۴ بُعد راهبردی سفر رئیس جمهور به پاکستان

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان به دعوت مقام های ارشد پاکستانی، به همراه هیئتی عازم پاکستان شد، رویدادی که بازتاب های سیاسی و رسانه ای قابل توجهی یافته است و دیدگاه های متنوعی با محوریت آن مطرح می شود.

در این میان، بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند، این سفر را باید به معنای واقعی کلمه تحولی راهبردی در نظر گرفت؛ رویدادی که می تواند تسهیلگر طیف متنوعی از دستورکارها باشد و تقویت بنیه قدرت و امنیت ملی دو کشور را به همراه داشته باشد. در این زمینه، خوانش چهار پالس مهم از اهمیت راهبردی سفر رئیس جمهور به پاکستان ضروری به نظر می آید.

در فضای کنونی منطقه، پیوندهای همسایگی از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند به مثابه بخش مهمی از امنیت ملی کشورها تلقی شود

نخست، اینکه سفر رئیس جمهور به پاکستان در فضای پس از جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه کشورمان انجام می‌شود؛ تجاوزی که با مقاومت جانانه ایران همراه بود و البته که دولتمردان پاکستانی نیز در بحبوحه جنگ، حمایت های گسترده ای از کشورمان انجام دادند. از این رو، برخی تحلیلگران نظامی و امنیتی معتقدند، سفر رئیس جمهور به پاکستان می تواند تقویت همکاری های نظامی و امنیتی تهران-اسلام آباد را بیش از پیش و جدی‌تر تقویت کند. معادله ای که به ویژه به نفع کشورمان است و در فضای توقف جنگ با اشغالگران صهیونیست، می تواند برای ایران فرصت‌ساز باشد.

در عین حال، مدتی است شاهد افزایش تحرکات گروه های تروریستی در مرزهای شرقی کشورمان بوده ایم؛ رویدادی که بدون تردید با هماهنگی سرویس های اطلاعاتی غربی و البته صهیونیست ها رنگ واقعیت به خود گرفته است و اهداف خاصی را علیه ایران و پاکستان دنبال می کند. از این رو، به نظر می آید بخش قابل توجهی از سفر رئیس جمهور به پاکستان، معطوف به تقویت پیوندهای نظامی، امنیتی و اطلاعاتی با طرف پاکستانی باشد؛ موضوعی که به نفع هر دو کشور است.

دوم، اینکه در حوزه سیاست خارجی، دولت چهاردهم تمرکز ویژه ای بر توسعه مناسبات با کشورهای همسایه داشته است. تردیدی نیست اتخاذ این سیاست می تواند سطح بیشتری از امنیت برای کشورمان به ارمغان بیاورد. در فضای کنونی منطقه، پیوندهای همسایگی از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند به مثابه بخش مهمی از امنیت ملی کشورها تلقی شود.

در عین حال، کشورهای همسایه بیش از بازیگران فرامنطقه ای می توانند حافظ نیازهای متقابل یکدیگر باشند و از چشم اندازهای واقع بینانه‌تری به موضوعات مختلف می نگرند. سفر رئیس جمهور به پاکستان می‌تواند نمودی از سیاست همسایگیِ خوب در سیاست خارجی تهران باشد و بسترهای مساعدی برای شکل‌گیری ائتلاف های جدید منطقه ای که ماهیتی اصیل دارند، فراهم کند؛ معادله ای که برای ایران و پاکستان در ابعاد مختلف قدرت‌ساز است.

پاکستان بازیگری مهم است و می تواند فرصت های قابل ملاحظه ای را از منظر تأمین حمایت سیاسی از کشورمان در محیط بین المللی فراهم کند

سوم، اینکه پاکستان با بیش از 200 میلیون نفر، جزو پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان است. همین موضوع با توجه به ظرفیتهای قابل توجه کشورمان در حوزه های تجاری، فناورانه و ... بازار صادراتی بسیار مناسبی نوید می دهد که حتی فعال شدن گوشه ای از ظرفیت های آن در راستای منافع ایران، می تواند تا حد زیادی فشارهای تحریمی و اقتصادی غرب را علیه ایران خنثی کند.

از این رو، انتظار می رود پیشبرد دیپلماسی اقتصادی و تجاری نیز یکی از بخش های مهم سفر رئیس جمهور کشورمان به پاکستان باشد. در عین حال، پاکستان در قالب ابتکارهای مهم تجاری بین المللی نظیر «یک کمربند یک جاده» چین، از موقعیتی راهبردی برخوردار است و تقویت پیوندها میان تهران و اسلام آباد می تواند موقعیت ایران را نیز در قالب ابتکارهای یادشده ارتقا بخشد.

چهارم، اینکه پاکستان در طیف متنوعی از سازمان های بین المللی عضویت دارد و به مثابه بازیگری مؤثر شناخته می شود. توسعه پیوندها میان ایران و پاکستان می تواند فرصت های قابل ملاحظه ای برای ایران از منظر تقویت حمایت سیاسی و دیپلماتیک از کشورمان در محیط بین المللی فراهم کند.

در واقع، نباید از یاد ببریم کشورمان در فضای انزوای قابل توجه صهیونیست ها در محیط بین المللی، نیاز مبرمی به شبکه سازی سیاسی در محیط بین المللی و استفاده از فضای مثبت ایجاد شده به نفع ایران پس از جنگ تحمیلی، چه میان افکار عمومی و چه دولت های مختلف جهان دارد. این مهم جز با توسعه پیوندهای سیاسی با کشورهای مختلف جهان محقق نمی شود.

اگر از این زاویه به ماجرا بنگریم، پاکستان بازیگری مهم است و می تواند فرصت های قابل ملاحظه ای را از منظر تأمین حمایت سیاسی از کشورمان در محیط بین المللی فراهم کند.