جنجال کتیبه ۲۷۰۰ ساله؛ اسرائیل خواستار بازگرداندن «سند قدس» از ترکیه شد

به گزارش راهبرد معاصر؛ بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در تاریخ 25 در مراسمی با عنوان «افتتاح تونل قدیمی» در پارک باستانی «شهر داوود» در قدس شرقی و با حضور مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا، سخنرانی تند و جنجالی ایراد کرد.نتانیاهو با لحنی تند مدعی شد که قدس با پشتیبانی آمریکا پایتخت اسرائیل است، هرگز تقسیم نخواهد شد و چیزی به نام «کشور فلسطین» وجود ندارد. او خطاب به رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه گفت: «آقای اردوغان، قدس از آن ماست، برای همیشه از آن ما خواهد ماند و هیچ‌گاه تقسیم نخواهد شد.»اردوغان نیز روز بعد در واکنش به سخنان نتانیاهو گفت: «اجازه نخواهیم داد قدس شریف به دست بیگانگان آلوده شود. می‌دانم آثار کینه‌جویی پیروان هیتلر شاید هرگز از بین نرود، بگذارید به خشم خود ادامه دهند. ما مسلمانان حتی یک گام از حقوق خود در قدس شرقی عقب‌نشینی نخواهیم کرد.»الجزیره نوشت که نتانیاهو در این سخنرانی به‌روشنی نقشه راه، برنامه‌ها و ایدئولوژی خط صهیونیستی-انجیلی آمریکا درباره قدس و فلسطین را آشکار کرد و نشان داد که رژیم صهیونیستی و دولت کنونی آمریکا هیچ‌گاه فلسطین را ــ که طبق قطعنامه‌های سازمان ملل و راه‌حل دو دولتی پایتخت آن قدس شرقی تعیین شده است ــ به رسمیت نخواهند شناخت.
به نوشته وبگاه شبکه الجزیره، نتانیاهو در آغاز سخنانش به روایتی تاریخی پرداخت و از کتیبه‌ای سنگی سخن گفت که به ادعای او ثابت می‌کند قدس متعلق به یهودیان است.او مدعی شد این کتیبه اکنون در ترکیه نگهداری می‌شود، اما به دلیل مخالفت اردوغان نتوانسته آن را به دست آورد. از همان لحظه توجه رسانه‌ها و حاضران بیش از سخنان سیاسی او، بر موضوع این کتیبه متمرکز شد.حدود ۲۷۲۵ سال پیش، در زمان پادشاه آشوری سنحاریب (۶۸۱-۷۰۵ پیش از میلاد)، شهر قدس در محاصره آشوریان قرار گرفت. مشکل اصلی مردم، دسترسی به آب بود، چراکه چشمه‌ای که آب شهر را تأمین می‌کرد، یعنی «چشمه سلوان»، بیرون از دیوارهای شهر در وادی قدرون (قدس شرقی کنونی) قرار داشت.حزقیا پادشاه یهودا (۶۹۷-۷۲۵ پیش از میلاد) برای رفع این مشکل دستور داد تونلی از داخل شهر به سمت چشمه حفر شود تا آب مستقیماً به شهر منتقل گردد. این تونل ساخته شد و در ورودی آن متنی به زبان عبری روی لوحی از سنگ آهک حک شد که روند انتقال آب و اجرای پروژه را شرح می‌داد.با گذشت قرون، این کتیبه به فراموشی سپرده شد. اما در سال ۱۸۸۰ میلادی و در دوران عثمانی، هنگام حفاری در محل خروجی چشمه سلوان، این تونل و نوشته کشف شد. سپس در سال ۱۸۸۲ کتیبه به استانبول منتقل و در فهرست آثار «موزه همایون» ــ که امروز «موزه باستان‌شناسی استانبول» نام دارد ــ ثبت گردید.رژیم صهیونیستی این کتیبه را سندی تاریخی برای ادعای مالکیت یهودیان بر قدس می‌داند و آن را مهم‌ترین مدرک عینی برای تأیید روایت تورات درباره حفر تونل معرفی می‌کند. مقام‌های اسرائیل حتی از آن به‌عنوان نوعی «سند مالکیت» نام می‌برند.
