به گزارش «راهبرد معاصر»؛ حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی العدید آمریکا در کشور قطر، زمزمه های تغییر راهبردهای آمریکا را با هدف کاهش آسیب پذیری در رابطه با پایگاه های نظامی اش در منطقه به صدا در آورده است. سپتامبر 2024 موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا[1] در یاداشتی از قول ژنرال مکنزی، فرمانده سابق فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) اعلام کرده بود، «خطر واقعی وجود دارد حمله هوایی و موشکی ایران، پایگاههای نظامی آمریکا در امتداد خلیج فارس را تحت الشعاع قرار دهد.
نگرانی در مورد آسیبپذیری العدید در برابر ایران باعث شده است ارتش آمریکا بسیاری از وظایف فرماندهی خود را در پایگاههای دیگر متمرکز کند
وی در این گزارش اعلام کرد، «در جنگ با ایران، آمریکا قادر نخواهد بود این پایگاههای هوایی را در درگیری تمامعیار حفظ کند، زیرا آنها بر اثر حمله مداوم ایران غیرقابل استفاده خواهند شد. اصلاح این امر مستلزم بازسازی جامع راهبرد پایگاههای منطقهای نظامی آمریکاست».
پس از حمله ایران به پایگاه آمریکایی العدید در پاسخ به تجاوز نظامی آمریکا به تأسیسات هسته ای کشورمان، وب سایت هیل[2] در یاداشتی با عنوان «پایگاه نیروی هوایی آمریکا در قطر دردسر است، آن را تعطیل کنید[3]» به قلم مایکل ماکوفسکی و بلیز میزتال 9 جولای 2025 به بررسی هزینه های نگهداری پایگاه العدید برای آمریکایی های پرداخت. از دیدگاه نویسندگانِ یاداشت، این حمله واقعیت ناخوشایندی را آشکار می کند و آن اینکه نگه داشتن این پایگاه در قطر هزینه اش را برای آمریکا افزایش داده است.
العدید دو دهه گذشته تاج جواهرنشان ارتش آمریکا در غرب آسیا بود. قطر این پایگاه را که بزرگترین پایگاه مورد استفاده آمریکا در غرب آسیا است، با هزینهای بیش از ۸ میلیارد دلار ساخت و به عنوان قطب اصلی لجستیک و مرکز عملیات هوایی آمریکا در سراسر غرب آسیا عمل میکند. اگر چه ترامپ در سفر اخیرش به قطر این کشور را بهترین مکان برای این پایگاه نامید، اما نویسندگان یاداشت نشریه هیل معتقدند که العدید در برد آسان پهپادها و موشکهای فراوان ایران قرار دارد. این امر نه تنها آن را فوقالعاده آسیبپذیر میکند، بلکه در هرگونه درگیری با تهران عملاً بی اثر نیز خواهد شد. در واقع، پیش از حملات ماه گذشته آمریکا به ایران، بیشتر هواپیماهای جنگی آمریکایی مستقر در العدید، این پایگاه را ترک کردند تا در آن حمله شرکت نکنند و از حمله ایران در امان بمانند.
نگرانی در مورد آسیبپذیری العدید در برابر ایران همچنین باعث شده است که ارتش آمریکا بسیاری از وظایف فرماندهی خود - مانند مرکز عملیات هوایی ترکیبی - را در پایگاههای دیگر متمرکز کند. نویسندگان معتقدند که نگهداری این پایگاه برای آمریکا مسئولیت نظامی برای آمریکاست، اما قطر می تواند از این پایگاه به عنوان اهرم فشاری برای متقاعد کردن سیاستگذاران آمریکا به نادیده گرفتن شرارتهایش استفاده نماید. از نظر آنها قطر به مدت دو دهه یکی از حامیان بزرگ تروریسم دولتی بوده است. الجزیره متعلق به قطر، رسانه اصلی برای ایدئولوگهای اسلامگرای رادیکال و منبعی برای تبلیغات ضد آمریکایی، ضد صهیونیستی و یهودستیزانه بوده است.
