به گزارش راهبرد معاصر؛ در شرایط اقتصادی کنونی کشور، حمایتهای مالی و طرحهای یارانهای نقش بسیار مهمی در کمک به معیشت خانوارهای کمدرآمد و دهکهای آسیبپذیر ایفا میکنند. یکی از این طرحهای کلیدی، کالابرگ الکترونیکی است که طی ماههای گذشته چهار مرحله از آن با هدف تأمین کالاهای اساسی و کاهش فشارهای مالی اجرا شده است. این طرح که بر پایه اعتبارات الکترونیکی به کارت یارانه خانوارها واریز میشود، به خانوادهها امکان میدهد تا بخشی از نیازهای خوراکی و کالایی خود را با تخفیف و حمایت دولت تهیه کنند.
با توجه به اجرای موفق مراحل قبلی و استقبال گسترده از این طرح، توجه مردم و کارشناسان اکنون به مرحله پنجم کالابرگ معطوف شده است. اما پرسش اساسی این است که این مرحله چه زمانی اجرایی خواهد شد و چه شرایطی برای آغاز آن لازم است؟ پاسخ به این سوال به دلیل وابستگی اجرای کالابرگ به تأمین منابع مالی و بودجه کشور هنوز مشخص نیست و دولت زمان دقیق واریز این مرحله را اعلام نکرده است.
در این مقاله، به بررسی وضعیت فعلی مرحله پنجم کالابرگ، روند پرداختهای قبلی، مبالغ احتمالی، روشهای اطلاعرسانی و چالشهای پیش رو خواهیم پرداخت تا تصویر واضحتری از آینده این طرح حمایتی ارائه کنیم.
در سالهای اخیر، طرح کالابرگ الکترونیکی بهعنوان یکی از مهمترین برنامههای حمایتی دولت ایران برای کمک به دهکهای پایین درآمدی و کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهای آسیبپذیر اجرایی شده است. تاکنون چهار مرحله از این طرح در کشور به اجرا درآمده و بسیاری از خانوادهها از مزایای آن بهرهمند شدهاند. اما اکنون با نزدیک شدن به موعد مرحله پنجم، پرسش مهمی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده، زمان دقیق واریز این مرحله و شرایط ادامه اجرای طرح است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکنون هیچ تاریخ رسمی برای آغاز واریز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی اعلام نکرده است. این موضوع نشان میدهد که اجرای مرحله جدید کاملاً به تأمین منابع مالی و وضعیت بودجه کشور وابسته است و تا زمانی که اعتبار لازم برای پرداخت مرحله پنجم فراهم نشود، دولت نمیتواند زمان مشخصی را برای آغاز آن اعلام کند.
با وجود این، برخی منابع غیررسمی و گمانهزنیهای رسانهای پیشبینی کردهاند که مرحله پنجم کالابرگ احتمالاً در زمستان ۱۴۰۴ آغاز شود. البته این پیشبینی مشروط به فراهم شدن اعتبار مالی است و امکان دارد به دلایل مختلف این زمان تغییر کند.
برای درک بهتر روند پرداخت کالابرگ و پیشبینی آینده آن، نگاهی به مراحل قبلی میاندازیم. دولت در سه مرحله ابتدایی طرح، تقریباً هر سه ماه یکبار مبلغ مشخصی را به حساب خانوارهای مشمول واریز کرده است.
مرحله اول: تیرماه ۱۴۰۴
مرحله دوم: مرداد ۱۴۰۴
مرحله سوم: شهریور ۱۴۰۴
مرحله چهارم: آغاز در ۱۹ و ۲۹ شهریور ۱۴۰۴ و قابل استفاده تا پایان آبان
مرحله چهارم این طرح در ۲۹ شهریور ۱۴۰۴ اجرا شد و هر فرد مشمول ۳۵۰ هزار تومان اعتبار دریافت کرد. این اعتبار تا پایان آبان ماه قابل استفاده بود. مرحله چهارم به طور ویژه برای دهکهای ۴ تا ۷ در نظر گرفته شده بود و در بیش از ۲۵۰ هزار فروشگاه خرد و زنجیرهای سراسر کشور قابل استفاده بود.
یکی از مهمترین چالشهای پیش روی مرحله پنجم، تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای آن است. برآورد میشود که هزینه اجرای هر مرحله کالابرگ بین ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان باشد؛ بنابراین دولت باید منابع مالی قابل توجهی را برای پرداخت مرحله پنجم تأمین کند.