تاریخ‌نگاران و سیاستمداران یهودی این کتیبه را شاهدی قاطع بر «یهودی بودن مطلق قدس» دانسته و مدعی‌اند که مسلمانان و مسیحیان هیچ حقی برای ادعا در این شهر ندارند. از همین رو، اسرائیل در سال‌های گذشته بارها تلاش کرده این اثر تاریخی را از ترکیه بازپس گیرد، اما دولت آنکارا همواره از تحویل آن خودداری کرده است.انگیزه‌های اسرائیلطبق بیانیه‌ اداره «موزه باستان‌شناسی استانبول» محتوای متن حک‌شده بر لوح سنگی آهکی را که به زبان عبری و با الفبای فینیقی نگارش یافته، بدین شرح است:•    سطر نخست: حفر، چگونه حفر شد، سپس...•    سطر دوم: کلنگ‌ها از دو سو به سوی هم پیش می‌رفتند، و تنها سه ذراع باقی مانده بود تا صدای یکدیگر شنیده شود.•    سطر سوم: و این صداها فریاد مردانی بود که یکدیگر را ندا می‌دادند، زیرا تونل از شمال و جنوب شکافته می‌شد تا در نقطه‌ای واحد به هم برسد، و در آن روز...•    سطر چهارم: کانال گشوده شد و حفاران با کلنگ‌هایشان رو‌به‌رو شدند.•    سطر پنجم: آب از چشمه تا حوض در فاصله هزار ذراع جریان یافت.•    سطر ششم: ضخامت سنگ بر فراز سر کارگران صد ذراع بود.اسرائیل سال‌ها است با انگیزه‌های دینی، سیاسی و ایدئولوژیک در تلاش برای به دست آوردن این کتیبه است. نتانیاهو در سخنرانی اخیر خود به یکی از این تلاش‌ها اشاره کرد و گفت که در سال ۱۹۹۸ از مسعود ییلماز نخست‌وزیر وقت ترکیه خواسته است لوح را «به هر قیمت و در برابر هر چیزی» به اسرائیل بدهد، اما ییلماز این درخواست را رد کرده و گفته چنین امری امکان‌پذیر نیست.نتانیاهو مدعی شد دلیل این مخالفت، «واکنش اسلامی»‌ بود که دولت ترکیه در آن زمان از آن بیم داشت، به‌ویژه به خاطر رجب طیب اردوغان که در آن مقطع شهردار استانبول بود.
اما شاهدان آن دوره این روایت را تکذیب کرده‌اند. «فیضی ایشباشاران»، نماینده سابق پارلمان ترکیه که در نشست نتانیاهو و ییلماز حضور داشت، تأکید کرده است چنین گفت‌وگویی اصلاً رخ نداده و نتانیاهو این ماجرا را خود ساخته است.با وجود این، واقعیت آن است که اسرائیل بارها چه از طریق کانال‌های رسمی و چه غیررسمی درخواست بازگرداندن این لوح را مطرح کرده است. آخرین مورد به ۹ مارس ۲۰۲۲ بازمی‌گردد؛ پس از سفر اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم صهیونیستی به آنکارا، رسانه‌های اسرائیلی از وجود توافق اولیه برای تحویل کتیبه در برابر دریافت یک اثر تاریخی دیگر خبر دادند. اما آنکارا به‌طور رسمی تأکید کرد که این کتیبه در قدس شرقی کشف شده و «به هیچ وجه نمی‌توان اثری باستانی که در سرزمین‌های فلسطینی پیدا شده را به کشور ثالثی مانند اسرائیل تحویل داد».الجزیره در ادامه نوشت که برای بازدید از لوح سنگی با موزه تماس گرفته است، اما مدیریت آن اعلام کرده این کتیبه قابل بازدید نیست و تحت حفاظت ویژه قرار دارد. به نوشته رسانه‌های ترکیه، سازمان اطلاعات ملی ترکیه پس از اظهارات نتانیاهو به‌طور مستقیم مسئولیت حفاظت از آن را بر عهده گرفته است./فارس