شوک انتخاباتی مردم ترکیه به اردوغان

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ طبق اعلام ستاد انتخابات ترکیه، میزان مشارکت در انتخابات شهرداری‌ها که چندی پیش برگزار شد، 78 درصد بود و قریب به 61 میلیون نفر از واجدان شرایط پای صندوق‌های رأی حاضر شدند. 

در نظر تحلیلگران، افزایش بی‌سابقه تورم، کاهش ارزش پول ملی، سرعت پایین روند تنش زدایی با واشنگتن و بروکسل و درنهایت جنگ غزه ازجمله عوامل تأثیرگذار بر انتخابات اخیر و شکست حزب حاکم از جریان‌های مخالف بوده است. 

رقیب اصلی دولت اردوغان توانسته است با فتح 15 کرسی از 32 صندلی کلان‌شهرهای اصلی ترکیه بار دیگر در رأس حیات سیاسی این کشور قرار بگیرد

با آنکه حزب عدالت و توسعه (آ.ک پارتی) وضعیت نسبتاً خوبی در مجلس دارد، اما شکست در انتخابات شهرداری‌های آنکارا، استانبول، ازمیر، آنتالیا، مرسین و ... این پیام را برای رجب طیب اردوغان دارد که دیگر واجد اکثریت آرا و حمایت عمومی نیست. 

در دو ماه اخیر اردوغان و یارانش در حزب عدالت و توسعه سعی کردند با تبلیغ برای نامزدهای نزدیک به جریان خود، کرسی شهرداری کلان‌شهرهای ترکیه را از دست حزب جمهوری خواه خلق درآورند، اما نه‌تنها در این مسیر توفیقی به دست نیاوردند، بلکه کرسی سایر شهرها را نیز از دست دادند. 

اکنون رقیب اصلی دولت اردوغان توانسته است با فتح 15 کرسی از 32  صندلی کلان‌شهرهای اصلی ترکیه بار دیگر در رأس حیات سیاسی این کشور قرار بگیرد. از مجموع 81 شهرداری در مراکز استان‌ها حزب جمهوری‌خواه خلق 35، عدالت و توسعه 24، حزب کُردی دموکرات 10، حرکت ملی 8، دوباره رفاه دو، اتحاد بزرگ و حزب خوب نیز هر کدام یک استان را فتح کردند. 

اکرم امام اغلو چهره آینده دار حزب جمهوری خواه خلق در انتخابات اخیر توانست علاوه بر حفظ کرسی شهرداری، 26 از 39 منطقه شهر استانبول را در اختیار بگیرد و با امید بیشتری چشم به انتخابات ریاست جمهوری بعدی داشته باشد. در آنکارا نیز منصور یواش با پیروزی خیره کننده و اختلاف دو برابری توانست رقیب خود از حزب اردوغان را کنار بزند.

کارشناسان امور ترکیه معتقدند، علاوه بر متغیرهای داخلی، بحران جاری در فلسطین اشغالی نیز تأثیر جدی بر نتیجه انتخابات شهرداری‌ها در ترکیه برجای گذاشته است. حزب اسلام‌گرای «دوباره رفاه» با اتخاذ مواضع اصولی نسبت به جنگ غزه تا حدی توانسته است گوی سبقت را از حزب عدالت و توسعه برباید و در کنار جریان‌های چپ گرا به نماد حمایت از آرمان فلسطین تبدیل شود. 

این حزب جدید به ریاست  فاتح اربکان با کسب 6 درصد آرا موفق شد کرسی یک کلان‌شهر و چند شهر دیگر را به دست آورد. کارشناسان معتقدند حزب «دوباره رفاه» با موج‌سواری بر نارضایتی‌های اقتصادی- سیاسی مردم توانست بخشی از آرای حزب حاکم را به سبد خود انتقال دهد. 

در هفته‌های اخیر با افزایش رقابت‌های انتخاباتی در ترکیه یکی از انتقادات احزاب رقیب و حتی متحدان اردوغان آن بود که چرا دولت با وجود تداوم جنایت‌های رژیم صهیونیستی در نوار غزه، همچنان تمایلی به قطع روابط اقتصادی با تل‌آویو ندارد و صرفاً به اعلام مواضع دیپلماتیک و جنگ لفظی اکتفا می‌کند. 

کارشناسان معتقدند حزب «دوباره رفاه» با موج‌سواری بر نارضایتی‌های اقتصادی- سیاسی مردم توانست بخشی از آرای حزب حاکم را به سبد خود انتقال دهد

دیگر بازنده بزرگ این انتخابات حزب «خوب» بود که عملکرد بسیار ضعیفی از خود به نمایش گذاشت و برخلاف‌ دوره‌های قبل تنها چهار درصد آرا را به دست آورد. افت 6 درصدی این حزب در انتخابات شهرداری‌ها شکستی سخت برای اکشنر محسوب می‌شود و می‌تواند به استعفای وی از ریاست حزب ختم شود. حزب کردی دموکرات نیز با کسب تنها 6 درصد آرا عملکرد نسبتاً ضعیفی داشت و افت چهار درصدی ثبت کرد.

بهره سخن

با آنکه اردوغان توانست در انتخابات ریاست جمهوری پیروزی قابل توجهی برابر کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب جمهوری خواه خلق به دست آورد، اما نتیجه نهایی انتخابات شهرداری‌ها نشان داد بخش قابل توجهی از رأی دهندگان ترک همچنان منتظر تحقق وعده‌های دولت در زمینه حل‌وفصل بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی هستند. 

با آنکه رئیس حزب عدالت و توسعه پس از مشخص شدن شکست در انتخابات شهرداری‌ها اعلام کرد پیام مردم را دریافت کرده است، اما به نظر می‌آید چنین اظهارنظری با هدف به حاشیه راندن شکست و احیای روحیه طرفداران حزب عدالت و توسعه باشد. 

تحلیلگران معتقدند، برخی برندگان انتخابات اخیر ظرفیت دارند در آینده نزدیک به گزینه‌های بالقوه برای استقرار در پست ریاست جمهوری تبدیل شوند؛ افرادی همچون اکرم امام اوغلو و منصور یواش به نظر می‌آید مهم‌ترین گزینه‌های حزب جمهوری خواه خلق برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری آتی باشند.