لزوم توجه بیشتر دولتمردان عراقی به استان کرکوک

به گزارش راهبرد معاصر ؛ ساعات پایانی سه‌شنبه‌شب هفته جاری بود که اتحادیه میهنی پرچم کردستان را بر فراز مقرهای حزبی خود در شهر کرکوک برافراشته کرد، متعاقب آن شماری از اعضاء و طرفداران این حزب در این شهر به جشن و پایکوبی پرداختند، اقدامی که با حضور نیروهای امنیتی پایان یافت و مسائل حاشیه‌ای آن به رسانه‌ها و صدور بیانیه‌های مختلف رسید.

اتحادیه میهنی کردستان از میان احزاب کردی دارای بیشترین میزان آرای انتخابات‌های برگزارشده در کرکوک بوده است، این شهر مورد منازعه در سیاست‌ها و خط‌مشی‌های اتحادیه میهنی اهمیت بسیاری داشته است. اما سران این حزب معتقدند که رفراندوم برگزارشده مسعود بارزانی بهانه‌ای شده است تا کردها سهمی در حاکمیت کنونی این شهر نداشته باشند، این در حالیست که بارزانی‌ها هم تعدادی از سران اتحادیه میهنی را به همکاری با نیروهای عراقی در 16 اکتبر 2017 متهم کرده‌اند و حتی در روزهای گذشته که برگزاری نشست دفاتر سیاسی دو حزب حاکم اقلیم کردستان در اربیل با هدف بررسی موانع تشکیل کابینه جدید محلی پیش‌بینی شده بود مسعود بارزانی به‌دلیل حضور برخی از این افراد مانع از برگزاری این نشست شده و اعلام کرده است که تحت هیچ شرایطی با آنها بر سر یک میز گفتگو نخواهد کرد.

اتحادیه میهنی در اقدامی تحریک‌آمیز پرچم محلی اقلیم را در کرکوک برافراشت که با موضع قاطع دولت مرکزی عراق، در نهایت از این اقدام خود عقب‌نشینی کرد

چرا اتحادیه میهنی به این اقدام متوسل شد؟

اتحادیه میهنی کردستان که در موضوع کرکوک به‌شدت تحت فشار حزب دموکرات کردستان عراق و رسانه‌های این حزب بوده است و از طرفی حزب بارزانی را به مانع‌تراشی در انتصاب نامزد معرفی‌شده خود برای تصدی پست استانداری کرکوک متهم کرده است، سعی بر آن دارد افکار عمومی کرد به‌ویژه ساکنین کرد کرکوک را به‌گونه‌ای متقاعد کند که همچنان به آرمان بازگشت کرکوک به جغرافیای اقلیم کردستان پایبند است و تنها حزبی است که در این راستا فعالیت خواهد کرد. آنها در نخستین قدم، پرچم کردستان را بر بام شاخه کرکوک خود و دیگر مقرهای مربوطه برافراشته کردند. از سوی دیگر خبرها حاکی از آن است که حزب دموکرات کردستان در تلاش است با توافق بغداد ضمن بازگشت به کرکوک، پرچم کردستان را در مقرهای حزبی خود برافراشته کند، بنابراین اتحادیه‌ای‌ها خواسته‌اند قبل از اقدام حزب بارزانی خود را پیشقدم نشان دهند.

واکنش‌ها به اقدام اتحادیه میهنی

استاندار کرکوک به‌عنوان مسئول شورای تأمین این استان در واکنش به این اقدام اتحادیه میهنی کردستان آن را غیرقانونی خواند و حتی بر اساس اعلام رسانه‌های کردی با هدف جلوگیری از هر گونه تنش احتمالی از بغداد نیز درخواست اعزام نیروی نظامی کرده است. جبهه ترکمانی نیز این اقدام را تحمیل امر واقع و در تضاد با قانون و تصمیم دادگاه عالی عراقی خوانده است. عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق نیز مراتب نگرانی خود را به رئیس جمهوری این کشور اعلام کرده است. با توجه به اینکه برهم صالح با حمایت اتحادیه میهنی به منصب ریاست جمهوری عراق رسیده است اینک در دوراهی پایبندی به سوگند قانون اساسی و رضایت یاران حزبی خود قرار گرفته است، این‌که چگونه با این موضوع تعامل خواهد کرد ممکن است به بازگشت از سفر به قطر موکول شود. حزب دموکرات کردستان عراق هم پیشتر و در خصوص بازگشت به کرکوک، عادی‌سازی وضعیت این شهر و عقب‌نشینی نیروهای عراقی به‌ویژه حشد شعبی را به‌عنوان پیش‌شرط بازگشت خود، تعیین و در واکنش به اقدام اتحادیه میهنی کردستان نیز اعلام کرده است که این حزب در پی فرار از قبول مسئولیت حوادث 16 اکتبر سال 2017 است.

