قله آهنین «دنا» بر دامن خلیج فارس

به گزارش راهبرد معاصر: استفاده از حمل و نقل دریایی بسیار ارزان تمام می شود و این در بحث مراودات تجاری بین کشورها کمک شایانی می‌کند. با توجه به مرزهای دریایی و خطوط مواصلاتی که در دریا داریم نیاز است تا ما ناوگان تجاری و نظامی خود را اسکورت و از آن‌ها محافظت کنیم. به همین دلیل، نیاز است تا یک اقتدار و بازدارندگی دریایی داشته باشیم.

طبق تدابیر فرمانده معظم کل قوا، مقرر شد ما در دریای خزر خلیج فارس و دریای عمان و شمال اقیانوس هند حضور مقتدرانه داشته باشیم و برای این حضور مقتدرانه نیاز بود تا انواع ناوها و ناوشکن‌های مورد نیاز برای نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروی دریایی قهرمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین، دریابانی فرماندهی انتظامی طراحی و تولید کنیم تا به آن‌ها تجهیز شوند.

بنابراین ساخت شناورهایی که قادر به حضور در آب‌های بین‌المللی و اقیانوس‌ها باشند در قالب «پروژه موج» در دستور کار نیروی دریایی ارتش قرار گرفت.

دنا چهارمین ناوشکن بومی ایران به‌حساب می‌آید که پس‌ از ناوشکن‌های «جماران»، «دماوند» و «سهند» به نیروی دریایی ارتش ملحق شده است. این ناوشکن جزو دستاوردهای دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که همه مراحل آن در داخل کشور و به دست متخصصان ایرانی انجام شده است.

کیفیت و کارایی دنا آنجا اثبات شد که برای تحمل انحراف ۲۸ درجه‌ای به دست مهندسان ایرانی ساخته شده بود اما توانست تا در مقابل طوفان‌های دریانوردی به دور کره زمین انحراف تا ۴۸ درجه‌ای را هم تحمل کند.

در ادامه به مراحل ساخت ناوشکن دنا اشاره خواهیم کرد.

24خردادماه ۱۴۰۰ بود که ناوشکن تمام‌ایرانی دنا به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش در بندرعباس اضافه شد و در جریان ماموریت ناوگروه ۳۶۰ نیروی‌دریایی ارتش نیز خوش درخشید.

«دنا» چهارمین ناوشکن بومی ایران به‌حساب می‌آید که به نیروی دریایی ارتش ملحق شده؛ ناوشکنی که گفته می‌شود نسبت به سایر ناوشکن‌های تولید داخلی، پیشرفته‌تر و به‌روزتر بوده و با تجهیزات نصب شده بر روی آن قادر است هرگونه تهدیدی را در شعاع ۲۰۰کیلومتری تشخیص و برای مواجهه با آن اقدام کند.

همچنین دراین ناوشکن انواع تجهیزات جنگ الکترونیک، موشک سطحی و سطح به هوا، پرتاب‌گر اژدر و... به‌کار رفته و دنا را به‌عنوان یک ناوشکن رزمی راهبردی مطرح کرده‌است.

دنا 94 متر طول، 11 متر عرض داشته و برد راداری آن ۳۰۰ کیلومتر بوده و دارای توان درگیری همزمان با اهداف دریایی و هوایی است. ناوشکن دنا، دارای توان راداری شناسایی ۱۰۰ هدف سطحی، زیرسطحی و پروازی بوده است.

برای طراحی، ساخت و تولید دنا درمجموع حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار نفرساعت کار صرف شده‌است، این شناور همانند یک شهر متحرک بوده و به امکانات مختلف تجهیز شده است. نیروگاه برق، خطوط انتقال برق، مراکز کنترل برق، استراحتگاه‌ها، کلینیک و بیمارستان، سیستم رانش، آشپزخانه مجهز برای ۲۰۰ نفر و یخچال‌های زیر صفر و بالای صفر جزو تجهیزات موجود در ناوشکن دنا است. اهمیت تجهیز ناوشکن دنا به همه تجهیزات ضروری کمک می‌کند تا بتواند یک مأموریت ۸ ماهه را به خوبی انجام دهد.

