توافق آمریکا و قطر برای توسعه پایگاه هوایی العدید

به گزارش راهبرد معاصر؛ وجود پایگاه‌های نظامی در مناطق مختلف جهان به خصوص مناطقی که از دیدگاه ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک دارای موقعیت ویژه و مناسب هستند همچنان یکی از راه‌های تأمین منافع قدرت‌های بین‌المللی می باشد. در این میان ایالات متحده با دارا بودن بیشترین پایگاه‌های نظامی خارج از خاک خود در سطح جهان همواره توسعه چنین پایگاه‌هایی را در دستور دکترین نظامی خود قرار داده است. بر همین اساس منطقه غرب آسیا یکی از مناطق مهم و به عبارتی مهمترین نقطه از جهان است که ایالات متحده در آن پایگاه‌های نظامی متعددی تأسیس کرده است.

در این بین بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در خارج از این کشور در قطر قرار دارد که پایگاه هوایی العدید است. پایگاه العدید یکی از مجهزترین پایگاه های نظامی آمریکا است که میزبان بیش از ده هزار نظامی آمریکایی و بیش از 120 هواپیما است. پایگاه هوایی العدید در جنوب غربی دوحه مهم‌ترین پایگاه نیروهای آمریکا در منطقه نیز به شمار می رود. نیروهای آمریکایی در جنگ علیه عراق و افغانستان و نبرد با داعش از این پایگاه نظامی استفاده کردند.

قطر در طی دهه 1990 بیش از یک میلیارد دلار برای ساخت پایگاه هوایی العدید هزینه کرد و آن را در اختیار نظامیان ایالات ‌متحده آمریکا قرار داد. حکومت قطر علاوه بر هزینه‏ هنگفتی که برای ساخت پایگاه العدید انجام داد، در سال 2005 به آمریکا پیشنهاد کرد که حدود 400 میلیون دلار برای بهبود امکانات پایگاه شامل منزل یا خوابگاه‏های دائمی، تسهیلات کنترل و فرماندهی و تانکرهای با ظرفیت یک میلیون گالن سوخت هزینه شود.

پیش‌تر نیز قطر از انجام مذاکراتی با واشنگتن برای تبدیل شدن پایگاه هوایی العدید آمریکا به پایگاهی دائمی در خاک این کشور خبر داده و اعلام کرده بود که به منظور تبدیل کردن پایگاه هوایی العدید، بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در خارج از این کشور، به پایگاهی دائمی، با مسئولان واشنگتن بحث و تبادل نظر کرده است.

سال گذشته خالد بن محمد العطیه وزیر دفاع قطر تاکید کرد که دولت دوحه در حال توسعه پایگاه هوایی العدید است و قصد دارد این پایگاه و همین طور حضور نظامیان آمریکایی در قطر را دائمی کند. در واقع این اقدام پس از گذشت بیش از یک سال از ایجاد بحران دیپلماتیک در شورای همکاری خلیج فارس میان قطر با امارات و عربستان به بهانه حمایت دوحه از تروریسم صورت گرفت.

مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در جریان سفر منطقه ای خود به قطر در نشستی خبری از تقویت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس سخن گفت. در همین راستا روز یکشنبه ۲۳ دی ماه قراردادی میان دو کشور در ارتباط با توسعه پایگاه هوایی العدید در دوحه امضا شد. پامپئو گفت در این پایگاه هوایی در حال حاضر ۱۳ هزار پرسنل، شامل سربازان و مسئولان بخش خدمات، مستقر هستند.

پامپئو پس از امضای قرارداد دوجانبه برای توسعه پایگاه نظامی العدید گفت: این پایگاه برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد و از قطر به خاطر استقرار نیروهای ما در این پایگاه تقدیر و تشکر می‌کنیم.

وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، پامپئو در دوحه با محمد بن عبد الرحمان آل ثانی، همتای قطری خود سه یادداشت تفاهم از جمله تفاهم‌نامه هماهنگی بیشتر برای گسترش حضور آمریکا در پایگاه هوایی العدید را امضا کرده و درباره قرارداد تسلیحاتی به ارزش ۲۶ میلیارد دلار با همتای قطری خود گفت‌وگو کرد. پامپئو این یادداشت تفاهم را «کلید امنیت دفاعی آمریکا» توصیف کرد.

در این بیانیه آمده است، آمریکا از پیشنهاد سخاوتمندانه قطر برای توسعه تاسیسات حساس پایگاه‌های مورد استفاده نیروهای آمریکایی در این کشور و اقدامات برای راه‌اندازی این پایگاه‌ها و استانداردهای ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) که موجب افزایش قدرت عملیاتی نیروهای آمریکایی و نیروهای ناتو مستقر در قطر می‌شود، استقبال می کند.

به هر ترتیب پایگاه هوایی العدید که بیش از ده هزار نیروی نظامی آمریکایی را در خود جای داده و پایگاه اصلی عملیات‌های آمریکا در غرب آسیا است روابط دوحه - واشنگتن را استراتژیک کرده و مسئولان قطری سعی دارند از این مسئله در سایه استمرار تنش و اختلافات‌ خود با چهار کشور عربی منطقه استفاده کنند. به دنبال بحران قطر، عربستان و امارات تلاش کرده اند تا آمریکا را مجاب کنند که پایگاه العدید را از قطر به کشوری دیگر مانند اردن انتقال دهد؛ اما حال توسعه این پایگاه خبر خوبی برای ریاض و ابوظبی به شمار نمی‌رود.