معمای جدید در مذاکرات هسته‌ای/ آیا کنسرسیوم منطقه‌ای جایگزین تحریم‌ها می‌شود؟
به گزارش راهبرد معاصر؛ «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، امروز در نشست خبری به ابتکار «کنسرسیوم هسته‌ای» اشاره کرد و گفت: «این موضوع جدید نیست و از دو دهه پیش درباره آن طرح و بحث شده است. یک توجیه این ایده نیاز کشورهای منطقه غرب آسیا به انرژی هسته‌ای است و ایجاد کنسرسیوم ایده بدی نیست. اگر این ابتکار وجود داشته باشد ایران استقبال و مشارکت می کند».
بقائی با وجود دفاع از کنسرسیوم هسته‌ای، این را هم اضافه کرد که این ایده به هیچ عنوان قرار نیست جایگزین غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران در داخل ایران شود. اما ایده کنسرسیوم هسته‌ای چیست و چرا این روزها درباره آن بیشتر می‌شنویم.
روزنامه گاردین، چند روز قبل، در گزارشی مدعی شد ایران پیشنهاد مشارکت با امارات متحده عربی و عربستان سعودی برای غنی‌سازی اورانیوم را مطرح کرده است. بر اساس این گزارش، عربستان سعودی و امارات سهام‌دار و تأمین‌کننده مالی خواهند بود و به فناوری‌های ایرانی دسترسی خواهند یافت.
تضمین امنیتی اضافی؛ ترامپ راضی می‌شود؟
طبق گفته گاردین، مشارکت کشورهای حوزه خلیج‌فارس در پروژه غنی‌سازی ایران، می‌تواند به عنوان نوعی «تضمین امنیتی اضافی» تلقی شود و به نوعی شرط ادعایی آمریکا برای اطمینان‌یافتن از منحرف‌نشدن برنامه هسته‌ای ایران به سمت اهداف نظامی را پاسخ دهد.
با وجود خوش‌بینی گاردین، نیویورک‌تایمز معتقد است کنسرسیوم هسته‌ای نگرانی‌های ادعایی ترامپ را برطرف نخواهد کرد. نیویورک‌تایمز اخیراً در گزارشی تصریح کرد: «این طرح امروز در منطقه شانس بیشتری دارد اما با خواسته عمومی ترامپ برای توقف کامل غنی‌سازی در ایران در تضاد است و مسئله اورانیوم غنی‌شده در سطح بالا را نیز حل نمی‌کند».
این طرح اگرچه مناسب و در ظاهر اطمینان‌بخش است، طبق گفته بقایی در نشست خبری امروز، تاکنون به طور رسمی از سوی ایران به طرف آمریکایی منتقل نشده است. مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیروز در حاشیه «مجمع گفت‌وگوی تهران»، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «ما در مورد کنسرسیوم هسته‌ای صحبتی نکرده‌ایم اما اگر کار به جلو برود و این موضوع به صورت جدی مطرح شود ممکن است آن را بررسی و نظر خود را بیان کنیم».
عدم استقبال کشورهای منطقه؟
با وجود استقبال تهران از ایده کنسرسیوم هسته‌ای، برخی گزارش‌های منتشره از عدم استقبال کشورهای منطقه حکایت دارند. برای نمونه، روزنامه فرهیختگان، چندی پیش در گزارشی با اشاره به تلاش عراقچی برای جلب نظر مثبت کشورهای منطقه جهت حضور در این کنسرسیوم نوشت: «برخی از کشورهای عربی منطقه که قرار بود قطعات پازل کنسرسیوم غنی‌سازی را تشکیل دهند، از این ایده استقبال نکرده و پذیرش این مسیر را برخلاف راهبردهای هسته‌ای خود ارزیابی کرده‌اند. حتی تور خلیج فارس وزیر امور خارجه کشورمان هم نتوانست نظر مثبت برخی از پایتخت‌های مهم عربی را برای پیگیری این ایده جلب کند».
در گزارش نیویورک‌تایمز که بخشی از آن در سطور قبل آمد نیز درباره علت مخالفت کشورهای حوزه خلیج‌فارس با ایده کنسرسیوم هسته‌ای، چنین نوشته شده است: «اجرای چنین توافقی، عربستان و دیگر کشورها را به ایران وابسته می‌کند که آن‌ها بدون تضمین آمریکا یا روسیه بعید است بپذیرند». /همشهری