعت خودروسازی که با قطعه سازان بسیاری سروکار دارد، می‌تواند مواد اولیه را به شکل عمده خریداری کند و بین قطعه سازان توزیع نماید؛ این کار هزینه خودروساز و قطعه ساز را کاهش می‌دهد.

منبع: مقاومتی نیوز