دولت معمولاً برای تأمین این منابع از دو مسیر اصلی استفاده میکند: حذف یارانه دهکهای پردرآمد (دهکهای ۸ تا ۱۰) و درآمدهای حاصل از عوارض واردات خودرو توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور. اگر این منابع به موقع و به اندازه کافی تأمین شود، مرحله پنجم کالابرگ بدون تأخیر آغاز خواهد شد.
اگر مرحله پنجم کالابرگ اجرا شود، انتظار میرود مبالغ تخصیص یافته مشابه مراحل گذشته باشد. به این صورت که برای دهکهای اول تا سوم، به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و برای دهکهای چهارم تا هفتم، ۳۵۰ هزار تومان به حساب سرپرستان خانوار واریز شود.
این مبالغ به کارت یارانه سرپرستان خانوار واریز شده و تنها برای خرید کالاهای اساسی مشخص شده قابل استفاده خواهد بود. استفاده از این اعتبار بسیار ساده است و نیازی به کارت یا سامانه مجزا نیست. کافی است افراد کارت بانکی متصل به یارانه خود را هنگام خرید از فروشگاههای طرف قرارداد استفاده کنند تا مبلغ خرید از اعتبار کالابرگ کسر شود.
خانوارهای مشمول طرح میتوانند اعتبار کالابرگ خود را در فروشگاههای زنجیرهای و خرد بسیاری در سراسر کشور مصرف کنند. در مراحل گذشته، بیش از ۱۳ فروشگاه زنجیرهای بزرگ مانند افق کوروش، رفاه، جانبو، هایپراستار، اتکا، دیلی مارکت و هفت، و همچنین فروشگاههای اینترنتی مانند دیجیکالا و اسنپ مارکت با طرح همکاری داشتهاند. این همکاری باعث شده استفاده از کالابرگ برای مردم بسیار آسان و در دسترس باشد.
برای اطلاع از زمان واریز مرحله پنجم و وضعیت موجودی اعتبار کالابرگ، شهروندان میتوانند از روشهای مختلفی استفاده کنند:
سامانه «شما» به آدرس shoma.sfara.ir که اطلاعات کامل و بهروزی از وضعیت یارانه و کالابرگ ارائه میدهد.
اپلیکیشنهای معرفی شده توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که به کاربران امکان مشاهده موجودی و پیگیری اخبار مربوط به کالابرگ را میدهند.
کدهای دستوری مانند 5001463#* و 78828#* که از طریق تلفن همراه قابل استفاده هستند.
وبسایت پیشخوان ۲۴ که با وارد کردن کد ملی و شماره تلفن سرپرست خانوار میتوان اطلاعات مورد نیاز را به دست آورد.
تماس تلفنی با شماره ۰۲۱-۶۳۶۹ برای دریافت راهنمایی و رفع مشکلات احتمالی.
در تمام این روشها، کد ملی سرپرست خانوار به عنوان کلید ورود به اطلاعات لازم است.
طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از مهمترین اقدامات حمایتی دولت برای کاهش فشارهای اقتصادی بر خانوارهای کمدرآمد است و اجرای مرحله پنجم آن میتواند کمک بزرگی به اقشار آسیبپذیر باشد. اما همچنان اصلیترین دغدغه مردم، زمان دقیق واریز این مرحله است که تا کنون از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام نشده و به وضعیت بودجه و تأمین اعتبار وابسته است.
با توجه به روند قبلی و پیشبینیهای مطرح شده، انتظار میرود مرحله پنجم کالابرگ در زمستان ۱۴۰۴ اجرایی شود، اما این زمان قطعی نیست و همه چیز بستگی به تأمین منابع مالی دارد. همچنین، احتمال تغییر در شیوه پرداخت و تبدیل آن به پرداختهای ماهانه نیز وجود دارد که باید منتظر اطلاعیههای رسمی باشیم.
شهروندان میتوانند با استفاده از سامانهها و روشهای اعلام شده، بهروزرسانیهای مربوط به کالابرگ را پیگیری کنند و از آخرین اخبار مطلع شوند. در نهایت، موفقیت اجرای این طرح و استمرار آن، به مدیریت منابع و تصمیمات دقیق دولت بستگی دارد تا حمایتهای مؤثر و مستمری برای اقشار آسیبپذیر فراهم شود.