از نظر آنها دوحه پناهگاه و تأمینکننده مالی حماس و دیگر گروههای وابسته به اخوان المسلمین، جبهه النصره، طالبان و القاعده، ازجمله خالد شیخ محمد، که در برنامهریزی حملات ۱۱ سپتامبر نقش داشت، بوده است. از دیدگاه نویسندگان، حمایت قطر از حمله هفتم اکتبر حماس به رژیم صهیونیستی و عدم محکومیت این حمله توسط قطر نیز مزید علت است. از نظر آنها قطر برای بزک کردن وجهه خود، تلاشهای زیادی انجام داده و این کار را با ساخت و نگهداری پایگاه العدید آغاز کرده است.
اهمیت این پایگاه باعث شد جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا سال ۲۰۲۲ قطر را به عنوان متحد اصلی غیر ناتو معرفی و سال 2024 اجاره آن را به مدت ۱۰ سال دیگر تمدید کند. در جریان سفر ماه مه ترامپ، قطر اعلام کرد تا ۳۸ میلیارد دلار سرمایهگذاری اضافی بالقوه در العدید انجام خواهد داد. از نظر نویسندگان یاداشت، قطر از ثروت عظیم خود برای تأثیرگذاری بر سیاست و آموزش آمریکا استفاده کرده است، مانند دادن یک فروند جت لوکس به ترامپ برای استفاده به عنوان هواپیمای ایر فورس وان، امضای توافقنامهای به ارزش ۱.۲ تریلیون دلار در قالب «مبادله اقتصادی» و صرف میلیاردها دلار در دو دهه گذشته برای لابیگری، روابط، سرمایهگذاری و کمکهای مالی به اندیشکدهها و دانشگاههای آمریکا.
اهمیت این پایگاه باعث شد جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا سال ۲۰۲۲ قطر را به عنوان متحد اصلی غیر ناتو معرفی و سال 2024 اجاره آن را به مدت ۱۰ سال دیگر تمدید کند
نویسندگان پیشنهاد می دهند، آمریکا گزینههای بهتری در منطقه و رژیم صهیونیستی فاصله بیشتری از ایران دارد و قابلیتهای دفاع هوایی و موشکی آن اثبات شده است. با انتقال رژیم صهیونیستی به فرماندهی مرکزی آمریکا در سال ۲۰۲۱، نیروهای آمریکایی میتوانند از پایگاههای خود در رژیم صهیونیستی در سراسر منطقه عملیات انجام دهند و از موشکهای ایرانی بسیار ایمنتر باشند. مناطق غربی عربستان سعودی گزینه دیگری برای پایگاههای دورتر از تهدید ایران فراهم میکند که همچنان تأسیسات هستهای ایران را در برد هواپیماهای آمریکایی نگه میدارد.
پایگاه العدید برای عملیات علیه دشمن اصلی منطقهای بیفایده است، دیگر عملکرد منحصر به فردی ندارد، با این حال هدف آسانی برای حمله است. همچنین در گزارش سپتامبر 2024 اعلام شده بود، آمریکا می بایستی رایزنی هایی با پادشاهی عربستان سعودی، اردن، عمان و مصر داشته باشد تا پایگاههایی را در غرب آسیا شناسایی کنند که بتواند هواپیما، امکانات تعمیر و نگهداری، امکانات سوختگیری و سلاح را در آنها مستقر کند
به هر حال حمله غیرتمندانه نیروهای مسلح کشورمان به پایگاه العدید آمریکا موجب شد تا نقاط آسیب پذیر پایگاه های آمریکایی در منطقه بیش از پیش مشخص شود و اندیشکده های آمریکایی را به فکر برچیدن این پایگاه ها از اطراف ایران بیندازند، زیرا این پایگاه ها به راحتی می توانند در تیر رس موشکهای ایرانی و متحدان ایران در جبهه مقاومت باشند.
_______________________________________________________________________________________________________
[1] - Jewish Institute for National Security of America
[2] -The Hill
[3] -https://thehill.com/opinion/national-security/5389599-iran-missile-attack-al-udeid-base/