پروژه انتقال آب طالقان مجوز زیست‌محیطی دارد، اما چالش اصلی مصرف است
به گزارش راهبرد معاصر، تهران این روزها درگیر یکی از حادترین بحران‌های آبی دهه‌های اخیر است. کاهش بی‌سابقه بارش‌ها طی پنج سال اخیر و وضعیت بحرانی ذخیره مخازن آب در سدهای تأمین‌کننده شرب، شرایطی اضطراری را رقم زده و ضرورت اقدام فوری را به‌وضوح آشکار ساخته است. در پاسخ به این وضعیت، پروژه انتقال آب از سد طالقان به پایتخت در دستور کار قرار گرفته تا بخشی از کمبود منابع آب شرب تهران را جبران کند.
به گفته مقامات ارشد وزارت نیرو، این طرح که شامل ساخت خط انتقال جدید و تسریع در اجرای آن است، تا پایان مرداد فاز اول انتقال آب به کرج را عملیاتی و تا نیمه مهر ماه کل ظرفیت سهیم تهران را فعال خواهد ساخت.
در رابطه با این موضوع، دکتر صدیقه ترابی؛ معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به تسنیم می‌گوید: به‌طور کلی، موضوع طرح‌های انتقال بین‌حوزه‌ای با هر هدفی که باشد، جزو طرح‌های بزرگ محسوب می‌شود که می‌تواند اثرات غیرقابل جبرانی بر محیط زیست داشته باشد. بنابراین این طرح‌ها مشمول رده 7 هستند و حتماً نیاز به مجوز زیست‌محیطی دارند. این پروژه نیز مجوز زیست‌محیطی دریافت کرده است و مجوز آن سال‌ها توسط وزارت نیرو پیگیری می‌شده است.
وی بیان کرد: درباره تهران، باز هم می‌بینیم که یک طرح جدید تعریف می‌شود. البته این پروژه جدید نیست و جزو برنامه‌ریزی‌های قبلی برای تأمین آب تهران بوده، فقط در شرایط کم‌آبی اخیر، اجرای آن تسریع شده است. شاید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد پنج سال پیاپی خشکسالی اتفاق بیفتد و وضعیت منابع آب تهران به این حد برسد، در واقع این شرایط همه را غافلگیر کرد.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از این رویه که "آب را می‌آوریم، جمعیت اضافه می‌کنیم و هیچ راهکار دیگری نداریم"، گفت: دو کار اساسی باید درباره تهران و تمام کلان‌شهرهایی که سهم آب شرر در آن‌ها رو به افزایش است، انجام شود. یکی از این کارها، مربوط به کاهش نشتی در طرح‌های آبرسانی و شبکه توزیع آب شرب است. هرچند درصد نشتی در تهران نسبتاً پایین‌تر است، اما باز هم وجود دارد و باید کاهش یابد.
ترابی افزود: این هدررفت در سایر کشورها نیز وجود دارد و تا حدودی اجتنان‌ناپذیر است.تا حدی نیز می‌توان این مشکل را با اقداماتی برطرف کرد، اما از یک جایی به بعد، ناگزیر باید سرمایه‌گذاری جدی در این حوزه انجام شود. کاهش نشت و تلفات در شبکه آبرسانی باید جزو اولویت‌های اصلی وزارت نیرو باشد و با تأمین اعتبار و برنامه زمان‌بندی مشخص انجام شود. در غیر این صورت، هرچقدر آب بیاوریم، مانند ریختن آب در ظرف سوراخ است و دوباره همان وضعیت ادامه پیدا می‌کند که به‌نوعی نقض غرض است.
وی اضافه کرد: نکته دوم، که حتی مهم‌تر از نکته اول است، مربوط به الگوی مصرف در کلان‌شهرهاست. در تهران، مشهد و سایر شهرهای بزرگ، چرا باید به همان اندازه گذشته کشاورزی داشته باشیم؟ ما در تهران حدود 1.5 تا 1.65 میلیارد متر مکعب آب برای کشاورزی مصرف می‌کنیم. در سال‌هایی که شرایط بحرانی و منابع محدود است، چرا این میزان را کاهش نمی‌دهیم تا حداقل پایداری منابع آب برای مردم حفظ شود؟
معاون محیط زیست انسان سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: به نظر من، باید نگاه اساسی به این موضوع داشت و حتماً سهم آب کشاورزی را با روش‌های مختلف کاهش داد. باید فعالیت‌های کشاورزی را به مناطق دیگر منتقل کرد. منطقی نیست که در تهران مصرف کشاورزی تقریباً به اندازه مصرف شرب باشد و در عین حال، دوباره به سراغ طرح‌های انتقال بین‌حوزه‌ای برویم. بنابراین کاهش سهم کشاورزی باید در دستور کار جدی قرار گیرد و برای آن برنامه و اقدام عملی انجام شود./تسنیم