همچنین بهره‌مندی از موشک‌های عمودپرتاب، برخورداری از قابلیت درگیری با اهداف سطحی، زیرسطحی و پروازی، مجهز به ۱۹۰ سامانه بومی پیشرفته، بهره‌مندی از سامانه‌های نوین مخابراتی و دارای پد بالگرد با ظرفیت نشست و برخاست یک فروند بالگرد از دیگر ویژگی های این ناوشکن است.

ناوشکن دنا یکی از جدیدترین دستاوردهای دریایی ایران اسلامی توانست به همراه ناوبندر مکران ماموریت دریانوردی به دور کره‌زمین موسوم به عملیات کد 360 را انجام دهد.

ظهر شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه ناوشکن دنا به عنوان ناو سرفرماندهی ناوگروه ۸۶ در بندرعباس پهلوگیری کرد تا بدین ترتیب مأموریت ۸ ماهه دریانوردی نیروی دریایی ارتش به دور کره‌زمین به پایان برسد. 

مأموریتی که نه تنها ایران و غرب آسیا بلکه همه جهان را غافلگیر کرد که چگونه ایران توانست با ناوگان دریایی خود به دریاهایی سفر کند که نیازمند تجهیزاتی با تناژ بالاتر است. اما، ایران اسلامی توانست با استفاده از تجهیزات ساخت خود نه تنها با موفقیت ماموریت خود را انجام دهد بلکه رکوردهای مختلفی را هم به دست آورد.

سامانه‌سلاح‌ها، سیستم‌های مخابرات‌، ناوبری و رانش ناوشکن دنا کاملاً ایرانی است. پیشرانه این شناور از انواع موتورهای دیزلی است که توسط صنایع دریایی وزارت دفاع به موتور دریایی تبدیل شده است. نحوه عملکرد سیستم رانش ناوشکن دنا این‌گونه است؛ دو شفت از دو موتور متفاوت وارد یک گیربُکس شده و قدرت دو موتور را به یک شفت و یک پروانه منتقل می‌کند و می‌تواند سیستم رانش شناور را تشکیل دهد. این اولین‌بار است که چنین موتوری در ایران ساخته و در ناوشکن دنا نصب شده است.

پروانه ناوشکن دنا نیز از یک طراحی خاص و متفاوت و تکنولوژی بسیار پیشرفته بهره می‌برد. کاربرد پروانه زاویه‌متحرک شناور دنا کمک به مانور و گردش شناور در مواقع بحرانی در یک عملیات خاص است.

مأموریت ناوشکن دنا کشف‌، شناسایی و انهدام انواع اهداف هوایی، سطحی و زیر سطحی است. همچنین، اسکورت ناوگان نظامی، ناوگان تجاری و حدود مواصلاتی صادراتی و تجاری را هم برعهده دارد. در حوزه درگیری، این امکان برای ناوشکن دنا وجود دارد تا در اتاق جنگ خود بتواند ۱۰۰ هدف سطحی، زیر سطحی و پروازی را مشاهده کرده و پس از تعیین اولویت توسط فرمانده اتاق عملیات این شناور، با آن‌ها درگیر شود.

ناوشکن دنا از چه تسلیحاتی استفاده می‌کند؟
دریادار داود قلی‌زاده سرتیم طراحی ناوشکن دنا درباره تسلیحاتی تهاجمی و آفندی که ناوشکن دنا استفاده می‌کند، گفته بود : دنا برای بمباران ساحلی از توپ‌های ۷۶ میلی‌متری و مبارزه با دزدان دریایی از توپ‌های ۲۰ میلی‌متری بهره می‌برد. این شناور برای انهدام اهداف هوایی از موشک‌های مختلف در نقش پدافندی استفاده می‌کند و این سلاح‌ها قادر هستند که در صورت تهدیدات احتمالی توسط موشک‌ها و یا هواپیماهای دشمن به خوبی نقش پدافندی را اجرا کنند.

ما در دنا از موشک‌های سطح به سطح به‌عنوان تسلیحات آفندی بهره می‌بریم که با آن‌ها می‌توان اهدافی که در فواصل دور و نزدیک توسط رادارهای پیشرفته این شناور کشف و شناسایی می‌شود را منهدم کرد.

نکته مهم اینجاست که تسلیحات این شناور انجام شده از لحاظ دقت در شناسایی، کشف، به خوبی با رادارها هماهنگ شده و رادارهای ما می‌توانند نسبت به رادارهای نسل قبل شناورهای کلاس موج عملکرد بهتری را داشته باشند.

