اعتیاد در ایران؛ از مصرف نوجوانان تا افزایش چشمگیر زنان معتاد

به گزارش راهبرد معاصر، نادر توکلی امروز در آیین افتتاحیه کنگره دانش اعتیاد در مرکز همایش‌های رازی اظهار کرد: سازمان جهانی بهداشت مسائل مرتبط با مصرف مواد را در کنار ۳ مسئله دیگر از جمله تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی، آلودگی محیط زیست و فقر مطرح می‌کند که نشانگر اهمیت معضل اعتیاد است.
آمار اعتیاد در کشور

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: در کشور ما اختلالات مصرف مواد مخدر و روان‌گردان بعد از تصادفات جاده‌ای، سوانح و حوادث و بیماری‌های قلبی و افسردگی در رتبه چهارم بار بیماری‌ها قرار دارند.

وی افزود: بر اساس آمار رسمی، ۲.۸ میلیون نفر به‌طور مستقیم با اعتیاد درگیر هستند و اگر خانواده‌ها و وابستگان آن‌ها را نیز در نظر بگیریم، ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر در کشور با تبعات اعتیاد مواجه هستند.

این مسئول به شیوع مصرف مواد مخدر در سنین پایین و افزایش آمار اعتیاد بین زنان و نوجوانان اشاره و خاطرنشان کرد: در بخش مسمومیت یکی از بیمارستان‌های شهریار، دوسوم بیماران بستری به دلیل سوءمصرف مواد مراجعه کرده‌اند. اگر بحث استفاده از قلیان و الکل را نیز به آمار اعتیاد اضافه کنیم، هزینه‌های بسیار گزافی در حوزه سلامت شاهد هستیم و اعتیاد به‌عنوان یک ابربحران چندلایه مطرح است.
توزیع غیرقانونی داروهای اعتیاد باید متوقف شود

توکلی با تأکید بر اینکه اعتیاد جرم نیست، گفت: اعتیاد به‌عنوان یک بیماری مزمن، عودکننده و قابل درمان مغزی شناخته می‌شود. اگر به این دیدگاه اعتقاد داشته باشیم، می‌توانیم برای کنترل اعتیاد برنامه‌ریزی کنیم.

وی ادامه داد: از سال گذشته تاکنون اتاق فکر دانش اعتیاد را در دانشگاه علوم پزشکی ایران راه‌اندازی کرده‌ایم تا درباره معضلات ناشی از آن برنامه‌ریزی کنیم. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته برای اعتیاد برنامه‌هایی مبتنی بر رویکردهای نوین جهانی دارند و ما نیز برای کاهش آسیب اعتیاد باید برنامه‌ریزی کنیم.

این مسئول همچنین تاکید کرد: مراکز کاهش آسیب نقش عمده‌ای در کاهش اثرات منفی اعتیاد دارند. توزیع غیرقانونی داروهای اعتیاد باید متوقف شود و مراکزی که در شبکه غیررسمی توزیع داروهای اعتیاد را دارند، باید تحت نظارت قرار بگیرند.
درگیری ۳۰ تا ۴۰ بخش مغز در افراد معتاد

علی فرهودیان دبیر علمی کنگره دانش اعتیاد نیز درباره جزئیات برگزاری این مراسم گفت: این کنگره از امروز آغاز شده و به مدت ۴ روز ادامه دارد. کنگره برای شرکت‌کنندگان ۲۰ امتیاز بازآموزی دارد و ۵۸ پنل و سمپوزیوم تخصصی، ۱۵۰ پوستر علمی و ۲۵۰ سخنرانی علمی ارائه خواهد شد.

محمدتقی جغتایی رئیس کنگره دانش اعتیاد، نیز در ادامه با اشاره به عوامل ایجادکننده اعتیاد گفت: عوامل فردی و اجتماعی در بروز اعتیاد نقش دارند. برخی شبکه‌های عصبی درگیر در اعتیاد هستند؛ در افراد معتاد، ۳۰ تا ۴۰ بخش مغز درگیر می‌شود.

وی توضیح داد: شبکه پاداش که باعث افزایش دوپامین می‌شود، شبکه تصمیم‌گیری و کنترل که باعث می‌شود فرد نتواند در برابر وسوسه مقاومت کند، شبکه یادگیری و حافظه که باعث می‌شود دیدن مکان یا بوی خاص فوراً میل شدید به مصرف ماده را فعال کند و شبکه حالت پیش‌فرض که باعث افزایش نشخوار فکری و میل به ماده می‌شود از جمله عوامل ایجادکننده اعتیاد هستند.
باید روی رفتار معتادان هم تمرکز کنیم، نه فقط مواد اعتیادآور

محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: ما در کشور علم و دانش درمان اعتیاد را با حضور اساتید تراز اول داریم. شبکه گسترده‌ای نیز برای مبارزه با پدیده اعتیاد وجود دارد که مراکز MMT هستند و بنابراین باید در زمینه درمان اعتیاد سرآمد باشیم.

وی افزود: باید برای درمان اعتیاد صرفاً تمرکز خود را بر مواد اعتیادآور نداشته باشیم، بلکه روی رفتار معتادان نیز باید تمرکز کنیم. اکنون بالغ بر ۹۰۰۰ نفر پزشک عمومی در سراسر کشور در شبکه‌ای گسترده در مراکز درمان اعتیاد فعال هستند که باید به‌عنوان یک فرصت به آن‌ها نگاه شود.

رئیس سازمان نظام پزشکی ادامه داد: اگر تخلفاتی نیز در این حوزه وجود دارد، نباید همه پزشکان شاغل در این مراکز زیر سوال بروند./همشهری