جایگاه معلم و الزامات نظام متعالی آموزش و پرورش

به گزارش راهبرد معاصر، نخستین معلم بشریت خداوندی است که علم اسماء الهی را به آدم ابوالبشر آموخت و مقام توحید را با مقام معلمی پیوند داد. سپس به‌واسطه قلم، انسان‌ها را با دانش‌های مختلف آشنا ساخت و انبیاء عظام را به مقام معلمی برگزید.

پس معلمی شأنی سترگ و شغلی الهی است که پیامبران الهی عهده‌دار آن بوده‌اند. معلم مربی جامعه و معمار آینده کشور است. از این رو احترام به معلم، احترام به همه کمالات است.

جایگاه معلمِ نمونه؛ جایگاه انسانی متعالی است که دارای شاخصه‌هایی چون: علم و بصیرت، تعهّد و احساس مسئولیت، عشق و محبت، دقّت در صورت و محتوای پیام، پیگیری در آموزش و تربیت، نظم و انضباط، خلاقیت و تفکّر، اعتقاد و ایمان به معارف الهی، عزم و اراده تعالی،‌ عامل بودن به احکام الهی، پایبندی به اخلاق اسلامی، پایبندی به تعهّدات ملّی و کارامدی و أثرگذاری است.

نظام متعالی آموزش و پرورش که معلم در آن به ایفای نقش می‌پردازد، اهداف عظیمی را پی می‌گیرد که برخی از آن عبارتند از: آموزش علوم نافع، تدوین منابع لازم درسی، انسان‌سازی، تربیت کادر انسانی یا نیروی مغزافزار و بازوان کارافزار برای جامعه، بصیرت‌آفرینی، ایجاد احساس التزام به هویت ملی و دینی، و نهایتاً نقش‌آفرینی مثبت در پیشرفت همه‌جانبه کشور.

این نظام متعالی با وجود امکاناتی چون ثروت عظیم هوش جوان ایرانی، مکتب انسان‌ساز اسلام و وجود مراکز تربیتی همچون مساجد و هیئات مذهبی، الزاماتی راهبردی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر دارد که برخی از آن: تأمین نیازهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کشور، برنامه‌ریزی درست و هدفمند در جهت رفع نیازهای جامعه، توزیع متعادل و متناسب نیروی انسانی مورد نیاز جامعه، محور قرار دادن سند تحول برای اصلاح ساختارها و روندها، تهیه نقشه راه برای اجرایی کردن سند تحول، جذب معلمان مجرب و توانمند، تهیه و تدوین کتاب‌های درسی و کمک درسی آموزشی و پرورشی متناسب با سطح فکر، روحیات، جنسیت و سیر رشد دانش آموزان و متناسب با نیاز جامعه، بازشناسایی مفاخر و شخصیت‌های مؤثر جامعه، رصد دائم کیفیت آموزشی معلمین و تلاش برای ارتقاء کیفی تدریس، تلاش برای ارتقاء نظام آموزش به جایگاه نخست جهان اسلام در عرصه تولیدات آموزشی و پرورشی، ترجمه آثار فاخر آموزشی تربیتی به زبان‌های زنده دنیا، و افزایش ظرفیت مدارس دولتی و ممانعت جدی از برون‌سپاری تعلیم و تربیت به نهادهای غیر رسمی (جز در موارد نادر) است.

پر واضح است که نظام متعالی آموزش در برابر معلمین، وظایفی برعهده دارد که از جمله آنها: بهبود وضع معیشت معلمان، جدیت در آموزش‌های بدو خدمت و ضمن خدمت آنان، زمینه سازی برای انتقال تجربیات آموزشی و مهارت‌های تدریس به نسل جدید از معلمان، تلاش برای ثبات مدیریت نهاد آموزش و پرورش، تلاش برای منطبق سازی نظام آموزشی تربیتی با نیازهای ملی، منطقه ای و جهانی کشور، به‌روزرسانی مستمر سند تحول آموزش و پرورش، تدوین نقشه راه اجرایی شدن سند آموزش و پرورش با ارائه شاخص‌های معین، افزایش ظرفیت دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمینی عالم، کارامد و متعهد، تأمین مربیان پرورشی مدارس جهت هدایت دانش‌آموزان به رعایت سبک زندگی اسلامی و نظارت مفید، مؤثر و مستمر بر مؤسسات آموزشی غیر رسمی است.

با نظر به جایگاه عظیم معلم در اسلام می‌توان به ضرورت تعالی مستمر نهاد آموزش و پرورش و به‌روزرسانی منابع آموزشی و هدفمند بودن برنامه‌ها در راستای ارائه الگویی از نظام متعالی آموزش در جهان اسلام پی برد./ تسنیم