موشک‌های نصب‌شده بر روی ناوشکن دنا نسبت به شناورهای قبلی کلاس موج از قدرت تخریب، دقت و سرعت بیشتری بهره می‌برند. چراکه در صحنه نبرد دریایی مسئله زمان بسیار اهمیت دارد و هر کسی که بتواند اهداف را با سرعت بیشتری در زمان کمتری شناسایی و رهگیری کرده و با قدرت تخریب بالاتری به دشمن آسیب بزند در صحنه نبرد دریایی موفق‌تر خواهد بود.

اهمیت این کار جایی احساس می‌شود که در مقایسه با نبرد زمینی زمان کمتری در اختیار طرفین نبرد قرار دارد به همین دلیل باید بتوانیم با افزایش سرعت عملکرد تسلیحات ناوشکن، اهداف خود را منهدم کنیم.

در حوزه اهداف زیرسطحی در شناور دنا از اژدرهای قدرتمندی برای رهگیری و انهدام انواع زیردریایی‌های در اختیار دشمن استفاده می‌کنیم.

موشک‌های عمودپرتاب بر روی ناوشکن دنا نصب می‌شود
جمهوری اسلامی ایران و مجموعه وزارت دفاع در حوزه موشک‌های VLS (عمودپرتاپ) توانمندی خوبی کسب کرده و این موشک‌ها را بر شناورها نصب و شلیک کرده است که شاهد اصابت موفق آن‌ها نیز بودیم. 

موشک‌های عمودپرتاپ ما برای اهداف هوایی برد کوتاه و برد بلند استفاده می‌شود. این موشک‌ها هم‌اکنون بر روی تعدادی از شناورهای نیروی دریایی ارتش و نیروی دریایی سپاه نصب شده  است.

توانمندی‌ موشک‌های عمودپرتاب این است که با توجه به نصب عمود آن‌ها در مقایسه با موشک‌های مایل فضای زیادی اشغال نمی‌کند هم از لحاظ تعداد هم ظرفیتی که موشک می‌تواند با خود حمل کند، بسیار بالاست که همانطور که عرض کردم در دو مقطع برد کوتاه و برد بلند استفاده می‌شود.

به گفته دریادار قلی‌زاده، این موشک‌ها(عمودپرتاب) بر روی ناوشکن دنا نصب شده و با توجه به مأموریت ناوگروه ۸۶ در قالب کد عملیاتی ۳۶۰ که انجام داده است، ان‌شاءالله در آینده نزدیک بر روی آن نصب خواهد شد و پس از این ناوگان نیروی دریایی ارتش و سپاه از این موشک‌ها بهره خواهند برد و این موشک‌ها بر روی این شناورها نصب خواهد شد.

حضور ناوشکن دنا در رزمایش دریایی میلان ۲۰۲۴ کشور هند
همچنین باید گفت که در اسفندماه سال گذشته رزمایش دریایی میلان ۲۰۲۴ در سواحل شرقی کشور هند با حضور بیش از پنجاه کشور از جمله ایران برگزار شد و در این رزمایش هشت روزه که در دو مرحله بندری و دریایی برگزار می‌شود، ناوشکن تمام ایرانی دنا حضور داشت.

پرچمداران ایران در اقیانوس‌ها
تمامی تجهیزات ناوشکن‌های کلاس جماران همچون دنا به صورت بومی تولید می‌شود. ما در ساخت شناورهای کلاس موج به مرحله‌ای رسیدیم که نه تنها این ناوشکن ها به‌روز هستند بلکه چیزی از شناورهای هم‌کلاس شرقی و غربی خود کم ندارد کاملاً پا به پای آن‌هاست. اما یک تفاوت اساسی با این شناورها دارد و آن بومی‌بودن دانش طراحی و ساخت است.

هنگامی که کشورهای جهان از کشورهای غربی یا شرقی ناوشکن خریداری می‌کنند تمامی اطلاعات این شناورها در اختیار کشور سازنده قرار دارد و می‌توانند در دریا مشکلاتی برای این شناورها همچون اخلال در فرکانس‌های رادیویی و جنگالی ایجاد کنند. در حالی‌که تکنولوژی‌های به‌کار رفته در شناورهای ما تماماً بومی و در اختیار خودمان است. به همین دلیل، آسیب پذیری ناوشکن‌های ما نسبت به ناوشکن‌های در اختیار سایر کشورها کمتر است./ فارس