موضعگیری‌های مسئولین اتحادیه میهنی در کرکوک

در واکنش به بیانیه نخست وزیر عراق، آسو مامند عضو دفتر سیاسی و مسئول شاخه کرکوک اتحادیه میهنی کردستان اعلام کرد که هیچ نیرویی توان پایین آوردن پرچم کردستان را از مقرهای حزبی اتحادیه میهنی ندارد و جریان‌هایی هم که به این اقدام معترض هستند در دادگاه عالی عراق طرح شکایت کنند. وی از احزاب کردی نیز خواسته است با برگزاری نشست فوق‌العاده در کرکوک در خصوص آینده این شهر تصمیم‌گیری کنند.

یاسین عزالدین معاون شاخه کرکوک اتحادیه میهنی کردستان با تکرار سخنان مافوق خود به مردم کرکوک گفته است در انتظار اعلام خبرهای مسرت‌بخش دیگری باشند که به‌گفته وی تحویل پرونده امنیتی کرکوک است. این مسئول اتحادیه میهنی گفته است که نیروی نظامی مشترکی از نیروهای پیشمرگ و عراقی با نظارت آمریکایی‌ها مسئولیت تأمین امنیت کرکوک و توابع آن را عهده‌دار خواهند شد. قابل ذکر است که در روزهای گذشته شماری از نیروهای آمریکایی در پایگاه نظامی کی‌وان در 15کیلومتری شمال غرب کرکوک مستقر شده‌اند.

فرمانده محور چهارم نیروهای پیشمرگ وابسته به اتحادیه میهنی کردستان برافراشتن پرچم کردستان در مقرهای حزبی این حزب در کرکوک را قانونی خوانده است. وستا رسول گفته است که بر اساس قانون اساسی عراق نمی‌توان از برافراشته شدن پرچم کردستان در مقرهای احزاب کردی ممانعت کرد.

روند ملا محمود از دیگر مسئولان اتحادیه میهنی کردستان هم در کرکوک اعلام کرده است؛ "بیانیه نخست وزیر عراق بیش از حد بزرگنمایی شده است و در آن به اعزام نیروی نظامی برای پایین کشیدن پرچم اشاره‌ای نشده است بلکه اعلام کرده است که جریان‌های سیاسی فشارهایی را در این زمینه به وی وارد کرده‌اند و از دید ما هم امری طبیعی است". همزمان رسانه‌های کردی اعلام کرده‌اند که اتحادیه میهنی شماری از هواداران خود را در کرکوک به‌عنوان سپر انسانی برای ممانعت از هر گونه اقدام احتمالی نیروهای امنیتی عراقی در مقرهای تابعه مستقر کرده است.

حزب دموکرات کردستان عراق و موضوع بازگشت به کرکوک

همچنان که اشاره شد حزب دموکرات کردستان پیش‌شرط‌هایی را در خصوص بازگشت به کرکوک اعلام کرده است و در نشست اخیر اربیل هم که با مشارکت تعدادی از احزاب کردی در خصوص بررسی وضعیت این شهر برگزار شد کمال کرکوکی عضو دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان با تکرار این شروط اعلام کرد که حزب متبوع وی تا عادی‌سازی وضعیت کرکوک به این شهر باز نخواهد گشت. اما فرمانده محور غرب کرکوک نیروی پیشمرگ حزب دموکرات کردستان اعلام کرده است که در انتظار نتایج دیدارهای برگزارشده مسئولین عراقی با مسعود بارزانی خواهند ماند. نوری محمد علی گفته است: در بغداد تضمین‌هایی در خصوص بازگشت به کرکوک به مسعود بارزانی داده شده است و منتظر عملیاتی شدن این وعده‌ها و عادی‌سازی وضعیت کرکوک هستیم.

حضور نظامی آمریکایی‌ها، فعالیت‌های پراکنده تروریست‌های داعشی، اقدامات تحریک‌برانگیز احزاب کردی و مخالفت‌های اعراب و ترکمان‌ها با چنین اقداماتی زمینه تنش‌های بیشتر را در کرکوک به‌عنوان شهر حساس و مورد منازعه فراهم کرده است، امری که می‌طلبد سران و مسئولین ارشد عراق با توجه به تجربه‌های گذشته با خویشتنداری و جلوگیری از تنش‌های بیشتر، غائله را ختم به خیر کنند.